Higiena: Środki myjąco-dezynfekujące. Budowa i zasady doboru

Krzysztof Żarczyński
Forum Mleczarskie Biznes 3/2011 (11)

Robert Markowski

Product Manager w Solvadis Polska

Oprócz preparatów wspólnych dla większości profili produkcji (np. preparaty pianowe do mycia powierzchni) to jednak do większości zastosowań są one dobierane pod względem składu i działania do konkretnych aplikacji. Na przykład przy produkcji sera do mycia form serowarskich używa się środków kwasowych, najczęściej opartych na kwasie fosforowym, często z dodatkowym składnikiem o funkcji dezynfekcyjnej. Preparat kwasowy sprawdza się w tym przypadku ponieważ dobrze usuwa typowe osady wytrącające się z produktu oraz zapobiega przywieraniu sera do form po umyciu. Z kolei w przypadku urządzeń do produkcji masła najlepiej sprawdza się środek alkaliczny, wzbogacony w składniki ułatwiające wymywanie tłustych pozostałości (np. w EDTA). Z kolei delikatne mechanizmy urządzeń nalewających wymagają środków które zachowują skuteczność, ale są nie szkodliwe dla samej maszyny.

Pomimo znaczącego postępu w technologii preparatów myjących nadal bardzo powszechne jest stosowanie tzw. chemii bazowej, czyli na przykład ługu sodowego i kwasu azotowego. Jeżeli niesie to za sobą oczekiwany efekt to oczywiście pozwala na dokonywanie procesów mycia możliwie najtańszym kosztem. Często jednak konieczne jest stosowanie produktów bogatszych w związki dodatkowe poprawiające efekt mycia, a niebędące jednocześnie bardzo silnymi roztworami ługu lub kwasu, które z racji swojego żrącego działania są bezpieczne tylko dla niewielu powierzchni oraz nie zawsze radzą sobie z wyjątkowo uciążliwymi zanieczyszczeniami w instalacjach. W praktyce do każdej aplikacji podchodzi się indywidualnie po przeanalizowaniu wszystkich czynników.

Silna tendencja w ofertach środków myjących to częste łączenie dwóch funkcji – mycia i dezynfekcji w jednym. I tak na przykład popularne są środki myjąco-dezynfekujące dostarczane na CIP przyjęcia mleka czy wspomniane preparaty kwaśne z funkcją dezynfekcji do mycia form serowarskich. Typowym przykładem takiego połączenia są również środki pianowe myjąco-odkażające. Mycie i dezynfekcja w jednym kroku to przede wszystkim oczywiste zaoszczędzenie czasu, wody oraz redukcja kosztów procesu higienicznego. Coraz większe uznanie zyskują preparaty na bazie enzymów. Pomimo stosunkowo wysokiej ceny (w przeliczeniu na kg produktu), nie można nie docenić oszczędności płynących ze skuteczności tego rodzaju preparatów w niskich stężeniach roboczych, zwalczania biofilmu oraz z braku ich negatywnego wpływu na wszelkie powierzchnie, z którymi mają kontakt. Obecnie z uwagi na rosnące koszty surowców, paliw itp. coraz częściej pojawiają się zapowiedzi głównych dostawców odnośnie do korekty cen środków chemicznych. Wymusza to takie dopasowywanie ofert i rozwiązań, aby generalny koszt procesów mycia nie był tak bezpośrednio związany ze wzrostem cen jednostkowych. Na korzyść dla klienta wpływa fakt, że obecnie dzięki szybkiemu rozwojowi oraz ułatwionemu dostępowi do informacji, fachowa wiedza nie jest zarezerwowana tylko dla największych korporacji. Efektywne rozwiązanie płynące z różnych źródeł zwiększają konkurencję, na czym zyskuje ostateczny odbiorca.

Kwas nadoctowy i nadtlenek wodoru

Kwas nadoctowy wykazuje szerokie spektrum działania, przy czym najskuteczniejszy będzie w roztworach dezynfekujących o pH 3-5. Formy wegetatywne bakterii, drożdże i pleśnie są łatwo niszczone przy stężeniach preparatu 100-300 mg/l, 10-20 min., w temperaturze pokojowej; do zniszczenia form przetrwalnikowych bakterii wymagane będą stężenia dochodzące do ok. 1000 mg/l i wyższa temperatura (40-50°C). Nie należy jednak przekraczać podanych wartości parametrów dezynfekcji, ponieważ kwas ten jest substancją utleniającą i może przyspieszać procesy korodowania stali i niszczenia innych materiałów konstrukcyjnych. Substancja ta nie jest wrażliwa na obecność pozostałości organicznych, nie ma więc ryzyka tworzenia się szkodliwych produktów rozkładu - w wyniku rozkładu kwasu nadoctowego powstają woda i kwas octowy.

Dostawcy:
Brenntag
Ecolab
JohnsonDiveresy
Novadan

Kwas nadoctowy jest bardzo często spotykany w preparatach dezynfekujących, w połączeniu z nadtlenkiem wodoru. Oprócz tego, że roztwory te są bardziej stabilne, nadtlenek wodoru doskonale wspomaga działanie kwasu nadoctowego - odrywa on pozostałości organiczne i mikroorganizmy od powierzchni urządzeń i ułatwia w ten sposób dostęp kwasu nadoctowego do mikroorganizmów.



Strona 6 z 6