Pompy: Pompy – serce instalacji
Przemysł mleczarski funkcjonujący bez pomp to rzecz nie do pomyślenia. Pompy są tak ważne dla przemysłu, jak serce pompujące krew jest ważne dla człowieka. Te, które są wykorzystywane w przemyśle spożywczym i mające kontakt z żywnością, powinny spełniać określone wymagania, zarówno w kwestii doboru materiału jak i konstrukcji, w celu zachowania wysokiej higieny produkcji oraz bezpieczeństwa mikrobiologicznego żywności. Każdy element, współtworzący pompę wchodzącą w skład linii produkcyjnej, powinien być wykonany z materiałów dopuszczonych do kontaktu z żywnością. Konstrukcja zapewniająca higienę to ta wypełniająca choćby standard konsorcjum European Hygienic Engineering & Design Group (EHEDG), którego celem jest promowanie higieny podczas przetwarzania, pakowania żywności i produktów chemicznych. Wypracowane metody badań określają poprawność zaprojektowania danego urządzenia szczególnie w kilku kluczowych kwestiach, tj. zapobieganie rozwojowi szkodliwych mikroorganizmów, zdatność do czyszczenia i dezynfekcji, zastosowanie materiałów, wykończenie i geometria powierzchni, badanie konstrukcji pod kątem czyszczenia, sterylizacji, odporności na rozwój mikroorganizmów.
Wszystkie maszyny muszą spełniać wymagania dyrektywy maszynowej 2006/42/WE oraz dwie z najbardziej istotnych norm: NEN-EN-ISO 14159: Wymagania higieniczne dla konstrukcji maszyn oraz NEN-EN 1672-2: Maszyny do przetwarzania żywności – Koncepcje podstawowe – Część 2: Wymogi dotyczące higieny, a także określone normy produkcyjne dla producentów żywności np. Dobra Praktyka Produkcyjna (ang. Good Manufacturing Practice) – GMP, Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli (ang. Hazard Analysis and Critical Control Points) – HACCP, ISO 22000 (Systemy zarządzania bezpieczeństwem żywności – Wymogi dla każdego podmiotu w łańcuchu produkcji żywności).
W ogólnym ujęciu pompy można podzielić na pompy wirowe – odśrodkowe oraz na wyporowe. Pompy wirowe to pompy, które posiadają wbudowany wirnik z łopatkami, który obracając się z dość dużą stałą prędkością obrotową, wprawia w ruch cząsteczki płynu. Pompy wyporowe działają na zasadzie przepychania tłoczonego płynu z przestrzeni ssawnej do przestrzeni tłocznej. Pompy krzywkowe nie mają zdolności ssawnych, a membranowe czy śrubowe mają jedne z najwyższych (choć należą do jednej rodziny pomp wyporowych). Pompy wirowe jak już wspomniano, w części ruchomej na wale wprawionym w ruch obrotowy mają wirnik łopatkowy. Zadaniem wirnika jest przyspieszanie ruchu cieczy, która przepływa przez pompę wirnikową. Efektem jest przyspieszony ruch cząsteczek cieczy, generujący spadek ciśnienia na wlocie wirnika. W konsekwencji występuje proces zasysania płynu do wnętrza pompy. Wzrasta energia kinetyczna cieczy, następują kolejno zjawiska tłoczenia cieczy z wnętrza urządzenia pompującego do przewodu tłocznego.
Do podstawowych typów wirników zalicza się wirnik zamknięty, półotwarty i otwarty. Wirnik zamknięty przeznaczony jest do cieczy bez zanieczyszczeń, charakteryzuje się wysoką sprawnością. Nie oznacza to jednak, że wirnik zamknięty będzie najlepszym rozwiązaniem, bo eksperci często wskazują na wirnik otwarty (o nim piszemy niżej). Wirnik półotwarty znajduje zazwyczaj zastosowanie do cieczy zanieczyszczonych w niewielkim stopniu bądź na przykład do ścieków nieagresywnych. W przypadku wirnika otwartego istnieje możliwość pompowania zanieczyszczonych cieczy bez negatywnego oddziaływania na pracę pompy. Warto jednak dodać, że wszystkie pompy wirowe o wysokich standardach higienicznych posiadają wirniki otwarte – łatwiej utrzymać je w czystości oraz brak w nich martwych przestrzeni do osiadania produktu. Należy zwrócić uwagę na istotną kwestię uszczelnień mechanicznych i przyłączy.
Rynek oferuje szeroką gamę różnego rodzaju pomp, wraz z kompleksową obsługą i poradami dotyczącymi jak najtrafniejszego doboru pompy do danego przypadku. Możliwości jest naprawdę dużo. Wykwalifikowani specjaliści z branży znajdą adekwatne rozwiązanie danego problemu i dostosują najlepszy sprzęt do wskazanych potrzeb. Katalogi pomp dostępnych na rynku i będących nierzadko „sercem” instalacji, nieustannie poszerzają się o kolejne rozwiązania, udoskonalenia istniejących urządzeń albo kolejne certyfikaty. Z graczy na rynku pomp w zastosowaniach przemysłowych można wymienić producentów tj. SPX Flow, GEA, Spomasz Zamość jak i dystrybutorów: ATPomp i OptiFlow.
Gama pomp SPX Flow marki APV, typu W+ obejmuje 17 standardowych modeli o ciśnieniu do 15 barów (50 Hz) i wydajności do 725 m3/h (50 Hz) oraz szereg wersji specjalnych, które mogą być dostosowane do wymagań Klienta. Pompy W+ mają budowę modułową, dzięki czemu do każdej operacji pompowania można dobrać idealnie skonfigurowane urządzenie.
Firma ATPomp to wyłączny autoryzowany dystrybutor rozwiązań firmy ITT Bornemann. Firma ITT Bornemann ma bogate, ponad 80-letnie doświadczenie w produkcji pomp. Specjalizuje się w produkcji pomp dwuśrubowych. Pompy dwuśrubowe sprawdziły się w trudnych, niemal ekstremalnych warunkach, jakie występują w obrębie przemysłu rafineryjnego petrochemicznego, chemicznego i spożywczego właśnie. Doskonale dają sobie radę z różnymi właściwościami pompowanego medium mogącym być niekiedy nie lada wyzwaniem. Do potrzeb przemysłu spożywczego dostosowane są pompy w wykonaniu higienicznym, ze względu na zapewnienie bezpieczeństwa mikrobiologicznego żywności, z którą te urządzenia mają styczność. Urządzeniami, które z powodzeniem poradzą sobie z wyzwaniami stawianymi przez przemysł spożywczy są pompy z serii SLH-4U wielkości: 1000, 2000, 3000, HCH wielkości: 232, 300, SLH-4G wielkości: 1000, 2000, 3000, 4000, 5000, 6000. Wymienione pompy zostały zaprojektowane tak, aby krzywizny wewnętrznych części zwilżanych cieczą tłoczoną wzdłuż drogi przepływu cieczy miały łagodne promienie. Takie rozwiązanie konstrukcyjne znacznie skraca czas trwania czynności związanych z czyszczeniem i sterylizacją, ułatwiając ich przeprowadzenie. Seria SLH-4G znalazła zastosowanie w przemyśle mleczarskim w pompowaniu śmietany, serów topionych, jogurtów, masła, serów twarogowych, mleka skondensowanego, kremów, serwatki skrystalizowanej. Ponadto pompy mogą być stosowane w produkcji majonezu, ketchupu, czekolady, soków, syropów lub koncentratów.
Portfolio firmy OptiFlow zawiera propozycje i rozwiązania dla przemysłu spożywczego, kosmetycznego lub farmaceutycznego. Firma oferuje doradztwo, dobieranie odpowiednich urządzeń do indywidualnych potrzeb klienta oraz serwis pomp, maszyn, urządzeń stosowanych w przemyśle. Portfolio produktowe jest szerokie, zawiera urządzenia stosowane do higienicznych zastosowań takich jak na przykład produkty mleczne czy żywność przetworzona.
Zanim zostanie podjęta decyzja o zakupie konkretnego modelu pompy warto poradzić się eksperta, który dobierze odpowiednie rozwiązanie do rzeczywistych potrzeb w danym obszarze produkcji.
