Produkty ekskluzywne: Ekskluzywny smak, jakość i cena
W latach 2008-2012 nasza gospodarka wzrosła o 18,1% , gdy w tym samym okresie gospodarka UE skurczyła się o 0,9%. Dlatego też zauważa się wzrosła zamożności polskiego społeczeństwa. W ostatnich 10 latach liczba Polaków o zarobkach powyżej 7,1 tys. zł brutto miesięcznie wzrosła niemal dwukrotnie, a ich średni dochód o prawie jedną trzecią. Ocenia się, że w bieżącym roku w Polsce będzie około 590 tys. osób zarabiających miesięcznie ponad 7,1 tys. zł, a ich przeciętny miesięczny dochód powinien wynieść blisko 15 tys. zł brutto. Tego typu informacje sprawiają, iż rośnie zainteresowanie producentów dóbr luksusowych naszym rynkiem, a na naszych „półkach” coraz częstej pojawiają się produkty ekskluzywne.
Polski rynek
Za główne czynniki wzrostu rynku produktów luksusowych uważa się rosnącą siłę nabywczą polskich konsumentów, silne aspiracje do elity, podatność na snobizm oraz zjawisko „affordable luxury”, czyli szerszej dostępności produktów luksusowych. Dlatego nie powinno nikogo dziwić, iż coraz więcej osób z większymi zasobami finansowymi poszukuje ekskluzywnych towarów z wyższej półki. Cechą charakterystyczną polskiego rynku jest – podkreślany w wielu raportach – rozwój zainteresowania tego typu produktami nie tylko w Warszawie, ale i w innych kluczowych polskich aglomeracjach.
Najzamożniejsze osoby w Polsce tworzą grupę tzw. elity ekonomicznej, zajmując najważniejsze pozycje w różnych sferach życia społecznego, gospodarczego lub kulturalnego. Przykładowo według badań polskich elit ekonomicznych, przeprowadzonych przez Katedrę Poziomu Życia i Konsumpcji w warszawskiej SGH, o przynależności do elity ekonomicznej w Polsce decydują przede wszystkim pieniądze i majątek, a w następnej kolejności pozycja zawodowa.
Grupą docelową dla tego typu produktów jest rosnąca grupa osób zamożnych, a wśród nich singli, bezdzietnych, osób na kierowniczych stanowiskach o dochodach zdecydowanie przekraczających średnią krajową. Dla klientów tych cena nie ma już tak wielkiego znaczenia. Na pierwsze miejsce podczas decyzji zakupowych wysuwają się: wysoka jakość, prestiż, marka produktu oraz typ i asortyment sklepu.
Wart podkreślenia jest także fakt, iż z jednej strony rośnie świadomość i znajomość rynku produktów premium – klienci w większości przypadków dokładnie wiedzą, czego poszukują oraz z drugiej strony wzrostu dostępności wielu światowych produktów luksusowych w salonach sprzedaży, galeriach handlowych, delikatesach oraz placówkach specjalistycznych.
Na podstawie badania przeprowadzonego na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach w 2010 r. na grupie osób regularnie kupujących dobra luksusowe można stwierdzić, że najczęściej kupowanymi dobrami luksusowymi są kosmetyki, głównie perfumy (74% badanych) oraz ubrania i dodatki, przede wszystkim torebki (58%). Na trzecim miejscu znalazły się artykuły spożywcze (w tym żywność ekologiczna) i alkohole (25%).
Polską firmą, która specjalizuje się w serowarskich produktach ekskluzywnych jest Spomlek. W jej ofercie znajdziemy pod marką Old Poland Ser Bursztyn – stanowiący esencję sztuki serowarskiej. Ser charakteryzuje się mlecznym aromatem, zapachem liści orzecha, wanilii i dojrzalej czereśni. Innym specjałem jest ser Rubin o owocowych nutach smakowych winogron, śliwek oraz pieprzu. Szafir zaś to najmłodszy produkt w ofercie mleczarni Spomlek (SM). Jest to ser o aksamitnej strukturze oraz świeżym owocowym zapachu mango i lekko kwaśnego mleka.
Luksus odporny na kryzys
Dobra luksusowe to produkty mające szczególny i wyjątkowy charakter. Wielu produkty ekskluzywne takie kojarzą z niewyobrażalnym bogactwem i przepychem, czasami ze zbędną rozrzutnością, ale także z wyjątkowością, limitowaną niedostępnością, znaną marką lub po prostu powszechnie uznaną, wysoką jakością. Od zarania dziejów stanowiły symbol zamożności wybranych jednostek i jednocześnie obiekt pożądania, o które niejednokrotnie toczono krwawe wojny.
Warto pamiętać, iż w ekonomii dobra luksusowe definiowane są jako dobra, na które popyt rośnie szybciej niż dochody. Charakter tego popytu tłumaczy efekt (paradoks) Veblena – popyt na wyroby luksusowe wzrasta wraz ze wzrostem ceny.
Mimo rosnącej liczby osób z wyższymi dochodami nasz kraj nie jest zaliczany do kluczowych rynków dóbr ekskluzywnych w skali świata. Niestety pod względem liczby zamożnych osób, która jest głównym wyznacznikiem atrakcyjności rynku dla tego typu produktów, ustępujemy wielu krajom zachodnim oraz krajom rozwijającym się (Brazylia, Rosja, Indie i Chiny).
Jak potoczą się dalsze losy polskiego rynku dóbr konsumpcyjnych bardzo trudno przewidzieć, bowiem wiele zależy od sytuacji ekonomicznej. Wzrost gospodarczy oraz dalsze umacnianie się złotego, powinny przyczynić się pozytywnie do wzrostu liczby osób zamożnych i zwiększyć ich skłonność do zakupów dóbr luksusowych.
Producenci i dystrybutorzy powinni jednak pamiętać, że luksus, aby utrzymywał swoją renomę nie może być dostępny dla wszystkich, bo wtedy produkt staje się masowy. Przy prowadzeniu tego typu marek bardzo istotna jest polityka marketingowa oraz budowanie wizerunku. Niestety, błędna polityka marketingowa, polegająca na przybliżeniu produktu szerszym masom zamyka produktowi drogę do bycia obiektem pożądania.
Mleczarskie produkty ekskluzywne
Produkty mleczarskie zaliczane są w dużej mierze do produktów szybko zbywalnych produkowanych na masową skalę. Ale jednak i w tej kategorii znaleźć można produkty wyjątkowe o unikatowych cechach organoleptycznych i w wielu przypadkach o wyższej niż akceptowalna przez większość konsumentów cenie. Ponieważ o produktach regionalnych i z dodatkami funkcjonalnymi pisaliśmy w Forum Mleczarskie Handel 5/2013, a o produktach ekologicznych piszemy w bieżącym numerze, pod lupę w niniejszym opracowaniu weźmiemy tylko kategorię serów. Jednocześnie informujemy, iż przedstawiony wykaz jest osobistym subiektywnym wyborem autorki. Kolejność wymienionych producentów i poszczególnych produktów jest przypadkowa i przedstawiona w celach wyłącznie poglądowych.
Firmą specjalizującą się w serowarskich specjałach jest Temar (PPH). W asortymencie firmy znajdziemy m.in. Bleu d’Auvergne – francuski ser półmiękki z przerostem zielononiebieskiej pleśni, Cambozolę w wersji classic oraz z czosnkiem lub śmietankową, Dorblu z przerostem niebieskiej szlachetnej pleśni czy Fourme d’Ambert. Nie możemy zapomnieć też o Gorgonzoli dolce i picante. W ofercie firmy znajdziemy też ser Montagnolo i króla serów francuskich z przerostem szlachetnej pleśni Roquefort. W kategorii serów z porostem pleśni obok serów typu camembert warto posmakować sera Champignon z czosnkiem, Le Brin oraz Mirabo. W ofercie serów twardych znajdziemy m.in. angielski Cheddar, sery Gouda z pomarańczą, pomidorami i pesto z bazyli czy dla koneserów – z zielonym chrzanem wasabi. Miłośnikom wykwintnych smaków firma oferuje kultowe sery włoskie: Parmiggiano Regiano, Grana Padano, szwajcarski – Gruyére.
Do kategorii serów dojrzałych mogących ubiegać się o miano premium można zaliczyć również: Old Amsterdam, Goudę z czerwonym i zielonym Pesto, Goudę ze szparagami i o smaku tzatziki, z orzechami i kozieradką. W ofercie znajdziemy też Sage Derby, ser o kremowym wzbogaconym aromatem szałwi i zielonych ziół oraz przerastającą cały miąższ, szlachetną ciemnoturkusową pleśnią. Kolejnym produktem może być ser cheddar nie tylko klasyczny zachwycający intensywnością i głębokim orzechowym aromatem, ale także cheddar z dodatkiem czerwonego wina. Inny ciekawy przykład z rynku brytyjskiego to Wensleydale – tradycyjny ser brytyjski produkowany z pasteryzowanego krowiego mleka. Podczas dojrzewania ser nabiera śmietankowego, pełnego smaku o odcieniu miodu i delikatnego, kwaskowego aromatu. Subtelny smak i lekko kremową konsystencję urozmaica dodatek moreli lub żurawin, które nadają serowi wyjątkowego, owocowego charakteru.
Kolejną firmą, która specjalizuje sie w imporcie serów z wyższej (dla nas) półki jest Eurial Polska. Oferta jest podzielona na produkty z mleka koziego, krowiego i owczego. W kategorii serów pleśniowych z mleka koziego warto zwrócić uwagę na serię roladek marki Soignon, a w kategorii serów z porostem pleśni na sery camembert marki Merci Chef!. W swojej ofercie premium Eurial posiada także produkty marek Cantarel, Gruyere czy Raclette Milledome.
Candia Polska oferuje trzy rodzaje serów w tym sery kozie, sery twarde oraz sery z przerostem niebieskiej pleśni. W kategorii serów kozich warto spróbować Pico au Lait Cru czy Uniekaas. W kategorii serów twardych zwróćmy uwagę na ser Comté z certyfikatem AOC, Gruyére lub stary ser holenderski Parrano. W kategorii serów z porostem pleśni królują Camembert Rustique oraz Saint Benoit. Bardzo starym serem francuskim jest też Saint Marcelin Prestige o owocowo-orzechowym smaku. W kategorii serów z przerostem pleśni znajdziemy m.in. Roquefort Papillon, Fourme d’Ambert lub Saint Agur.
Spośród firm działających na polskim rynku warto wspomnieć też o firmie Lactalis Polska, w ofercie której znajdziemy ekskluzywne sery francuskie, takie jak Roquefort Societe, Bleu d’Auvergne lub Chèvre Sainte Maure marki Président.
