Polskie mleczne produkty tradycyjne

Produkty tradycyjne mogą być chronione także na poziomie Unii Europejskiej, mogą posiadać znaki: Chronione Oznaczenie Geograficzne, Chroniona Nazwa Pochodzenia, Gwarantowana Tradycyjna Specjalność.

Chronione Oznaczenie Geograficzne to kategoria produktów wytwarzanych w konkretnym regionie, miejscu albo państwie. Związek produktu z regionem nie musi być jednak tak ścisły, jak w przypadku produktów z Chronioną Nazwą Pochodzenia. W Polsce Chronione Oznaczenie Geograficzne posiada Wielkopolski ser smażony.

Chroniona Nazwa Pochodzenia to kategoria produktów wytwarzanych w określonym regionie, miejscu albo w państwie. Nazwa tego miejsca lub regionu zastrzeżona jest dla danego produktu chronionego i nie może być wykorzystana jako nazwa produktów wytwarzanych gdzie indziej lub według innych receptur. Polskie produkty mleczne objęte ochroną unijną, posiadające Chronioną Nazwę Pochodzenia, to sery: Bryndza podhalańska, oscypek i redykołka.

Gwarantowana Tradycyjna Specjalność to kategoria produktów objętych ochroną ze względu na tradycyjny sposób produkcji, wykonanie lub skład z tradycyjnych surowców. W odróżnieniu do poprzednich kategorii, produkt taki może być produkowany na całym terenie kraju składającego wniosek o rejestrację. Ta forma ochrony produktu nie obejmuje jego nazwy, która w niektórych przypadkach może być używana do nazywania produktów nie odpowiadających chronionej recepturze. Produkty chronione w odróżnieniu od zwykłych posiadają napis "Gwarantowana Tradycyjna Specjalność" oraz odpowiedni znak unijny na etykiecie.

Funkcjonowanie rynku żywności tradycyjnej jest istotne dla społeczeństw lokalnych i całego kraju. Unia Europejska dostrzega tę potrzebę, dlatego wspiera i kreuje działania zmierzające do rozwoju obszarów wiejskich, stwarzając warunki producentom do uzyskania przewagi konkurencyjnej na rynku, a konsumentom zapewniając bezpieczeństwo żywności. Odpowiednie instrumenty umożliwiają prawną ochronę produktów rolno-spożywczych pochodzących z określonego terenu oraz specyficznych dla określonego regionu, które wyróżniają się swoistą metodą wytwarzania. W ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich działanie 133 - „Działania informacyjne i promocyjne” służy wsparciu promocji produktów regionalnych i żywności produkowanej metodami tradycyjnymi (działania informacyjne…2011). Dzięki promocji przedsiębiorcy mogą przekazać informację o swoich produktach konsumentom, mogą wpłynąć na postawy i zachowania nabywców oraz doprowadzić do akceptacji produktów, a wreszcie ich zakupu. Wytwórcy mogą informować konsumentów o specyficznych metodach produkcji, swoistych cechach produktu i jego jakości itp. Wsparcie można uzyskać między innymi na udział w targach, pokazach, zamieszczenie reklamy w mediach czy promocję w punktach sprzedaży. O dofinansowanie mogą ubiegać się grupy producentów. W działaniach tych nie można promować marek handlowych. Beneficjenci mogą mieć zrefundowane 70% faktycznie poniesionych kosztów kwalifikowanych netto.

Podsumowując można stwierdzić, że konieczne jest upowszechnianie wiedzy o produktach regionalnych i tradycyjnych, bo jak powiedział Paulo Coelho: „Tradycja służy zachowaniu porządku świata”. Popularyzacja wiedzy o produktach tradycyjnych i regionalnych może się odbywać przez wydawanie broszur informacyjnych, w których oprócz informacji o regionie, możliwościach zakwaterowania i innych użytecznych dla turystów powinna pojawić się notatka o produktach regionalnych i tradycyjnych. Na stronach internetowych poszczególnych regionów także powinna być możliwość zapoznania się z ofertą produktów wytwarzanych w danym regionie, posiadających długą tradycję. Warto też nawiązywać współpracę z pośrednikami turystycznymi, którzy mogą wpisać w programy wycieczek wizyty w miejscach wytwarzania regionalnych produktów. Producenci żywności regionalnej i tradycyjnej powinni organizować imprezy, które przyciągnęłyby turystów zaciekawionych tematyką wytwarzania produktów regionalnych i tradycyjnych.

Jak wskazuje Borowska (2008) prowadzenie działalności w obszarze żywności tradycyjnej stanowi źródło dodatkowych dochodów z pozarolniczej działalności dla miejscowej ludności, umożliwia tworzenie nowych miejsc pracy przy przetwórstwie i dystrybucji produktów, a dzięki popularyzacji informacji o produktach tradycyjnych pozwala na promocję danego regionu dla turystów. Polscy producenci żywności tradycyjnej są w fazie budowy rynku i choć zauważa się wiele pozytywnych działań ze strony administracyjno-prawnej, to istnieją jeszcze liczne bariery dla rozwoju tego obszaru. Wykorzystanie doświadczenia innych państw, liderów w produkcji żywności tradycyjnej i regionalnej (Włochy, Francja, Hiszpania, Portugalia), powinno przyczynić się do rozwoju polskiego rynku w tym obszarze (Kupracz 2007). Rolnicy, producenci żywności tradycyjnej powinni wykorzystać szansę, jaką dają fundusze unijne i promować produkty tradycyjne nie tylko na skalę krajową, ale także międzynarodową.