Napoje fermentowane cz. 3: Regionalne przysmaki

Joanna Górska
Forum Mleczarskie Handel 3/2014 (64)

Ayran – turecka specjalność

Ayran to popularny w Turcji napój wytwarzany z jogurtu i wody w proporcji 2:1 lub 1:1. Podawany jest zawsze schłodzony – bardzo dobrze gasi pragnienie. Jest lekko słonawy, przez co doskonale zabezpiecza przed utratą soli mineralnych podczas upałów. Czasami zawiera dodatek pieprzu lub mięty.

Ayran jest spożywany najczęściej z innym tradycyjnym daniem tureckim kebabem. Napój jest popularny w innych krajach Bliskiego Wschodu. Podobny do ayrana jest pochodzacy z z Iranu i Armenii napój o nazwie doogh (dugh, abdug, tahn), który poddawany krótkiemu procesowi fermentacji i jest lekko musujący.

Wartość energetyczna ayrana to 36 kcal. Ayran zawiera 2,2 g białka, 3,4 weglowodanów oraz 1,5 g tluszczu w 100 g produktu. W polskiej kuchni polecany jest do młodych ziemniaków z koperkiem oraz dań z grilla. W Polsce ayran mają w ofercie: Maluta Nowy Dwór Gdański (OSM), Grupa Lacpol (Mlecz Wolsztyn), Masmal oraz Candia Polska.

Produkt z oferty

Orzeźwiający napój jogurtowy wyprodukowany według oryginalnej tureckiej receptury niedawno zagościł w ofercie tej prywatnej mleczarni najbardziej znanej z produkcji tłuszczów oraz serów twardych. Producent chwali produkt jako doskonale gaszący pragnienie i orzeźwiający w gorące dni. Ayran tego dostawcy dobrze komponuje się z kebabem, potrawami z grilla oraz młodymi lub pieczonymi ziemniakami.

Producent: Masmal.



Chłodniki… polsko-litewska letnia zimna zupa

Według definicji kulinarnej chłodnik to zupa podawana na zimno. W naszej kuchni najpopularniejszy jest chłodnik litewski oraz wszelkiego typu zupy owocowe. Chłodniki znane są także w kuchni hiszpańskiej, (gdzie typową zupą z tego regionu jest gazpacho) oraz w kuchni bałkańskiej – zupa na bazie jogurtu, świeżych ogórków i czosnku o wdzięcznej nazwie tarator.

Pewnie mało, kto wie, że znany wszystkim chłodnik to danie zaczerpnięte z tradycji kulinarnej Litwy. Chłodnik litewski, bo tak brzmi jego oficjalna nazwa, podawany był na zimno. Jego bazę stanowiła ugotowana botwina zmieszana ze zsiadłym mlekiem wraz z dodatkami tj.: surowy ogórek, koperek, jajko na twardo. Znana autorka kulinarnej książki kucharskiej pt. Kuchnia litewska (1854 r.) Wincenta Zawadzka do ówczesnego chłodnika zalecała dodawanie rosołu oraz śmietany. Tuż przed serwowaniem do takiej zupy dodawano oprócz warzyw także ugotowane szyjki rakowe, kawałki ryby lub cielęciny.

We współczesnych przepisach do chłodnika litewskiego nie dodaje się wywarów mięsnych, mięsa ani ryb. Bazę stanowi napój fermentowany typu jogurt, kefir lub maślanka do której dodaje się ogórki, buraczki, rzodkiewki, szczypiorek jajka na twardo. Zupa ta jest szczególnie popularna, kiedy na rynku pojawiają się świeże warzywa i zaczyna być bardzo gorąco. Chłodnik jest postrzegany jako zupa o tyle korzystna dla naszego organizmu iż jest przygotowywana na bazie mlecznych napojów fermentowanych, warzyw oraz świeżych ziół i przypraw.

Producenci chłodników

Obecnie producentami chłodników są: Mlekpol (SM), Krasnystaw (OSM).

Najbardziej intrygującymi produktami są w tej grupie: Tarator chłodnik bułgarski, wytwarzany przez Grupę Lacpol (zakład Mlecz Wolsztyn, linia Mleczne Smaki Świata) oraz Raita (chłodnik indyjski) na bazie jogurtu naturalnego, warzyw (kmin rzymski, pieprz cayenne, ogórek czosnek i mięta).

Czy wiesz, że…

…hiszpańskim odpowiednikiem naszego chłodnika jest andaluzyjskie Gazpacho? Jest to zupa podawana na zimno niewymagająca gotowania. Składa się z surowych warzyw, octu i oliwy z dodatkiem rozmoczonego chleba. Nazwa zupy wywodzi się z łaciny – od słowa caspo, czyli „drobne kawałeczki” – lub z arabskiego słowa oznaczającego rozmoczony chleb.


Strona 3 z 3