Produkty dla dzieci: Nabiał w diecie dzieci

Mleko to jeden z najważniejszych składników w diecie dziecka począwszy od urodzenia. Najpierw jest to mleko mamy, później mleko modyfikowane, a następnie nabiał.

Polskie dzieci w statystykach

Według danych GUS w Polsce mieszka około 6 milionów dzieci (5771,4 tys. w wieku 0-14 lat) i stanowią one 15% całej populacji. Zarówno liczba, jak i udział dzieci w ogólnej populacji maleją od połowy lat 80. ubiegłego wieku. Wówczas stanowiły ponad czwartą część społeczeństwa, a na początku XXI wieku już niespełna 20%.

Wśród mieszkańców wsi dzieci to prawie 17% ogółu ludności, w miastach około 14%. Różnica może wynikać z faktu, że na wsi – tradycyjnie – rodzi się więcej dzieci niż w miastach, ale nie bez wpływu pozostają także, obserwowane od 2000 roku przemieszczenia młodych rodzin z miast na wieś, najczęściej do gmin podmiejskich skupionych wokół dużych miast.

Najmłodsi (0-2 lata) stanowią ok. 3% ogółu populacji (1,1 mln), dzieci w wieku przedszkolnym (3-6 lat) jest prawie 1,7 mln (4,4%), a najstarsi (w wieku 13-14 lat) – odpowiednio 2% (0,8 mln). Najliczniejszą grupę wśród dzieci tworzą uczniowie szkół podstawowych (7-12 lat), jest ich 2,2 mln i stanowią 5,7% ogółu ludności kraju.

Wprowadzanie produktów mleczarskich do diety dziecka

Jednym z najważniejszych elementów, sprzyjających zachowaniu zdrowia i dobrej kondycji psychicznej i fizycznej, jest dobrze skompilowana dieta. Powinna być zestawiona z różnorodnych składników w odpowiednich proporcjach dopasowanych do wieku i płci.

Kolejnym zagadnieniem jest wyćwiczony w dzieciństwie nawyk regularności oraz przyzwyczajenie do spożywania wyrobów z różnorodnych grup produktowych. Ważne jest też pozytywne nastawienie do określonych produktów, co w znacznym stopniu sprzyja większej chęci spróbowania przez dziecko nowego produktu z danej kategorii. Dziecko styka się z produktami obecnymi w domu i wie, że takie produkty należy spożywać. Ważna jest też świadomość żywieniowa pod względem wartości odżywczych poszczególnych produktów.

W żywieniu dzieci jednym z najważniejszych elementów sprzyjających prawidłowemu ich rozwojowi jest dobry przykład płynący od rodziców. Ich zaangażowanie w kompilowanie diety oraz prawidłowe wdrażanie kolejnych grup produktowych sprzyjają rozwojowi wrażliwości żywieniowej i sensorycznej dziecka. Jeżeli w domu panują tradycja i pozytywne nastawienie i do wybranych grup żywności, istnieje duża szansa, że dziecko przyswoi sobie dobre nawyki żywieniowe. Zatem przy kreowaniu wszelkich komunikatów marketingowych ważne jest to, by zyskać jednocześnie aprobatę rodziców i dzieci.

Jedną z takich kategorii, która obecnie dysponuje szerokim wachlarzem wartościowych odżywczo produktów są produkty mleczarskie. W dużej mierze o tym czy w diecie dziecka znajdą się produkty mleczarskie zależy nastawienie do nich w domu i nawyk spożywania ich w wielu sytuacjach dnia codziennego. Jeżeli w domu produktom mleczarskim mówimy „Nie”, to żadna kampania w szkołach nie zadziała. Na szczęście w Polsce produkty mleczarskie cieszą się dobrą renomą i są postrzegane jako naturalne, zdrowe i niskoprzetworzone. Na razie nastawienie do produktów mleczarskich jest pozytywne i tylko pewna grupa społeczeństwa odmawia ich spożywania. Głównie jest to związane z nietolerancją laktozy, alergią na białko mleka oraz modą na dietę vege – czyli na spożywanie wyłącznie produktów roślinnych, w imię wyższych wartości etycznych.

Przy żywieniu dzieci warto pamiętać, że prawidłowemu ich rozwojowi sprzyja mądre wprowadzanie do diety nowych grup produktowych. Ważne jest prawidłowe rozszerzanie diety, czyli proponowanie posiłków, które dziecku nie zaszkodzą, a będą dopasowane do jego rozwoju i gotowości organizmu.

Obecnie uważa się, że proces rozszerzania diety, razem z odpowiednim odżywianiem się kobiet w czasie ciąży i karmienia piersią, wchodzi w skład tzw. programowania metabolicznego. Ma ono wpływ na zapobieganie rozwojowi chorób cywilizacyjnych (m.in. otyłości, cukrzycy typu 2, chorób sercowo-naczyniowych) i alergii.

Specjaliści ds. żywienia przychylają się do poglądu, że do 6. miesiąca życia włącznie niemowlęta powinny być karmione wyłącznie mlekiem mamy. Po tym czasie zapotrzebowanie organizmu zmienia się i samo mleko kobiece nie zapewnia organizmowi już wszystkich istotnych składników pokarmowych i energetycznych rozwijającego się.

Jeśli są wskazania do wcześniejszego rozszerzania diety, nowe pokarmy można wprowadzić po skończonym 17. tygodniu życia. Obecnie rekomenduje się, by małe dzieci najpierw otrzymywały podstawowe warzywa, później owoce. Kiedy dziecko już spożywa pierwsze warzywa, owoce lub zboża, czy warto wprowadzić mięso, ryby i jaja? Dla zwiększenia wartości odżywczej posiłków można dodawać masło lub oleje roślinne. Natomiast przetwory mleczne, typu jogurt naturalny, kefir, twaróg należy wprowadzać do diety dziecka po przyzwyczajeniu niemowlęcia do wymienionych źródeł białka.

Niedobory w dietach dzieci

Współczesna nauka o żywieniu mówi, że mleko matki jest najcenniejszym pokarmem, który zawiera wiele składników odżywczych istotnych w żywieniu niemowlęcia. Po 6. miesiącu życia dziecka rekomenduje się kontynuowanie tego modelu żywienia, przy stopniowym wprowadzeniu konwencjonalnej żywności.

Niedobory pokarmowe generowane w okresie największego wzrostu i rozwoju w ciągu całego życia, mogą negatywnie rzutować na zdrowie w przyszłości. Dlatego, oprócz karmienia piersią, niezbędna jest żywność najwyższej jakości, dopasowana do potrzeb rozwijającego się młodego organizmu. Dieta dziecka po pierwszych urodzinach powinna być odpowiednio zbilansowana, zarówno pod względem energetycznym jak i ważnych składników pokarmowych. Posiłki powinny być urozmaicone, pochodzić z różnych grup produktowych.

Wśród niedoborów mogących istotnie wpłynąć na późniejsze życie wskazuje się deficyty pełnowartościowego białka, witaminy A, D, E i K, witamin z grupy B, wapnia, magnezu oraz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Są to elementy niezbędne do utrzymania właściwej masy ciała, do prawidłowej budowy kości i napięcia mięśniowego. Wapń i witamina D są istotne w rozwoju, ponieważ w tym okresie dziecko jest bardzo ruchliwe i uczy się chodzić. Kolejnym składnikiem są kwasy wielonienasycone, które są niezbędne do budowy mózgu. Witaminy z grupy B niezbędne są do rozwoju układu nerwowego.

Badania stanu odżywienia wskazują, że niedobory występujące u dzieci do lat 3 wynikają w dużym stopniu z nieprawidłowego sposobu żywienia, ubogiej, mało urozmaiconej diety oraz wybiórczego spożycia ważnych grup produktów. Według danych z portalu www.1000dni.pl, blisko 90% małych dzieci w Polsce spożywa za mało mleka i produktów mlecznych i tym samym narażone jest na niedobory wyżej wspomnianych składników. Karmienie piersią po 1. roku życia powinno być uzupełniane dodatkowymi posiłkami w tym mlekiem i produktami mlecznymi. Według zaleceń dzienna ilość powinna wynosić 3 porcje.

Alergia na mleko krowie

Przy wprowadzaniu mleka i jego przetworów należy pilnie obserwować organizm dziecka. Niestety, czasami białko mleka krowiego może działać drażniąco na przewód pokarmowy i trzustkę. Dzieci z alergią na białko mleka krowiego często reagują alergicznie też na wołowinę, cielęcinę, mleko kozie i owcze. Większość dzieci między 18 a 32 miesiącem życia samoistnie wyrasta z alergii na białko mleka krowiego. Zgodnie z aktualnym stanowiskiem Komitetu Żywienia ESPGHAN, mleko krowie powinno przed ukończeniem 12. miesiąca życia stanowić tylko dodatek do aktualnie rozszerzanej diety dziecka.

Skutki zbyt wczesnego podania mleka krowiego

Przy wprowadzaniu mleka krowiego do diety dziecka należy pamiętać, że zbyt wczesne wprowadzenie mleka krowiego może prowadzić m.in. do nadmiernego obciążenia organizmu białkiem, co może prowadzić do przeciążenia nerek. Warto pamiętać, że mleko zawiera mało żelaza, dlatego też nie może być jedynym składnikiem diety, aby w przypadku dziecka, nie doszło do niedokrwistości, z powodu niedoboru żelaza.