Praktyczne aspekty umów dystrybucyjnych czyli co dostawca wiedzieć powinien o…Umowie dostawy

Iwona Szczepańska
Przegląd Mleczarski 2/2011

Istotne elementy umowy dostawy

Istotnymi elementami są:

Zobowiązania wzajemne dostawcy i odbiorcy:

W ramach tej umowy dostawca zobowiązuje się do:

  • wytworzenia i dostarczenia towaru,
  • dostawca nie musi wytworzyć go osobiście, chyba, że inaczej strony się umówią,

Natomiast odbiorca zobowiązuje się:

  • odebrać towar i zapłacić cenę.
  • odbiorcą może być również konsument, czyli osoba fizyczna, która nabywa rzeczy w celu niezwiązanym z jej działalnością gospodarczą ani zawodową – w takiej sytuacji stosujemy reguły dotyczące sprzedaży konsumenckiej.
  • umowa dostawy powinna być zawarta na piśmie

Własność towaru w umowie dostawy:

  • własność towaru przechodzi na odbiorcę z chwilą jego dostarczenia,
  • odbiorca sieciowy z chwilą, w której staje się właścicielem towaru, może dowolnie nim rozporządzać co oznacza ,że uzyskuje swobodę w ustalaniu ceny detalicznej i marży.

Przejście prawa własności towaru na odbiorcę jest ważne dla oceny zasadności żądania opłat za transport lub promocję towarów, w chwili gdy dostawca nie jest już ich właścicielem o czym będzie szerzej w następnych odcinkach.

Uprawnienia (kontrolne) odbiorcy towaru:

  1. dostawca ma obowiązek zawiadomić niezwłocznie odbiorcę, jeżeli surowce lub materiały niezbędne do wykonania przedmiotu dostawy, które zostały dostarczone przez odbiorcę, są nieprzydatne do prawidłowego wykonania produktów;

    • niezwłocznie – pojęcie to oznacza; bez zbędnej zwłoki, zwyczajowo w zależności od rodzaju towaru, terminu dostawy i etc. czas ten określa się na 2 do 7 dni, obecnie w związku z stałą współpracą przedsiębiorców i posiadaniem faxów oraz firmowej poczty elektronicznej okres ten powinien być jak najkrótszy,
    • nieprzydatne pojęcie to oznacza; nienadające do wyprodukowania towaru o umówionej jakości lub w umówionym terminie, z uwagi na cechy surowca lub materiału.

    Jeśli dostawca nie zawiadomi odbiorcy musi się liczyć z konsekwencjami niezawiadomienia a mianowicie dostawca poniesie odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę, pomimo że wady fizyczne wynikły z wadliwości surowców lub materiałów, pamiętajmy zatem, iż niepowiadomienie odbiorcy jest równoznaczne z aprobatą wadliwości.

  2. dostawca powinien zawiadomić odbiorcę o przygotowaniu surowców do produkcji i zezwolić odbiorcy na sprawdzenie ich jakości, jeżeli w umowie zastrzeżono, że wytworzenie zamówionego towaru ma nastąpić z surowców określonego gatunku lub pochodzenia lub w określony sposób produkcji.

    I podobnie jak w punkcie a) konsekwencje niezawiadomienia są takie, iż to dostawca poniesie odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę.

  3. prawo odstąpienia od umowy dostawy

    powstaje gdy dostawca opóźnia się z rozpoczęciem wytwarzania towaru lub poszczególnych jego części tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał go dostarczyć w umówionym terminie, odbiorca może od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do dostarczenia towaru.

    Zwróćmy uwagę że to uprawnienie odbiorcy jest bardzo niekorzystne dla dostawcy, ponieważ:

    • wystarczy samo opóźnienie dostawcy, nawet dotyczące rozpoczęcia procesu wytwarzania,
    • odbiorca nie musi wyznaczać dostawcy dodatkowego terminu do wytworzenia i dostarczenia towaru,
    • opóźnienie dotyczyć może samego już rozpoczęcia wytwarzania towaru,
    • powstaje obowiązek naprawienia wynikłej stąd szkody,

    Pamiętajmy również, że terminy procesu wytwarzania i dostarczenia towaru strony mogą dowolnie ustalać.

  4. uprawnienie do ingerowania przez odbiorcę w toku wytwarzania produktu w przypadku gdy dostawca wykonuje produkt w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, odbiorca może:

    • wezwać dostawcę do zmiany sposobu wykonania wyznaczając dostawcy w tym celu odpowiedni termin, a
    • po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu od umowy odstąpić.

W przypadku odstąpienia od umowy zgodnie z art. 395 k.c. prawo to wykonuje się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.

W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za nie zawartą. To, co strony już sobie świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.

Na zakończenie dodać należy, iż instytucja odstąpienia od umowy może być również wykorzystywana przez dostawców sieci, głównie w przypadkach kiedy przebieg współpracy handlowej uniemożliwia dalsze wykonywanie dostaw przez dostawce. Może mieć to miejsce w przypadkach długotrwałego i bezowocnego procesu ustalania istotnych elementów współpracy handlowej, (np. nowe warunki handlowe) co uniemożliwia np. realizacje dostaw.

W takim przypadku dostawca musi liczyć się z koniecznością odbioru od sieci już dostarczonego i pełnowartościowego towaru. Czas, miejsce i osoby uprawnione do odbioru towaru należy wskazać w piśmie do sieci. Ewentualne roszczenia finansowe, inne aniżeli wartość zakupionego towaru, powinny być niezwłocznie spełnione po sprecyzowaniu i podaniu podstawy żądania – oczywiście jedynie w razie ich zasadności.

Strona 2 z 2