Fundusze UE: Duże pieniądze po raz ostatni
Powoli kończy się okres realizacji projektów w ramach perspektywy budżetowej 2007-2013. Przed nami nowy okres programowania i nowa dystrybucja środków pochodzących z funduszy unijnych. Obecnie trwa proces akceptowania przez Komisję Europejską programów operacyjnych, zarówno krajowych jak i regionalnych. Jednak ich kształt jest już znany i nie powinien ulec znaczącym zmianom. Dlatego warto już teraz rozpocząć analizę możliwości uzyskania dofinansowania z funduszy UE, pod kątem potrzeb przedsiębiorstwa. Szczególnie, że jest to prawdopodobnie ostatni okres programowania z tak dużymi środkami finansowymi.
Fundusze 2014-2020
Na lata 2014-2020 Polsce została przyznana kwota ponad 82,5 mld euro w ramach polityki spójności. Najwięcej środków zostanie przeznaczonych na 16 programów regionalnych – prawie 32 mld euro. Za ich realizację, tak jak w poprzedniej „siedmiolatce” będą odpowiedzialne Urzędy Marszałkowskie poszczególnych województw. Jeśli chodzi o programy krajowe ponad 27 mld euro wyniesie budżet Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, będącego kontynuatorem realizowanego w latach 2007-13 programu o tej samej nazwie. Znaczące środki zostały zarezerwowane dla następcy Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka – PO Inteligentny Rozwój (8,6 mld euro) oraz dla kontynuatora programu Kapitał Ludzki – PO Wiedza Edukacja Rozwój (4,7 mld euro). W latach 2014-2020 kontynuowane będzie wsparcie wschodniej części kraju, w ramach programu Polska Wschodnia. W nowym rozdaniu budżet tego programu wyniesie 2 mld euro. Podobny budżet będzie miał nowy program Polska Cyfrowa.
W porównaniu do poprzedniej „siedmiolatki” w większym stopniu będą wykorzystywane takie instrumenty finansowe jak pożyczki i kredyty. Dotyczyć ma to zarówno przedsiębiorców, jak i samorządów. Zastosowanie instrumentów zwrotnych powinno przyczynić się do wsparcia większej liczby projektów niż w przypadku np. dotacji.
Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (MIR) informuje na swojej stronie internetowej, że podatek VAT w projektach dofinansowanych z funduszy europejskich będzie kosztem kwalifikowalnym. Jednak w tym przypadku warto poczekać na szczegółowe rozstrzygnięcia krajowe w tej sprawie.
Po raz pierwszy nastąpi zróżnicowanie pod względem poziomu dofinansowania unijnego dla poszczególnych województw. W woj. mazowieckim, które ze względu na dochód znalazło się w grupie regionów lepiej rozwiniętych, poziom dofinansowania wyniesie 80%. Dla pozostałych województw – 85%.
Oprócz ww. programów należy również wspomnieć o Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Jak podało Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) polscy rolnicy i mieszkańcy wsi będą mogli uzyskać ponad 43 mld euro. Kwotę tę stanowią: 32,9 mld euro ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), 4,9 mld euro ze środków krajowych oraz ponad 5,2 mld euro w ramach polityki spójności.
W przypadku przedsiębiorstw z branży spożywczej możliwości uzyskania wsparcia powinny być większe niż w poprzedniej perspektywie budżetowej, chociaż nieco inne będą źródła finansowania. Jedną z przyczyn jest zmieniająca się rzeczywistość gospodarcza, wymuszająca zmiany w unijnej polityce interwencji i co za tym idzie w programach wsparcia w krajach członkowskich. Coraz większa konkurencja w UE i na rynkach trzecich wymusza wzrost konkurencyjności podmiotów na rynku poprzez szczególny nacisk na jakość i innowacyjność produktów. I to właśnie tego rodzaju inwestycje będą wspierane w latach 2014-2020.
Poniżej prezentujemy Państwu kilka ciekawych przykładów uzyskania dofinansowania ze środków unijnych w nowym okresie programowania.
Promocja wysokiej jakości
W ostatnich latach, zarówno w kraju jak i za granicą obserwujemy coraz większe zainteresowanie konsumentów produktami o wysokiej jakości. Względy zdrowotne oraz rosnąca świadomość kupujących sprawiają, że nabywcy produktów spożywczych coraz chętniej wybierają towar wysokojakościowy, nawet mimo wyższej ceny. W związku z tym po stronie przedsiębiorców powstaje potrzeba dotarcia do kupującego z informacją o jakości wyrobu. Pomóc może w tym przypadku produkcja w ramach jednego ze znanych systemów jakości i w rezultacie sygnowanie asortymentu odpowiednim znakiem. W PROW-ie 2007-2013 można było uzyskać dofinansowanie działań promocyjnych produktów wytwarzanych w ramach jednego ze wskazanych systemów jakości. Wsparcie to będzie, z pewnymi zmianami, kontynuowane, w nowym programie, jako poddziałanie: wsparcie na przeprowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych w ramach działania systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych. Obejmować będzie wsparcie projektów w zakresie informacji i promocji produktów wysokojakościowych podejmowanych przez uczestników systemów jakości, tj. przez zespoły promocyjne składające się co najmniej z dwóch producentów. Kosztami kwalifikowalnymi mają być koszty poniesione w celu przeprowadzenia działań promocyjnych. Szczegółowe przepisy dotyczące kwalifikowalności poszczególnych rodzajów kosztów określone zostaną w przepisach krajowych.
Dużą zmianą mogą być preferencje dla wnioskodawców, którzy nie otrzymywali tego rodzaju wsparcia w ramach programu „Działania informacyjne i promocyjne” objętego PROW 2007-2013. Warto też zauważyć, że w nowym PROW-ie wskazano również kryterium efektywności zaplanowanych działań promocyjnych.
Dofinansowanie pozostanie na poziomie 70% kosztów kwalifikowalnych. Istotną kwestią jest dosyć szeroka definicja zespołu promocyjnego, który może być wnioskodawcą. MRiRW określiło, że może to być podmiot, niezależnie od posiadania przez niego formy prawnej, integrujący uczestników systemu jakości, np.: grupę producentów, organizację producentów, organizację międzybranżową, organizację branżową, konsorcjum, stowarzyszenie, kółko rolnicze, rolnicze zrzeszenie branżowe, spółdzielnię, izbę gospodarczą. Szeroki wachlarz ewentualnych beneficjentów z jednej strony pozwoli skorzystać ze wsparcia dużej grupie podmiotów. Z drugiej jednak strony zachodzi obawa, że środki finansowany alokowane na to działanie mogą zostać w szybkim tempie wyczerpane.