Jogurty naturalne: Jogurty naturalnie fermentowane

Wartości odżywcze 

Jogurt naturalny jest niezwykle wartościowym produktem mleczarskim. Jego niewątpliwymi zaletami są niska kaloryczność oraz wysoka zawartość białka i mikroskładników. 100 g jogurtu naturalnego zawiera ok. 4–5 g białka, 2–3,1 g tłuszczu oraz 4–6 g węglowodanów. Całość ma ok. 60–70 kcal. 

Jak wspomniano, jogurt naturalny jest doskonałym źródłem białka – porcja 250 g wypełnia ok. 20% dziennego zapotrzebowania na ten makroskładnik przeciętnej osoby dorosłej. Jogurty zawierają też więcej niż mleko wolnych aminokwasów takich jak prolina, histydyna, alanina, metionina oraz izoleucyna. Są łatwo trawione w przewodzie pokarmowym człowieka – szybkość trawienia białek jogurtu jest trzykrotnie większa niż w przypadku białek mleka.

Jogurty te są źródłem cennych składników mineralnych takich jak wapń (170 mg w 100 g), fosfor (122 mg), sód (63 mg) oraz potas (200 mg). Eksperci rekomendują konsumowanie 800–1200 mg wapnia każdego dnia w zależności od płci, wieku i stylu życia. Jogurt naturalny zawiera 425 mg wapnia w 250 g, co stanowi 50% dziennego zapotrzebowania dziecka i 30–40% dziennego zapotrzebowania dorosłego. Jest on też źródłem witamin rozpuszczalnych w wodzie – tj. B1 (0,046 µg) i B2 (0,216 µg) – oraz rozpuszczalnych w tłuszczach, tj. witaminy A (16 µg) i D (0,03 µg). Ważną właściwością jogurtów naturalnych jest to, że są dobrze tolerowane przez osoby z nietolerancją laktozy.

Bakterie kwasu mlekowego zawarte w jogurcie usprawniają również procesy trawienia, które wpływają na stan odżywienia organizmu. Jogurt naturalny wspomaga trawienie, zapobiega zaparciom, zmniejsza ilość tzw. złego cholesterolu i chroni przed miażdżycą. Bakterie z grupy Lactobacillus poprawiają także absorpcję białek, tłuszczów, fosforu, wapnia, żelaza oraz syntetyzują witaminy z grupy B. Mają pozytywny wpływ na układ odpornościowy. Zawarty w jogurcie kwas mlekowy powoduje zakwaszenie, zapobiegając rozwojowi bakterii gnilnych w jelitach. 

Jogurt naturalny wpływa pozytywnie na mikroflorę przewodu pokarmowego, zmniejsza objawy nietolerancji laktozy, wspomaga system immunologiczny i zapobiega występowaniu osteoporozy przez zwiększenie przyswajania wapnia i fosforu. Wzmacnia on również układ odpornościowy i ma działanie przeciwnowotworowe. Ponieważ podczas fermentacji dochodzi do częściowej degradacji białek alergizujących, jogurty polecane są osobom cierpiącym na alergię na mleko. Ze względu na wartości odżywcze i dietetyczne rekomendowane są także dzieciom i dorastającej młodzieży, osobom starszym, kobietom w ciąży oraz matkom karmiącym piersią.

Jogurty naturalne z dodatkami

Chcąc urozmaić kategorię jogurtów naturalnych, część producentów oferuje je w towarzystwie różnych dodatków. W pojemniku głównym znajduje się jogurt, a w topperze lub mniejszej przegródce – atrakcyjny dodatek. Czasami stanowi dolną lub górną warstwę produktu. Dodatkami mogą być płatki, kuleczki lub gwiazdki zbożowe, miksy orzechów, pulpy czy sosy owocowe. 

Miejsce pochodzenia katalizatorem rozwoju 

Kolejnym sposobem uatrakcyjnienia kategorii jest wdrażanie nowych wersji jogurtów naturalnych znanych i cenionych w innych krajach. W Polsce najbardziej popularne są jogurty typu greckiego, jogurty tureckie (ayran) oraz islandzkie (skyr).

Jogurt typu greckiego wywodzi się z kuchni bliskowschodniej i śródziemnomorskiej. Produkuje się go z mleka odtłuszczonego. Jest o wiele gęstszy niż inne jogurty. W Grecji tradycyjnie wytwarzany jest z mleka owczego, a na skalę przemysłową – z mleka krowiego. Swoją karierę zawdzięcza wyśmienitemu smakowi, wartościom odżywczym i sensorycznym oraz udanej polityce marketingowej producentów. Na bazie jogurtu greckiego przygotowuje się m.in. sosy do sałat (z sosem tzatziki na czele). Do jogurtów tego typu można dodać świeże i suszone owoce, warzywa, miód, powidła, orzechy oraz zbożowe dodatki. W wersji bez dodatków często znajdują one zastosowanie w kuchni jako zamiennik śmietany oraz majonezu. Dodają smaku potrawom z grilla. Ze względu na wysoką zawartość białka i mniejszą zawartość węglowodanów polecane są zarówno osobom pragnącym obniżyć swoją masę ciała, jak również tym, które chcą rozbudować tkankę mięśniową.

Kulinarne zastosowanie jogurtu

Jogurty naturalne są idealnym surowcem do wykorzystania podczas codziennego gotowania. Dzielimy je na płynne i gęste. Jogurty płynne pakowane są najczęściej w butelki. Stosuje się je głównie w roli napojów orzeźwiających lub napojów o wysokiej zawartości białka dla osób aktywnych fizycznie. Są rekomendowane są jako produkty „to go” np. na drugie śniadanie do pracy, na wycieczki czy do szkoły. Jogurty gęste pakowane są w kubeczki i tworzą bazę do płatków zbożowych. Mogą stanowić szybką przekąskę, bazę do deserów, ciast, białych serów przerabianych na twarożki smakowe, zamiennik śmietany do sałat czy dipów do wędlin i mięs. Są stosowane do koktajli owocowych lub warzywnych. W okresie jesienno-zimowym konsumenci częściej sięgają po jogurt typu greckiego, który jest bardziej kaloryczny. Jogurty naturalne najlepiej sprzedają się w okresie wiosenno-letnim.

Opakowania jogurtów naturalnych 

Jogurty naturalne cieszą się dużą popularnością wśród nabywców – zakupu tej kategorii dokonuje ponad 85% polskich gospodarstw domowych. Istotnym elementem rozwoju kategorii było wdrożenie większej różnorodności opakowań, co pozwala na rozszerzenie grup docelowych na dzieci, młodzież i dorosłych.

W Polsce jogurty produkuje się w opakowaniach różnego typu. Mogą to być m.in. kubki (od 100 do 400 g), butelki (małe 150–290 g oraz duże 300–500 g), kubki z dyspenserem lub topperami oraz słoiki. Najpopularniejsze są jogurty naturalne w kubkach. Ich gramatury wahają się od 100 do 400 g. Kubki mogą być płaskie (Grupa Mlekovita, Piątnica OSM) i bardziej smukłe (Bakoma, Bieluch SM). Opakowania jogurtów naturalnych najczęściej utrzymane są w biało-błękitnej kolorystyce oraz charakteryzują się prostym designem. Opakowania mniejsze są doskonałą przekąską w szkole, pracy i na wycieczce, większe mogą być kupowane jako rodzinne. Najpopularniejszą formą pozostaje kubek plastikowy – produkty w takich opakowaniach stanowią wolumenowo ponad 99% kategorii. Najchętniej wybierane są przez konsumentów opakowania o gramaturze ok. 400 g.

Według GfK 98,5% zakupów stanowią jogurty naturalne „gęste”, a tylko 1,5% oznaczone jako „do picia” (butelki). Jogurty naturalne typu greckiego stanowią ok. 21% wolumenu zakupów kategorii. 

Jogurty naturalne na świecie

Analiza marketingowa kategorii jogurtów naturalnych na świecie wskazuje, że zmieniła się polityka komunikacyjna w tym obszarze. W szacie graficznej podkreślana jest naturalność, czystość składu i surowca. Producenci stawiają na relatywnie bardzo prosty, wręcz ascetyczny design. Coraz częściej treści na opakowaniu są oszczędne, pisane prostą czcionką, z nazwą produktu, logo i zawartością składników odżywczych, z sygnałami o pochodzeniu z czystych ekologicznie terenów czy karmieniu bydła „Green Grass”. Liternictwo i grafiki są delikatne, proste, czasami wręcz minimalistyczne, utrzymane w kolorystyce biało-czarnej, granatowej lub zielonej. Wydaje się, że tego typu narracja działa, co daje wyraz w wynikach sprzedaży jogurtów na świecie.

Przychody ze sprzedaży jogurtów w 2022 r. wyniosły 113,5 mld USD. Jednocześnie szacuje się, że do 2028 r. wartość sprzedaży kategorii może osiągnąć 163,8 mld USD z przyrostem na poziomie 6,3% CAGR. Według danych rynkowych z portalu Statista przychód w kategorii jogurtowej w 2024 r. szacowany jest na 136,96 mld USD, a w 2025 r. wzrost osiągnie wartość +1,3%. Średnie spożycie na osobę w 2024 r. jest spodziewane na poziomie 12,9 kg.