Produkty dla seniorów: Perspektywiczna grupa konsumentów

dr inż. Marlena Piekut
Forum Mleczarskie Handel 6/2018 (91)

Postępujący proces starzenia się społeczeństw wpływa na pojawienie się coraz liczniejszej grupy osób starszych na rynku towarów i usług konsumpcyjnych, w tym produktów mleczarskich. Coraz lepsze warunki życia przekładają się na wyższą jakość życia, a tym samym dłuższe przeciętne trwanie życia i zwiększenie udziału osób starszych w populacji. Według prognoz Komisji Europejskiej przewiduje, że do 2050 r. liczba osób w wieku powyżej 65. roku życia wzrośnie o 70%, a osób powyżej 80. roku życia – o 170%. Dowodzi to, że zapotrzebowanie na produkty skierowane do osób starszych będzie wzrastać. Obecnie osoby starsze stanowią coraz częściej pożądaną i cenioną grupę konsumentów.

Co to jest starość?

Starość stanowi długookresowy proces nieodwracalnych zmian biologicznych, genetycznych i środowiskowych zachodzących w rozwoju osobniczym człowieka. Proces ten prowadzi do zmniejszenia się zdolności organizmu do samoregulacji i samoodnowienia (Dubnicka 2004). Wraz z wiekiem zachodzą zmiany czynnościowe i morfologiczne, które prowadzą do stopniowego ograniczenia możliwości adaptacyjnych ustroju. Wyróżnia się trzy podejścia do starości, tj. wiek biologiczny, który wyznaczony jest przez ogólny stan zdrowia; wiek demograficzny, który wyznacza liczba przeżytych lat; wiek socjalny, który ustalony jest na podstawie aktów prawnych i wynika z otrzymanych świadczeń. Nie ma jednego powszechnie uznanego progu starości osobniczej. W niektórych badaniach wyznacznikiem starości jest wiek 60-65 lat (Rosset 1967). W innych badaniach wskazuje się, że starość wczesna i późna dotyczy osób do 75. roku życia, a starość starcza (sędziwa) dotyczy osób od 75. roku życia (Woroch-Kardas 1983).

Aneta Będkowska, Marketing Manager w Sertop

Aneta Będkowska

Marketing Manager w Sertop

Osoby w wieku 55+ to chyba najczęściej „pomijana” grupa odbiorców, bo większość reklam dedykowana jest osobom młodym, albo seniorom. A przecież konsumenci w średnim wieku to spora grupa docelowa, która ma swoje konkretne potrzeby. Dlatego ważne jest, aby producenci dostrzegli także srebrne pokolenie. Osoby z tego przedziału wiekowego najczęściej poszukują w sklepach naturalnych, lokalnych i nawiązujących do tradycji produktów, takich jak serki topione o smakach typowych dla polskiej kuchni lub regionalne sery smażone. Pokolenie to żyje w zgodzie ze zdrowotnymi trendami, dlatego chętnie kupowane jest przez nich także masło klarowane. Ze względu na doświadczenia życiowe potrafią w pełni wykorzystać możliwości kulinarne, jakie dają im te produkty. Dla osoby w wieku 55+ jest to baza do przygotowywania różnego rodzaju zup oraz sosów. Warto o tym pamiętać wprowadzając tego typu produkty do swojego sklepu.

Sytuacja demograficzna Polski

Od końca XX w. obserwuje się stały proces starzenia się polskiego społeczeństwa. Wyraża się to wzrostem liczby osób w wieku poprodukcyjnym oraz zmniejszającą się liczbą ludzi w wieku przedprodukcyjnym. W kolejnych latach wśród osób w wieku poprodukcyjnym będą przeważały kobiety, które w 2035 r. będą stanowić prawie 64,5% osób w wieku emerytalnym. Jedna z prognoz Eurostat wskazuje, że do 2060 r. Polska stanie się najstarszym demograficznie krajem UE, a tym samym jednym z najstarszych na świecie (Giannakouris 2008).

Sytuacja dochodowa polskich seniorów

Sytuacja dochodowa stanowi problem dla wielu osób starszych w Polsce. Średnia wysokość świadczeń emerytalnych w powszechnym systemie pracowniczym jest niższa niż średnie dochody uzyskiwane z pracy. Choć jak wskazuje Zalega (2015) przeciętny dochód rozporządzalny na jedną osobę w gospodarstwach emerytów jest wyższy o kilka procent od przeciętnego dochodu w gospodarstwach domowych ogółem. Większy poziom dochodów na osobę w gospodarstwach domowych emerytów wynika z faktu, że są to na ogół gospodarstwa domowe stosunkowo małe, zwykle jedno- lub dwuosobowe, podczas gdy pozostałe gospodarstwa są liczniejsze, co sprawia, że dochody przypadające na całe gospodarstwo domowe rozkładają się na większą liczbę osób. Konsumenci coraz bardziej świadomi roli żywienia w aspekcie ochrony zdrowia zwracają uwagę na wartość prozdrowotną nabywanej żywności.

Produkty ekologiczne

Jednym z wariantów zdrowej żywności wysoko cenionej w opisywanej grupie jest żywność ekologiczna. W badaniach poglądów oraz postaw na temat żywności ekologicznej wskazuje się, że konsumenci postrzegają ją jako bezpieczną dla środowiska, zdrową, lepszą w smaku niż żywność konwencjonalna (Saba, Messino 2003, Newerly-Guz, Śmiechowska 2005). Żywność ekologiczną częściej nabywają osoby w średnim wieku, w porównaniu do osób młodszych i najstarszych oraz osoby z wyższym wykształceniem (Gutkowska, Ozimek 2005, Żakowska-Biemans, Gutkowska 2003). Wzrost świadomości konsumentów na temat relacji między zdrowiem a odżywianiem jest dla wielu przedsiębiorców wytwarzających produkty żywnościowe przesłanką do wprowadzenia na rynek produktów o szczególnych właściwościach prozdrowotnych. Z badań Tańskiej i współpracowników (2013) wynika, że osoby starsze coraz częściej zwracają uwagę na walory zdrowotne diety, dbają o to, aby w ich jadłospisie znalazły się produkty niskotłuszczowe, bogate w witaminy i składniki mineralne, a prawie ¾ respondentów wybrało produkty świeże i nieprzetworzone.

Wśród polskich oferentów ekologicznych produktów mleczarskich jest Mleczarnia Ekologiczna EkoŁukta. Według deklaracji producenta „przyjazne środowisku przyrodniczemu metody produkcji połączone z najwyższej jakości surowcem pozyskiwanym z ekologicznych, regionalnych upraw i hodowli rolniczych decydują o wyjątkowości serów, jogurtów i twarogów”. Jakość i pełne bezpieczeństwo oferowanych produktów potwierdza ekocertyfikat. W ofercie firmy EkoŁukta znajdują się jogurty Eko: naturalny, truskawkowy, wiśniowy oraz brzoskwiniowy; jogurty typu greckiego Eko: naturalny, jagodowy z ziarnami zbóż oraz jabłkowy z ziarnami zbóż; a także Eko maślanka naturalna i mleko zsiadłe. Wśród serów w ofercie firmy znajdują się ekologiczne twarogi wiejskie tłuste, półtłuste oraz chude, sery dojrzewające w plastrach Eko: Gouda, Mazurski, Śmietankowy, a także Gouda tarty, ekologiczne: masło extra osełka, śmietana, masło extra, ekoSerek: waniliowy, czekoladowy, truskawkowy, wiśniowo-czekoladowy, brzoskwiniowo-bananowy.

Grupa Mlekovita oferuje ekologiczne masło ekstra w opakowaniach 100 g i 200 g oraz ekologiczne mleko 2% w litrowych butelkach. W ofercie firmy dostępne są także napoje fermentowane, takie jak Kefir EKOlogiczny w butelkach 375 g oraz BIO ekologiczny jogurt naturalny bez GMO w kubkach 200 g. Dla smakoszy serów firma oferuje Ekologiczny ser w plastrach Gouda Bio bez GMO 100 g oraz ekologiczny ser Kaszkawał Bio bez GMO 300 g.


W trend eko zaangażowała się również Grupa Polmlek. Na stronach internetowych mleczarni można przeczytać, że „Proekologiczna postawa nie jest już tylko modnym trendem, ale coraz intensywniej zakorzenia się w świadomości konsumentów. Ludzie wybierają produkty, które zawierają naturalne składniki i które zostały stworzone z szacunkiem dla środowiska. Zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego, obowiązującymi w Unii Europejskiej, produkty takie oznaczane są symbolem „Euroliścia”. Grupa Polmlek wprowadziła na rynek linię EKO, tj. ekologiczne masło oraz ser mozzarella w wiórkach. Według deklaracji producenta ekomasło i ekowiórki mozzarella są cennym źródłem białka, wapnia, witamin A i D oraz z grupy B, a także fosforu. Produkty zawierają również nienasycone kwasy tłuszczowe, co jest wynikiem naturalnego sposobu odżywiania krów w gospodarstwach ekologicznych.

Dostawcy nabiału eko:

  • EkoŁukta
  • Grupa Mlekovita
  • Radomsko (OSM)
  • Grupa Polmlek

Istotnym czynnikiem kształtującym zachowania starszych osób na rynku żywności ekologicznej są determinanty o charakterze ekonomicznym (Tańska, Babicz-Zielińska 2016). Niezbyt korzystna sytuacja materialna części polskich seniorów niejednokrotnie powoduje rezygnację z nabycia droższych produktów mleczarskich, w tym ekologicznych. Generalnie na spożycie mleka i produktów mleczarskich osób starszych wpływa wiele determinant, oprócz czynników ekonomicznych, także społeczne, demograficzne.

Strona 1 z 2