Śmietana: Tradycyjne górą

dr inż. Marlena Piekut
Forum Mleczarskie Handel 3/2018 (88)

W ostatnich kilkunastu latach spożycie produktów mleczarskich w Polsce uległo przemianom ilościowym i jakościowym. W przyszłości zapewne będzie podlegało dalszym zmianom, wraz z nowymi trendami w zachowaniach konsumentów.

Śmietana to produkt relatywnie wysokoenergetyczny, zatem przy obecnym zmniejszonym zapotrzebowaniu na energię ograniczenie jej spożycia może być uzasadnione, zwłaszcza że jest to produkt o wysokiej zawartości cholesterolu. Choć z drugiej strony warto zauważyć, że śmietana stanowi dla organizmu nie tylko wartość energetyczną, ale jest też źródłem składników odżywczych. I tak na przykład według tabel wartości odżywczej wartość energetyczna śmietany 18% wynosi 184 kcal, wśród składników mineralnych są: sód (37 mg), potas (116 mg), wapń (99 mg), fosfor (71 mg) i magnez (10 mg), a wśród witamin beta-karoten (112 μg), wit. A (150 μg) i folacyna (4 μg). Warto też wiedzieć, że w niektórych przypadkach użycie śmietany jest wręcz wskazane, na przykład rozdrobnione warzywa zmieszane ze śmietaną tracą znacznie mniej witamin w procesie utleniania, ponieważ tłuszcz zawarty w śmietanie stanowi ochronę przed dostępem tlenu atmosferycznego. Tak przyrządzona potrawa ma więc większą wartość odżywczą. Wskazuje się też, że śmietana nazywana kwaśną ma mniejsze właściwości drażniące przewód pokarmowy niż śmietanka.


Ciekawy produkt

Śmietana łowicka ukwaszona 15% to śmietana zamknięta w kartoniku z wygodną zakrętką. Doskonale rozprowadza się w potrawie, nie warzy się i nadaje aksamitną konsystencję i śmietankowy smak. Niezawodna, a przez to doceniana w każdej kuchni. Produkt warty miejsca na półce.

Producent: Łowicz (OSM).


Coraz bardziej świadomi i wyedukowani żywieniowo konsumenci poszukują nowych produktów zastępujących kaloryczne śmietany. Dążą do obniżenia zawartości tłuszczu w diecie, dlatego coraz częściej wybierają na przykład jogurty naturalne. Od kilku lat spożycie śmietany (na statystycznego Polaka) ulega zmniejszeniu. Według indywidualnych, niepublikowanych danych GUS przeciętne miesięczne spożycie śmietany i śmietanki w 2014 roku wyniosło 0,36 l na osobę, dwa lata wcześniej – 0,43 l na osobę, a w 2009 r. 0,45 l. W latach 1993-1995 średnia miesięczna konsumpcja śmietany i śmietanki wynosiła 0,57 l na osobę. Na spożycie śmietany wpływają cechy społeczno-demograficzne konsumentów oraz lokalizacja gospodarstwa domowego. Osoby reprezentujące niższy poziom wykształcenia spożywają więcej śmietany niż osoby wyżej wyedukowane. W 2014 roku osoby legitymujące się co najwyżej gimnazjalnym poziomem wykształcenia spożywały 0,41 l śmietany i śmietanki na osobę, a osoby z wyższym wykształceniem – 0,32 l na osobę. Podobnie im starsza osoba tym większe spożycie śmietany. W gospodarstwach domowych osób w wieku 30 lat i niższym przeciętne miesięczne spożycie omawianego produktu wynosiło 0,26 l na osobę, a w gospodarstwach prowadzonych przez osoby w wieku 70 lat i więcej – 0,54 l na osobę. W wiejskich gospodarstwach domowych spożywano najwięcej śmietany, w 2014 roku (miesięcznie 0,38 l na osobę), podczas gdy w największych miastach spożycie to wynosiło 0,29 l na osobę. Podnoszący się poziom wykształcenia w polskim społeczeństwie, jak również nawyki żywieniowe osób młodych nie wróżą dobrze tej kategorii produktu.

Małgorzata Bogdan, Specjalista ds. Komunikacji w Zott Polska

Małgorzata Bogdan

Specjalista ds. Komunikacji w Zott Polska

Na polskim rynku śmietan już od wielu lat obserwujemy stały trend spadkowy. Mimo to jednak nasze śmietany od dwóch lat odnotowują wzrost wolumenu sprzedaży. Coraz większa świadomość konsumentów produktów spożywczych przekłada się na coraz częstsze poszukiwanie przez nich produktów z czystą etykietą (clean label). Trend ten obejmuje także śmietany.

Firma Zott Polska nie używa dodatków do swoich śmietan. Zawierają one jedynie naturalne składniki mleka i żywe kultury bakterii mlekowych. Brak dodatków to znacząca wartość w porównaniu do dużej części śmietan dostępnych na rynku. Na podkreślenie zasługuje wysoka jakość produktów i ich wyjątkowo kremowa konsystencja, bardzo doceniana przez konsumentów. Przekłada się to na niesłabnący popyt na nasze śmietany.

Przed kilkoma laty, swój rozkwit przeżywały produkty śmietanopodobne. W ostatnich dwóch latach jednak ich rynek znacząco się zmniejszył i oceniamy, że nie będzie on odgrywał większej roli w najbliższej przyszłości. Z drugiej jednak strony dla dużej części nowoczesnych konsumentów zamiennikiem śmietany stają się jogurty naturalne. Ich rynek w ostatnich latach rozwija się dynamicznie, stąd też wspomniany wcześniej trend spadkowy na rynku śmietan.

Zott Polska wychodzi naprzeciw różnorodnym potrzebom konsumentów, dlatego w portfolio marki Primo znajdują się zarówno jogurty naturalne, jak i śmietany. Dzięki temu konsumenci pragnący zamienić jedną kategorię produktów na drugą nie muszą rezygnować z marki, którą darzą zaufaniem. Primo zajmuje stabilną pozycję lidera rynku jogurtów naturalnych i wicelidera rynku śmietan. Cieszy nas to, że śmietany Primo są obecne w niemal co drugim polskim domu.


Opakowanie jednostkowe śmietany to głównie kubek o zawartości 200-400 g produktu, z reguły z mało wyróżniającą się szatą graficzną. Niektórzy producenci zmniejszają opakowanie jednostkowe produktów z 200 g do 180 g oraz z 400 g do 330-390 g. Na rynku pojawiają się też wygodniejsze formy opakowań, w postaci butelki. Część producentów oferuje też produkty dla HoReCa, co wydaje się dobrym posunięciem, w czasach spadku konsumpcji w indywidualnych gospodarstwach domowych i wzrostu wydatków na gastronomię. Wybrany asortyment śmietan na polskim rynku zawiera zestawienie tabelaryczne.

Mirosław Domański, Prezes Zarządu w Piaski (OSM)

Mirosław Domański

Prezes Zarządu w Piaski (OSM)

Wśród dostępnych na rynku spożywczym tradycyjnych produktów nabiałowych, na sklepowych półkach niewątpliwie królują śmietany. Bogata oferta śmietan oraz ich uniwersalne zastosowanie sprawiają, że są to produkty niezastąpione w kuchni. Najbardziej pożądane przez konsumentów są śmietany naturalne bez dodatków i ulepszaczy.

Wielu producentów decyduje się również na poszerzanie swojego portfolio o śmietany mniej kaloryczne, lżejsze (o obniżonej zawartości tłuszczu) i prawdopodobnie trend ten będzie się utrzymywał.

Sprzedaż śmietan utrzymuje się przez cały rok na stabilnym poziomie. Jej wzrost można odnotować w okresach przedświątecznych, kiedy śmietana jest składnikiem wielu potraw i wypieków oraz w okresie wiosenno-letnim, gdy idealnie komponuje się z sezonowymi warzywami i owocami. Można również odnotować wzrost sprzedaży śmietan w kanale nowoczesnym, co jest w dużej mierze związane ze zmianą trybu życia konsumentów na przestrzeni ostatnich lat, którzy coraz częściej robią zakupy w sklepach wielkopowierzchniowych.

Nasze śmietany produkowane są według tradycyjnych receptur, nie zawierają chemicznych dodatków i ulepszaczy. Ich znakomite właściwości to zasługa w pierwszej kolejności surowca. Zawsze dbamy o to, aby mleko dostarczane do naszej spółdzielni pochodziło od sprawdzonych, zaufanych rolników z województwa lubelskiego. Jakość surowca jest dla nas kluczowa, ponieważ to od niej zależy finalna wersja produktu, który trafia na sklepowe półki. Jeżeli surowiec będzie pozostawiał wiele do życzenia, możemy być pewni, że prędzej czy później odbije się to na jakości wyrobu, a w końcowym efekcie na całej sprzedaży.

To, co wyróżnia śmietany Spółdzielni Piaski (OSM) to ich naturalność oraz tradycyjny smak. Zależało nam na tym, aby każdy klient znalazł w naszym portfolio produkt idealny dla siebie, dlatego posiadamy zróżnicowane śmietany pod względem zawartości tłuszczu, konsystencji, smaku, jak również wielkości opakowań. Nasza oferta obejmuje Śmietanę jogurtową 9%, Śmietanę 18% do zup, sosów i sałatek, Śmietanę wiejską 22% oraz Śmietanę luksusową 30%.