Sery tradycyjne: Polskie sery tradycyjne w UE

dr inż. Marlena Piekut
Forum Mleczarskie Handel 3/2019 (94)

Wyroby rolno-spożywcze pochodzące z konkretnych regionów lub charakteryzujące się tradycyjną metodą produkcji są szczególnie cenione w państwach Unii Europejskiej. Wyróżniane są one znakami potwierdzającymi ich specyficzność. System ochrony i promocji wyrobów regionalnych oraz tradycyjnych jest bardzo ważną determinantą wpływającą na zrównoważony rozwój obszarów wiejskich i realizację założeń Wspólnej Polityki Rolnej. Przyczynia się on do zróżnicowania zatrudnienia na obszarach wiejskich oraz zwiększa dochody producentów rolnych. Ma to w szczególności znaczenie dla obszarów odległych oraz o niekorzystnych warunkach gospodarowania, ponieważ zapobiega wyludnianiu się tych terenów. Za sprawą systemu ochrony i promocji produktów regionalnych oraz tradycyjnych chroni się także dziedzictwo kulturowe wsi, co w dużym stopniu przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności terenów wiejskich, rozwoju turystyki wiejskiej i agroturystyki.

Wygląd symbolu oznaczający produkt o tradycyjnym lub regionalnym pochodzeniu jest w całej Unii Europejskiej taki sam. Na europejskim rynku produktów tradycyjnych i regionalnych istnieją trzy oznaczenia, tj. Chroniona Nazwa Pochodzenia, Chronione Oznaczenie Geograficzne oraz Świadectwo Specyficznego Charakteru. Rejestracja produktu przebiega dwuetapowo (Grębowiec 2017). Pierwszy etap rejestracji ma miejsce na poziomie krajowym. Rozpoczyna się on od określenia zasad wytwarzania produktu oraz reguł kontroli obowiązujących grupę. Wniosek przesłany przez grupę do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zostaje rozpatrzony maksymalnie do 14 dni. Następnie należy poprawić ewentualne błędy (14 dni) i streszczenie wniosku. Wniosek zostaje umieszczony na stronie internetowej Ministerstwa, w celu składania zażaleń (30 dni). Gdy takie występują, odbywają się wyjaśnienia, uzgadniania i doprowadzenie do porozumienia. Jeżeli natomiast nie ma konsensusu, wniosek przekierowany jest do Rady ds. Tradycyjnych i Regionalnych Nazw Produktów Rolnych i Śródków Spożywczych (ocenia go Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi). Jeśli wniosek zostaje zaakceptowany, wysyła się go do Komisji Europejskiej. Po tym etapie wnioskowany produkt ma już tymczasową krajową ochronę. Drugi etap następuje na poziome wspólnotowym i jest identyczny, jak przy rejestracji krajowej. Podobnie jak poprzednio określony jest czas na sprzeciwy oraz porozumienie stron. Podjęcie decyzji przez Komisję Europejską nie przekracza pół roku.

Niestety wielu konsumentów nie zna symboli oznaczających produkty wyrabiane tradycyjnie, dlatego wskazuje się, że konieczna jest edukacja, celem zwiększenia rozpoznawalności znaków identyfikujących produkty tradycyjne.

Warto zaznaczyć, że certyfikat i rejestrację w systemie Unii Europejskiej otrzymuje określona grupa producentów. Jednak każdy producent aspirujący o znaki i nazwę produktu musi liczyć się z inspekcjami, które będą badać proces produkcji. Jednostkami kontrolującymi są na przykład: Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, bądź prywatna jednostka certyfikująca wybierana przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Proces kontroli odbywa się w miejscu produkcji poprzez pobieranie próbek wytwarzanego produktu i ich analizy w laboratorium.


Spośród polskich serów tradycyjnych ochronę na poziomie wspólnotowym posiadają oscypek, bryndza podhalańska i redykołka (Chroniona Nazwa Pochodzenia) oraz wielkopolski ser smażony i ser koryciński swojski (Chronione Oznaczenie Geograficzne). Chroniona Nazwa Pochodzenia może być przyznana jedynie takiemu wyrobowi, którego wszystkie surowce pochodzą z określonego obszaru i wszystkie fazy wytwarzania mają miejsce na tym obszarze. Z kolei Chronione Oznaczenie Geograficzne może być przyznane specjałowi, którego co najmniej jedna faza wytwarzania odbywa się na danym terenie.

Bryndza podhalańska była pierwszym polskim produktem, który został wpisany do unijnego rejestru, a nastąpiło to 12 czerwca 2007 r. Produkcja tego specjału odbywa się na ściśle określonym obszarze Podhala w powiecie nowotarskim, tatrzańskim oraz sześciu gminach z powiatu żywieckiego: Milówka, Węgierska Górka, Rajcza, Ujsoły, Jeleśnia i Koszarawa. Tylko producenci wpisani na listę są uprawnieni do jej wytwarzania. Każdy z nich w miejscu wytwarzania prowadzi odpowiednią dokumentację dotyczącą całego procesu produkcji, która gwarantuje możliwość odtworzenia historii produktu. Bryndza podhalańska jest miękkim serem podpuszczkowym, o barwie białej, białokremowej lub z lekkim odcieniem seledynowym. W smaku bryndza jest słona i pikantna, czasem przechodząca w ostrą, może być też odrobinę kwaśna. Wszystko zależy od jakości mleka, z którego została wyprodukowana, choć zawsze pochodzi ono od owiec rasy Polska Owca Górska, ewentualnie z domieszką mleka krów rasy Polska Krowa Czerwona (zawartość tego ostatniego nie może jednak przekroczyć 40%), to jego właściwości smakowe mogą się delikatnie różnić, w zależności od cech specyficznych zwierzęcia oraz pory roku. Bryndzę wytwarza się od maja do września, a za 100 g zapłacimy około 9 zł.

Kolejny tradycyjny podhalański ser zwany oscypkiem też wytwarzany jest tylko od wiosny do jesieni. Składa się on z minimum 70% mleka owczego a pozostałą część mleka stanowi krowie. Oscypek jest bardzo twardy przez co można go bardzo długo przechowywać. Nawet gdy się wysuszy i stwardnieje jak „skała” można go używać zamiast parmezanu lub grillować. Idealnie smakuje na kanapce w formie cienkich plasterków lub jako przekąska na talerzu. Jego cena to około 40 zł za sztukę, za około 600-750 g.

Redykołka to rodzaj sera wytwarzanego głównie na Podhalu i w Beskidach. Niektórzy twierdzą, że jest „młodszą siostrą oscypka” a konsumenci często mylą redykołkę z oscypkiem. Redykołka robiona jest z resztek przetworzonego bundzu, pozostałych z wyrobu oscypka. Formuje się ją w kształcie zwierząt, parzenic serca lub wrzeciona. Jest to serek wyrabiany z mleka krowiego. Jedna redykołka waży około 30 g i kosztuje ponad 2 zł.

Tradycyjnym serem z Podhala jest też gołka, jest ona często mylona przez konsumentów z oscypkiem ze względu na stosowanie podobnych form (oscypek – wrzecionowaty, gołka – walcowata), jednak smak obu serów jest zupełnie inny. Gołka to tradycyjna nazwa wędzonego, krowiego sera. Produkowana była przez górali w dawnych czasach w okresie jesienno-zimowym, kiedy nie dojono owiec. I choć gołka nie posiada symbolu sera tradycyjnego według wytycznych na poziomie wspólnotowym, to jednak można ją zaliczyć w poczet serów tradycyjnych. Jej cena w zależności od wagi (od 110 g do 270 g) kształtuje się w granicach 8-18 zł.

Konsument serów tradycyjnych

Konsumenci coraz częściej są zainteresowani produktami wytwarzanymi według starych receptur, które były znane i lubiane w przeszłości. Wskazuje się, że produkt żywnościowy, mający specyficzne cechy sensoryczne, może spełniać rolę katalizatora emocji oraz umożliwiać przypomnienie przeżytych doświadczeń, ludzi, miejsca i wydarzeń (P. Bryła, 2013). A. Dąbrowska (2018) określa profil konsumenta żywnościowych produktów tradycyjnych i regionalnych. Okazuje się, że najczęściej nabywają je osoby w wieku 25-34 lat, mające wyższe wykształcenie, mieszkańcy miast od 20 tys. do 99 tys. z województwa mazowieckiego, żyjące na średnim poziomie. Najważniejszymi kryteriami wyboru żywności okazały się: jakość, która wiąże się ze świeżością i intensywnością zapachu oraz intensywnością smaku, korzystne znaczenie dla zdrowia i brak konserwantów, wygląd – ważne by produkt był naturalnego koloru, naturalnie wyglądał, opakowanie, które powinno być czytelne i przyciągało uwagę, dostępność w punktach sprzedaży, cena, sposób produkcji żywności, promocje oraz tradycja na polskim rynku.

Dla konsumentów produkty tradycyjne i regionalne są określane jako produkty mające tradycyjne receptury, lokalne pochodzenie lub powiązane z konkretnym regionem w kraju lub za granicą. Produkty te są kojarzone również z naturalnymi składnikami, z ograniczoną dostępnością oraz z lepszą jakością i smakiem. Produkty tradycyjne według konsumentów mają zawsze naturalny zapach, są świeże i zdrowe. Żywność tradycyjna kupowana jest zwykle na określone okazje, gdyż jest droższa. Zakupy spontaniczne są rzadziej spotykane.

Coraz zamożniejsi konsumenci stają się bardziej wyczuleni na lokalną kulturę. Niektórzy wręcz podążają za trendem etnocentryzmu. Uważają, że ich moralnym obowiązkiem jest zakup miejscowych specjałów. A. Dąbrowska (2018) zauważa, że w zachowaniach konsumentów wobec żywnościowych produktów tradycyjnych i regionalnych można spotkać się z trendem zwanym nostalgią za przeszłością, poszukiwaniem autentyczności w konsumpcji.

Konsumenci nabywają tę żywność na weekendy, na święta i uroczystości rodzinne. Natomiast zakupy w tygodniu najczęściej są kojarzone z przyjemnością i dotyczą zwykle niewielkiej ilości lepszego sera, pieczywa lub wędliny. W budżetach gospodarstw domowych Polaków odnotowuje się coraz większe wydatki na turystykę, co też powinno pozytywnie wpływać na wzrost zainteresowania żywnością tradycyjną.

Konsumenci wskazują, że są to specjały droższe, ale warte tej ceny. Najważniejszymi powodami zakupu tego rodzaju żywności były jej smak, wsparcie dla polskiej gospodarki i pewność tego co się je.

Polskie sery tradycyjne na poziomie krajowym

Obok produktów tradycyjnych zarejestrowanych na poziomie Unii Europejskiej – wymienionych wcześniej – na rynku można spotkać produkty wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi lub produkty niewpisane na żadną z list, a jednak wyróżniające się swoją jakością od produktów wyrabianych na skalę masową.

Ministerialna Lista Produktów Tradycyjnych obejmuje 100 serów cechujących się długoletnią tradycją. Każde z województw posiada swoje specjały, a największą liczbą serów wyróżnia się województwo podkarpackie (22 sery tradycyjne i regionalne).

Jednym z serowych specjałów wpisanych na Listę Produktów Tradycyjnych są szyszki piwne pochodzące z województwa podkarpackiego. Są to podsuszane serowe kulki, wyglądem przypominające szyszki, o smaku pieczonego sera, lekko pikantne i słone. Do przygotowania serowych szyszek potrzebne są: twaróg, jajka, sól i pieprz, niekiedy z dodatkiem papryki lub innych przypraw. Składniki rozciera się w specjalnym naczyniu, tzw. donicy. „Z tak przygotowanej masy ugniata się w dłoniach wrzecionowatego kształtu szyszki, kładzie na wyłożonej pergaminem blaszce i podpieka, a właściwie wysusza w piecu chlebowym, po wyjęciu z niego upieczonego chleba. Piec nie może być bardzo gorący. (…) Szyszki muszą być z wierzchu twarde. Nie da się określić czasu przypiekania. Każda gospodyni ocenia, czy potrawa jest już dobra” (Wywiad przeprowadzony z mieszkańcami wsi Pigany, Szyszki piwne http).

Zagajnicki koziarz to tradycyjny ser pochodzący z województwa świętokrzyskiego. Jest to ser podpuszczkowy, na zewnątrz kremowy, na przekroju biały, z porowatą strukturą. W smaku kwaśno-słony, z posmakiem mleka koziego. Według informacji zawartych na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi „najczęściej do produkcji zagajnickiego koziarza używało się mleka świeżego niepasteryzowanego pochodzącego od kóz chowanych we własnym gospodarstwie, wypasanych na naturalnych pastwiskach i żywionych tradycyjnymi paszami. Świeże niepasteryzowane mleko podgrzewano do temperatury 18-20°C dodając do niego bakterie starterowe jako podłoże dla podpuszczki. Po dodaniu podpuszczki tworzył się skrzep, który krojono w kostkę i dalej podgrzewano do temperatury 37-38°C, następnie robiono tzw. suszenie ziarna, które polegało na ręcznym mieszaniu nastawu. Odciągano serwatkę i napełniano serem formy. Po ukwaszeniu sera w formach wkładano go do solanki, a następnie przenoszono do dojrzewalni na 3 tygodnie.” Wskazuje się, że ser kozi z Gromadzic dobrze smakuje sam i z chlebem na naturalnym zakwasie, masłem oraz konfiturami.

Ser pleśniowy camembert „Słupski Chłopczyk” wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych w 2018 r. ma smak łagodny, pieczarkowy, lekko kwaśny, lekko pikantny, lekko gorzki. Produkcję sera pleśniowego typu camembert „Słupski Chłopczyk” rozpoczęto w 1925 r. w słupskiej mleczarni. Ser ten w tym okresie stanowił ¾ ogólnej produkcji słupskich serów, przynosił miastu sławę i zyski.

Znaczącą pozycję w grupie krajowych produktów z tradycją stanowią sery smażone. Firma Frąckowiak (ZPSiH) od wielu lat produkuje ser smażony według tej samej receptury. Przedsiębiorca zaznacza, że jest czołowym producentem i dystrybutorem domowego sera smażonego w Polsce.

Grzegorz Marciniak, Dyrektor ds. Marketingu i Sprzedaży w Frąckowiak (ZPSiH)

Grzegorz Marciniak

Dyrektor ds. Marketingu i Sprzedaży w Frąckowiak (ZPSiH)

Konsumenci serów smażonych są bardzo wymagającymi klientami i nie ukrywamy, że nas to ogromnie cieszy, gdyż sery smażone Frąckowiak (ZPSiH) z Granowa spełniają ich oczekiwania. Wielu pamięta oryginalny smak sera smażonego przygotowywanego samodzielnie przez mamy i babcie i dziś w sklepach szuka identycznej jakości i niezapomnianej naturalności w dostępnych serach. Wśród ogromnej ilości produktów spożywczych na rynku klient szuka dziś wiarygodności. Sery smażone firmy Frąckowiak (ZPSiH) z Granowa są gwarancją, że ten prawdziwy smak i konsystencja nie zaginęły. Zainteresowanie tymi produktami to z jednej strony tradycja a z drugiej moda na produkty zdrowe, bez chemii i konserwantów. Coraz większe powodzenie ma naturalny ser smażony z większą ilością prawdziwego masła. Jak kiedyś, gdy nikt nie zważał na dietę a najważniejszy był smak, skoro jakość i naturalność nie były niczym wyjątkowym. Dziś ta swoista innowacyjność, dzięki zainteresowaniu konsumentów jest także doceniana przez sklepikarzy i partnerów handlowych. Świadomy konsument jest przyszłością i zabieganie o niego serami smażonymi firmy Frąckowiak (ZPSiH) jest dobrym i skutecznym sposobem.

Zmieniające się trendy żywnościowe i wzrost świadomości konsumentów wpływają na coraz większe zainteresowanie serami o prostym składzie i z naturalnymi składnikami. Wielkopolski Ser Smażony, który posiada certyfikat UE i jest sygnowany znakiem Chronione Oznaczenie Geograficzne, a także znajduje się na Liście Produktów Tradycyjnych wytwarzany jest z naturalnie zgliwiałego wiejskiego białego twarogu i najczystszego masła extra. Wydłużony proces naturalnego gliwienia chudego twarogu oraz tradycje smażenia z ciągłym, powolnym mieszaniem uwydatniają wyjątkowy „smak i zapach jak z patelni” o naturalnym i prawdziwym zapachu domowego sera smażonego babuni. W celu uwydatnienia smaku i aromatu firma Frąckowiak (ZPSiH) poleca przed jedzeniem „ocieplenie” kubeczka z twarogiem w ciepłej wodzie lub temperaturze pokojowej. Wielkopolski ser smażony dostępny jest w kubeczkach o pojemności 200 g z praktyczną przykrywką zapobiegającą wysychaniu. Ser nie zawiera sztucznych dodatków smakowych i konserwujących, a trwałość gwarantuje tradycyjne smażenie w wysokiej temperaturze. W ofercie firmy dostępne są też: naturalny domowy ser smażony, ekologiczny ser smażony bio z Granowa, ser smażony półtłusty naturalny, ser smażony półtłusty z kminkiem, domowy ser smażony, domowy ser smażony z kminkiem, ser smażony domowy chudy z kminkiem, ser smażony hauskase kminkowy. W ofercie firmy są też sery smażone z takimi dodatkami jak: a) czosnek, czosnek niedźwiedzi i pomidory suszone; b) cebulka suszona i zioła prowansalskie; c) papryka czerwona suszona, papryka chilli suszona i pomidor suszony; d) pomidor suszony, bazylia i czosnek. Producent proponuje również ser parzony kminkowy. Jest to produkt beztłuszczowy (zawartość tłuszczu do 0,5%), odpowiednio twardy, aby po przekrojeniu nie rozlewał się, nie zawiera sztucznych dodatków smakowych.

Wspomniany Wielkopolski ser smażony jest też chlubą i stałym punktem propozycji innego znanego w Wielkopolsce producenta serów smażonych. Firma Top proponuje ser smażony w blokach i kubkach. Partnerzy handlowi poszukujący wysokiej jakości produktów dla smakoszy mogą wybierać między wersją naturalną i z kminkiem, również w kubkach 200 g.


Kolejnym producentem serów smażonych jest firma Sertop. Sery smażone dostępne są w kubkach 170 g i 200 g oraz w blokach. Sery te nie zawierają konserwantów. Jedną z propozycji firmy Sertop jest Hauskyzja „Ślōnski Maszket”– ser smażony z kminkiem, najmłodszy produkt w tej grupie wyrobów, mocno wpisujący się w śląską tradycję. Produkowany jest z polskiego surowca na podstawie sprawdzonych receptur o charakterystycznym smaku, który docenią najwybredniejsi koneserzy. Produkt stworzony jest w oparciu o potrzeby konsumentów, którzy coraz częściej poszukują produktów regionalnych. Inną propozycją jest ser smażony z kminkiem. Był on wytwarzany tradycyjną metodą przez gospodynie domowe na bazie zgliwiałego twarogu z mleka krowiego. Ceniono go za długą trwałość. Każda gospodyni miała swój własny sekretny przepis na ten produkt. Ser był spożywany na zimno do kanapek lub na ciepło w formie fondue, a dodatek kminku nadaje mu niepowtarzalnego smaku. W ofercie Sertop znajduje się też Ser smażony z czarnuszką, który jest przygotowany dla osób nietolerujących dodatku kminku.

Ofertą serów regionalnych może pochwalić się też Czarnków (OSM). W portfolio firmy znajdują się Wielkopolski ser smażony, Wielkopolski ser smażony z kminkiem oraz Gzik. Wszystkie produkty mają tzw. czystą etykietę. Wielkopolski ser smażony to oczywiście produkt chroniony na poziomie UE, natomiast Gzik to produkt tradycyjnie Wielkopolski – oznaczony znakiem Kulinarne Dziedzictwo Wielkopolska.

Również w ofercie mleczarni Cuiavia (OSM) dostępne są: ser smażony oraz ser smażony z kminkiem, w kubkach 200 g. Oba polecane są do pełnoziarnistego pieczywa.

Do serów tradycyjnych zalicza się sery łomnickie wytwarzane w ekologicznym gospodarstwie Kozia Łąka, położonym w pobliżu Jeleniej Góry. W 2010 r. Ser kozi łomnicki został wpisany na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Kozia Łąka to gospodarstwo ekologiczne i stosowane w nim metody produkcji są naturalne, a stosowane środki – pozbawione szkodliwej chemii, co potwierdzane jest co roku odnawianym certyfikatem rolnictwa ekologicznego.

Inne sery z tradycją

Obok serów znajdujących się na Liście Produktów Tradycyjnych są sery wytwarzane z naturalnych składników z wykorzystaniem tradycyjnych receptur. Gospodarstwo Kozia Łąka posiada właśnie takie specjały. W ofercie serów z mleka koziego są sery dojrzewające: Kozieniec, Niedźwiednik, Ser Łomnicki długodojrzewający, ser Łomnicki długodojrzewający z kozieradką, Sery dojrzewające młode, Wierch, Sir Ginger, Sir Goździk, Śmielec. Sery twarogowe kozie: Bazyliszek, Twaróg kozi „Prezydencki”, Twarożek kozi. Sery wędzone Ritta wędzona, Sir Grill wędzony. Sery świeże: Bazyliszek, Kozi buncek, Ritta pieczona, Ritta pieczona z dodatkami. Spośród serów kozich oferowane są także Ritta Koziarka, Kozia Chałwa, Sir Grill, Bryndza kozia, Fetysz kozi.


Do produktów zbliżonych do tradycyjnych można zaliczyć też specjały firmy Marfor oraz linię Zakopiańskie Specjały Grupy Mlekovita. Firma Marfor to producent serów góralskich. W ofercie firmy dostępne są: sery Marforek, naturalnie wędzone, pakowane próżniowo, sery Marforek w zalewie olejowo-ziołowej oraz Bryndza sądecka. Natomiast w ofercie Grupy Mlekovita znajdują się Mini Przysmak Góralski, Przysmak Góralski, Faruki – ser podpuszczkowy, parzony, wędzony, Faruki – ser podpuszczkowy, parzony, niedojrzewający, Ser Gołka zakopiańska, Ser mini Gołka Zakopiańska wędzona, Ser Gołka zakopiańska, Ser Rolada Ustrzycka, Ser Mini Rolada Ustrzycka oraz Sery Ementaler z Zakopanego. Przysmak Góralski to ser w formie minikulek, który swój specyficzny smak i aromat zawdzięcza pochodzeniu oraz procesowi naturalnego wędzenia. Idealnie nadaje się na deskę serów, jako składnik szaszłyków a także do sałatek.

Gospodarstwo Łukaszuk oferuje oryginalne sery z Korycina, które powstają z naturalnych, świeżych składników, zgodnie z tradycyjną recepturą, przekazywaną w gospodarstwie rodzinnym z pokolenia na pokolenie. Jednym z rodzajów serów jest koryciński wytwarzany z niepasteryzowanego mleka krowiego – bez konserwantów i ulepszaczy smaku. Ser Koryciński Swojski występuje w wielu wariantach smakowych: śmietankowy, z czarnuszką, z czosnkiem, z suszonym pomidorem, czosnkiem i bazylią, z orzechami włoskimi, z kozieradką, z czosnkiem niedźwiedzim, z żurawiną, z oliwką, z pieprzem kolorowym, z suszonym pomidorem i czosnkiem, z papryką, z czubrycą, z kminkiem, wędzony, z miętą, z pokrzywą, z lubczykiem, z suszonymi borowikami, z bazylią z ziołami prowansalskimi, z pieprzem czarnym, z oregano, z pestkami słonecznika, z kolendrą, z nasionami chia (szałwia hiszpańska), z pieprzem zielonym ziarnistym, z rozmarynem, z pestkami dyni, z tymiankiem, z gorczycą.


Farma pod Świerkami oferuje sery ekologiczne i zagrodowe, powstające w wyniku tradycyjnej produkcji. Mają czas na naturalne dojrzewanie, bez konieczności dodawania niezdrowych substancji przyśpieszających ten proces. Paleta oferowanych rodzajów jest bardzo szeroka, w ofercie firmy znajdują się twarogi, feta, mozzarella, ser smażony i wiele innych. Farma pod Świerkami oferuje ser twarogowy chudy Eko, ser twarogowy ekologiczny tłusty oraz ser twarogowy półtłusty Eko, wszystkie wytwarzane z mleka niepasteryzowanego. Ekologiczna technologia sprawia, że smak i konsystencja jest inna niż serów produkowanych przemysłowo. Sery twarogowe, miękkie lub twarde, wytwarzane są w małych zakładach produkcyjnych, a mleko, które jest bazą ich produkcji posiada certyfikat ekologiczny. W ofercie dostępne są sery z mleka krowiego, koziego i owczego.

Kolejną firmą oferującą sery produkowane tradycyjnymi, rzemieślniczymi metodami i wyłącznie z naturalnych składników jest Stara Mleczarnia. Produkty firmy mają czyste etykiety, nie zawierają niepotrzebnych dodatków, a swój smak i aromat zawdzięczają wielotygodniowemu dojrzewaniu w prawie stuletnich podziemnych dojrzewalniach wyposażonych w systemy monitorowania temperatury i wilgotności, a także ręcznej pielęgnacji. Sery z linii ekologicznej powstają na bazie mleka z certyfikowanych kaszubskich gospodarstw i są opatrzone certyfikatem Agro Bio Test. Stara Mleczarnia proponuje:

  • ser Skulibaba Eko, produkt z wyczuwalnym aromatem i posmakiem cebuli,
  • ser Kaszubski Łąkowy Eko, ser podpuszczkowy typu szwajcarskiego, dojrzewający w sianie,
  • ser Bismarck Eko, ser półtwardy typu szwajcarskiego, o słodkim smaku, z dużymi dziurkami,
  • ser Edamski Eko, ser typu holenderskiego, o łagodnym, maślanym smaku,
  • Gouda Eko, półtwardy ser podpuszczkowy typu holenderskiego, o wyrazistym smaku i zapachu,
  • Grif Eko to ekologiczny i regionalny ser podpuszczkowy o słonym smaku, zbliżonym charakterem do sera tylżyckiego,
  • Kaszubski Chłop Eko jest regionalnym i ekologicznym serem dojrzewającym typu szwajcarskiego, z wyraźną nutą słodyczy,
  • Kaszubski Chłopczyk Eko to regionalny, ekologiczny ser nalewany dojrzewający o delikatnym smaku i kremowej konsystencji,
  • Kaszëbsczi Dzewùs (Kaszubska Dziewczyna) w kwiatowym opakowaniu to regionalny ser typu sałatkowego, delikatny, miękki i słonawy w smaku,
  • Kaszëbsczi Jantôr oznacza po kaszubsku bursztyn. To regionalny ser typu holenderskiego o bursztynowym kolorze, którego smak zależy od stopnia dojrzałości,
  • Kaszëbsczi Stolëm (Olbrzym) to regionalny, łagodny ser typu holenderskiego produkowany w dużych kręgach,
  • Kaszëbsczi Radomir to regionalny ser typu szwajcarskiego. Charakteryzuje go wyrazisty, słodkawy, ale i lekko pikantny smak z orzechową nutą. Doskonale uszlachetnia bukiet każdego wina.

Produkty regionalne dostępne są też w ofercie mleczarni Radomsko (OSM). Pod marką Hej! oferowane są: Gołka serowa wędzona (200 g), Gryficki ser wędzony (400 g), Rolada Ustrzycka (200 g i około 700 g), Nitki serowe i Nitki serowe Wędzone (120 g), Serki wędzone po 4 sztuki (120 g) oraz Ser Wędzony w plastrach (120 g). Producenci serów tradycyjnych to z reguły małe przedsiębiorstwa, które nie mają wpływu na cenę rynkową, gdyż ich udział w rynku jest bardzo mały. Dodatkowo muszą produkować w sposób zgodny z zasadami i nie mogą swoich produktów modernizować. Tak więc producent nie ma możliwości stosowania nowoczesnej technologii, automatyzacji lub przyspieszania pewnych procesów, a przez to też obniżenia kosztów produkcji. Dlatego też korzystanie z lokalnej kultury jest dość kosztowne, produkty tradycyjne są o wiele droższe niż te produkowane konwencjonalnie. Z wywiadów z konsumentami wynika, że sery tradycyjne najchętniej kupowane są bezpośrednio od producenta z uwagi na walor świeżości i gwarancję najwyższej jakości. Natomiast w sklepach sieciowych nabywane są one najczęściej ze względu na promocję oraz niższe aniżeli w innych miejscach zakupu ceny.

Literatura

  1. Bryła, P. (2013). Znaczenie odwołań do tradycji w marketingu żywności. Marketing i Zarządzanie, (30), 173-188.
  2. Dąbrowska, A. (2018). Zachowania konsumentów na rynku żywnościowych produktów tradycyjnych i regionalnych. Wyzwania dla marketingu. Handel Wewnętrzny, 3 (374)), 106-117.
  3. Grębowiec, M. (2017). Produkty regionalne i tradycyjne jako element budowania konkurencyjnej oferty produktów żywnościowych w Polsce i innych krajach Europy. Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Problemy Rolnictwa Światowego, (17 (32) 2).
  4. Szyszki piwne. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Źródło elektroniczne: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/szyszki-piwne.

Strona 1 z 2