Masło: Poznajmy dobre masło

dr hab. Małgorzata Ziarno,dr inż. Dorota Zaręba
Forum Mleczarskie Handel 2/2017 (81)
Tomasz Smolarz, Mlekoma Dairy

Tomasz Smolarz

Dyrektor Regionalny Sprzedaży w Mlekoma Dairy

Mlekoma Dairy ma w swojej ofercie, wytwarzane według tradycyjnej receptury, Irlandzkie Masło Greeners. Charakteryzuje się ono tym, że dzięki procesowi podwójnego zmaślania, zawsze zachowuje konsystencję idealną do smarowania.

W segmencie tłuszczów do smarowania i pieczenia obserwujemy różne tendencje zakupowe u klientów. W zależności od modnych diet i popularnych trendów żywieniowych, konsumenci wybierają produkty odtłuszczone lub produkowane z tłuszczów roślinnych. Należy jednak pamiętać, że masło jest bogate w witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E i K). Zwłaszcza witamina K2 ma dla organizmu wielkie znaczenie, ponieważ ułatwia przyswajanie witamin A i D oraz niektórych białek. Właśnie dlatego tłuszcze nasycone, obecne w maśle, są tak ważne dla nas – pomagają przyswajać witaminy, wyściełają i chronią narządy wewnętrzne. Spożywanie z umiarem masła, na pewno nie doprowadzi do otyłości lub choroby serca.

Obecnie producenci bardzo dbają o jakość produkowanego masła. Wielcy producenci wprowadzają innowacyjne opakowania, kubki, dzięki czemu zdobywają zainteresowanie konsumentów. Niemniej jednak małe mleczarnie, które stawiają na tradycję, często też na ręczne formowanie osełek, również nie mogą narzekać na brak klientów. Masło tradycyjne Irlandzkie Greeners to produkt wysokiej jakości, niezmiennie od lat trafiający w gust wymagających klientów. Smakuje nie tylko na kanapkach, tostach, ale również jest świetnym dodatkiem do wypieków i do gotowania.

masło president

Jeśli chodzi o grupę tłuszczów mlecznych, to podana kategoryzacja została podtrzymana w obowiązującym w krajach UE Rozporządzeniu WE 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającym wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych („rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku”).

Jak wynika z powyższych zapisów, produkowane są również formy zagęszczone tłuszczu mlecznego, zawierające więcej niż 90% tłuszczu mlecznego. Są to masła zagęszczone i masła odwodnione, zwykle produkowane z nieukwaszonej śmietanki. Do tej grupy zalicza się również masło topione, olej maślany, masło bezwodne, tłuszcz masłowy (tłuszcz mleczny). Olej maślany jest produktem otrzymanym z mleka, śmietanki lub masła, poprzez usunięcie wody i suchej masy beztłuszczowej. Minimalna zawartość tłuszczu mlecznego w oleju maślanym wynosi 99,3% w masie całkowitej, zaś maksymalna zawartość wody nie powinna przekraczać 0,5%. Olejem maślanym jest „ghee”, czyli klarowane masło, wytwarzane przez długotrwałe gotowanie masła na małym ogniu oraz usuwanie z niego szumowin i osadów nietłuszczowych. W efekcie dokładniejszego zagęszczenia tłuszczu mlecznego otrzymuje się bezwodny tłuszcz mleczny (AMF, anhydrous milk fat). Jest to produkt zawierający do 0,2% wody, resztę stanowi czysty tłuszcz mleczny. Tak wysoka zawartość tłuszczu i niska zawartość wody gwarantują długą jego trwałość.

Mleko, śmietanka, śmietana, masło, lody, sery topione, serek mascarpone są przykładami emulsji. Masło jest emulsją stworzoną z trzech faz: tłuszczowej, wodnej i gazowej. Fazą ciągłą jest ciekły tłuszcz, w którym rozmieszczone są kuleczki tłuszczowe i kryształki tłuszczu, kropelki fazy wodnej oraz pęcherzyki powietrza. Rodzaj fazy ciągłej, w której rozproszone są inne fazy, wyróżnia masło od pozostałych wymienionych produktów. W każdym przypadku otrzymywanie masła polega na odwróceniu faz emulsji typu „olej w wodzie” i uzyskaniu produktu będącego emulsją typu „woda w oleju”.


Zofia Popławska, Bychawa (OSM)

Zofia Popławska

Prezes Zarządu w Bychawa (OSM)

Nasza spółdzielnia powstała w 1928 roku i pierwszym wyrobem, było masło, produkowane w masielnicy dębowej. Obecnie nadal jest to tradycyjna metoda produkcji, tylko zmaślanie odbywa się w masielnicy ze stali szlachetnej.

Każde masło Extra zawiera 82% tłuszczu mlecznego, ale jego smak oraz zapach jest inny u każdego producenta. Sekret tego to jakość śmietanki – czyli jakość surowca – mleka. Nasz surowiec pochodzi z terenów Lubelszczyzny – czystego ekologicznie, z gospodarstw niskotowarowych, gdzie żywienie oparte jest na własnej bazie paszowej. Następnym czynnikiem jest proces dojrzewania śmietany – odpowiedni dobór kultur bakterii mlekowych, czas, temperatura i proces zmaślania. Dobry surowiec i odpowiednie sterowanie procesem technologicznym to praca maślarza z doświadczeniem, a efekt to zapach: czysty, mlekowy, lekko orzechowy – to wyróżnia nasze masło na półce.

Konsumenci często ulegają trendom mody, opiniom ekspertów, dietetyków, które zmieniają się w zależności od tego, dla kogo przygotowują opinię.

Od dawna wiemy, że mleko to najdoskonalszy produkt jaki stworzyła natura, a masło (tłuszcz mleczny) pochodzi z mleka. Cieszy mnie fakt, że obecnie masło jest bardzo pozytywnie postrzegane, jako produkt spożywczy, zarówno przez lekarzy, dietetyków oraz gwiazdy telewizyjne, prowadzące programy kulinarne.

Konsument wymaga jakości – stałej jakości i ceny, a handel (sieci sklepów) na pierwszym miejscu stawia cenę i ciągłe promocje. Małe zakłady, produkujące metodą tradycyjną kostkę formowaną i ręcznie formowaną osełkę, ponoszą znacznie większe koszty produkcji – ten produkt musi być droższy.

Jeżeli chcemy utrzymać jakość masła w procesie jego produkcji nie możemy nic zmieniać. Możemy zmienić wygląd opakowania, wagę – aby przyciągało wzrok i zachęcało do zakupu.

Potwierdzeniem jakości są wyróżnienia i certyfikaty oraz wzrost produkcji. Posiadamy wpis na listę produktów tradycyjnych, prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, znak „Jakość Tradycja”, certyfikat – Perła 2014 za masło Extra z Bychawy, jako produkt regionalny, I nagroda w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów”, certyfikat Top Produkt „Doceń Polskie” i liczne nagrody i wyróżnienia na targach branżowych Mleko-Expo.

masło polskie, mlekovita

Dodatki dopuszczone w produkcji masła

Wszystkie wymienione wcześniej kategorie tłuszczów mlecznych definiowane są jako produkty w formie stałej, miękkiej emulsji typu woda w oleju, pozyskiwane wyłącznie z mleka lub niektórych produktów mlecznych, dla których tłuszcz mleczny jest głównym składnikiem. W produkcji zarówno masła, jak i innych tłuszczów mlecznych, mogą być dodawane także inne substancje niezbędne dla ich produkcji, pod warunkiem że nie są one używane w celu zastąpienia – w całości, ani w części – jakichkolwiek składników mleka.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności dla kategorii 02.2.1. Masło i koncentrat masła oraz olej maślany i bezwodny tłuszcz mleczny dopuszcza następujące dodatki:

  • E 160a, karoteny, na poziomie quantum satis, z wyjątkiem masła z mleka owczego i koziego,
  • E 500, węglany sodu, na poziomie quantum satis, ale tylko do masła ze śmietanki ukwaszonej (czyli śmietany),
  • E 338-452, kwas fosforowy, fosforany - di-, tri- i polifosforany, w łącznej maksymalnej ilości 2000 mg/kg (jako P2O5), ale tylko do masła ze śmietanki ukwaszonej.

Ponadto, w maśle nie jest dopuszczona obecność innych dodatków, nawet jeśli znalazłyby się na podstawie zasady przenoszenia określonej w Rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008.

masło

Strona 2 z 3