Produkty z kwasami Omega: Boom na omegę
Kwasy omega 3, jako element niskosodowej diety mogą korzystnie wpłynąć na obniżenie ciśnienia krwi. Istnieje wiele badań, które dowodzą, iż kwasy omega 3, mogą pomóc w prewencji wystąpienia zawału, bowiem nie dochodzi do zaczopowania arterii układu krwionośnego. Kwasy omega 3 obniżają też poziom trójglicerydów i „złego” cholesterolu.
Badania wskazują, że kwasy omega 3 redukują symptomy bólu u osób z reumatoidanym zapaleniem stawów. Uważa się także, iż dieta z wysoką zawartością kwasów omega 3 może wzmocnić działanie leków przeciwzapalnych. Kwasy omega 3 stosowane są też w profilaktyce leczenia depresji. Wprawdzie badania muszą być jeszcze kontynuowane, to już teraz zauważono, iż w krajach gdzie spożywa się więcej kwasów omega 3 problem depresji występuje rzadziej. Podobnie rzecz ma się także z chorobami takimi jak demencja czy rozwój choroby Alzheimera. Wykonywane w tej dziedzinie badania wskazują, iż osoby starsze spożywające dietę bogatą w kwasy omega 3 były w mniejszym stopniu narażone na występowanie choroby Alzheimera oraz zachowywały lepszą kondycję mentalną.
Niektóre badania wskazują, iż kwasy omega 3 mogą złagodzić objawy towarzyszące chorobie ADHD u dzieci, dzięki pozytywnemu wpływowi kwasów omega 3 na rozwój mózgu. Badania oczywiście wymagają jeszcze potwierdzenia, ale terapia wspomagająca metody klasyczne czasami bywa pomocna.
Kwasy nienasycone omega 3 i 6 różnią się między sobą odmiennymi właściwościami biologicznymi i często wywierają odwrotny wpływ na procesy fizjologiczne zachodzące w naszym organizmie. Można zatem powiedzieć, iż kwasy omega 3 i omega 6 stoją po przeciwnych stronach barykady. Omega 3 wspomagają rozwój układu nerwowego, zwiększają elastyczność ścian naczyń należących do układu krążenia, przeciwdziałają zapaleniom i infekcjom, a także ograniczają powstawanie komórek tłuszczowych. Kwasy omega 6 przyczyniają się do tworzenia tkanki tłuszczowej, utwardzają komórki, pomagają w krzepnięciu krwi oraz prowadzą do rozwoju stanów zapalnych. Dlatego też, aby wszystko w naszym organizmie funkcjonowało jak należy, między tymi kwasami wielonienasyconymi musi panować równowaga. Nadmierne spożycie omega 6 prowadzi do spowolnienia metabolizmu, co sprzyja nadwadze, nietolerancji pokarmowej, infekcjom oraz zaburzeniom pracy układu krążenia. W świetle współczesnych badań naukowych prawidłowa proporcja kwasów, zwana „złotą proporcją” kwasów omega 3 do 6 powinna wynosić 1:1.
Niestety jak wskazują badania współczesna dieta charakteryzuje się wyraźnie podwyższonym poziomem kwasów tłuszczowych omega 6, przy jednoczesnym niskim poziomie kwasów tłuszczowych omega 3. Obecnie uważa się, iż stosunek kwasów omega 6 do kwasów omega 3 może wynosić ~20:1. Taka dysproporcja jest przyczyną licznych zaburzeń chorobowych i zaburzeń ustrojowych związanych z rozwojem cywilizacyjnym, określanych wspólnym mianem chorób dietozależnych, o których wspominaliśmy na początku.
Zalecenia i rekomendacje
Zalecenia i rekomendacje płyną z każdego zakątka świata. Przykładowo, The American Heart Association rekomenduje spożywanie 1 g dziennie kwasów EPA oraz DHA szczególnie dla osób narażonych na zachorowanie na choroby serca. British Heart Foundation na swoich stronach rekomenduje spożywanie minimum jednej porcji ryb zawierających olej bogaty w kwasy omega 3 (tuńczyk, sardynki, makrele), a w przypadku osób cierpiących na choroby serca nawet trzy porcje takich produktów na tydzień. Australian Heart Foundation rekomenduje dorosłym Australijczykom konsumowanie nie mniej niż 500 mg kwasów omega 3 na dzień, aby pomóc w profilaktyce chorób serca. Według powyższej instytucji za minimalnie uznaje się spożywanie 2-3 razy w tygodniu 150 g porcji ryb bogatych w kwasy omega 3 lub dostarczanie tych kwasów do organizmu poprzez suplementację (kapsułki lub oleje płynne) oraz wzbogaconą w kwasy omega 3 żywność i napoje.
Z kolei polska grupa ekspertów zrzeszonych w Polskim Stowarzyszeniu Medycyny Rodzinnej podkreśla, iż niezwykle istotne jest budowanie świadomości Polaków poprzez odpowiednio skonstruowane programy edukacyjne w celu zwiększenia spożywania kwasów EPA i DHA w codziennych dietach do optymalnego poziomu 1 g dziennie. Autorzy rekomendacji wskazują spożycie tych kwasów w przypadku grup podwyższonego ryzyka chorób krążenia, nowotworowych i reumatoidalnych oraz chorób neurodegeneracyjnych należy w miarę możliwości zwiększyć zawartość kwasów EPA i DHA do 1,5 g dziennie.
Legislacja dotycząca produktów z kwasami omega
Produkty fortyfikowane kwasami omega są niewątpliwie korzystne dla naszego zdrowia. Niemniej jednak wdrożenie fortyfikacji w kwasy omega musi spełnić wszystkie zalecenia Opinii Naukowej Panelu ds. Produktów Dietetycznych, Żywienia i Alergii Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) sporządzonej na wniosek Komisji (UE). Opinia Naukowa określa wartości referencyjne spożycia dla kwasów tłuszczowych Omega 3 i Omega 6 (Wniosek nr EFSA-Q-2009-00548) przyjętej w dniu 30 czerwca 2009 r. (Dziennik EFSA 2009, 1176, 1-11). Z tego powodu Opinia Naukowa stanowiła podstawę do wydania Rozporządzenia Komisji (UE) nr 116/2010 z dnia 9 lutego 2010 r. Na opakowaniu takich produktów mogą być zamieszczane oświadczenia żywieniowe oraz zdrowotne komunikujące prozdrowotne oddziaływanie kwasów omega na organizm.
Oświadczenia żywieniowe i zdrowotne
Z punktu widzenia prawa żywnościowego istnieje możliwość stosowania oświadczeń żywieniowych jak i zdrowotnych. W przypadku oświadczeń żywieniowych informujących konsumenta, że dany produkt stanowi „źródło kwasów omega 3” lub „bogate źródło kwasów omega 3” – takie działania reguluje Rozporządzenie Komisji (UE) nr 116/2010. Zamieszczenie natomiast na opakowaniu produktu oświadczeń zdrowotnych określają Rozporządzenia Komisji (UE) nr 432/2012 oraz 1924/2006, w tym oświadczeń zdrowotnych skierowanych do dzieci (art. 14 ust. 1 lit. b).