Kefiry i maślanki: Zdrowe orzeźwienie

Chociaż do lata w pełni trochę jeszcze brakuje, już teraz warto przyjrzeć się rynkowi produktów, które co prawda zainteresowanie odbiorców notują przez cały rok, ale w letnie dni stają się prawdziwym „must have”. To kefiry i maślanki, które wraz z idącą w górę temperaturą na zewnątrz przyciągają do półek coraz liczniejsze grono zainteresowanych.

Za co konsumenci lubią kefiry i maślanki?

Lista czynników, które o tym decydują jest długa, ale spośród pierwszoplanowych można wymienić stojącą za tymi produktami długą historię i tradycję wytwarzania oraz bogactwo wartościowych i naturalnych składników, które są w nich zawarte.

Dzisiaj popularności tych produktów sprzyja dodatkowo moda nie tylko na powrót do korzeni, ale przede wszystkim na zdrowy styl życia oraz kampanie prozdrowotne i edukacyjne, dzięki którym wielu konsumentów „odkurzyło” swoje dawne upodobania, a inni zaczęli z tymi przedstawicielami nabiału eksperymentować i stopniowo wprowadzać je do swojej diety.

Niskokaloryczne wzmacniacze organizmu

Uzyskiwany z fermentowanego mleka i będący naturalnym probiotykiem kefir – jeden z mlecznych produktów fermentowanych o najdłuższej historii – jest ceniony jako napój korzystnie wpływający na przewód pokarmowy, obniżający poziom cholesterolu i poprawiający przyswajanie fosforu i wapnia. Obecność żywych kultur bakterii kefirowych, które ograniczają rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych w układzie pokarmowym, sprzyja utrzymaniu równowagi mikroflory jelitowej. Polska, obok Rosji, należy do największych producentów kefiru.

Z kolei powstająca w efekcie oddzielenia tłuszczu od zmaślonej śmietany maślanka, dzięki zawartości kwasu mlekowego pobudza i reguluje trawienie, ponieważ wzmaga wydzielanie soków żołądkowych. Jest bogata w białka, sole mineralne, a także lecytynę. Poprawia odporność, wspomaga utrzymanie zdrowych kości, nawadnia i syci jednocześnie.

Zarówno maślanki, jak i kefiry są chętnie wybierane jako napoje skutecznie gaszące pragnienie w upalne dni, dodające witalności, a tym bardziej lubiane, że niskokaloryczne. I – co nie jest dziś bez znaczenia – przyjazne dla osób, które nie tolerują laktozy. Niemniej jednak rynek ma również propozycje ściśle bezlaktozowe – o to zadbały np. firmy Piaski (OSM) oraz Robico (ZUH), które proponują kefiry w takim wydaniu.

Honorata Jarocka

Starszy Analityk Działu Food and Drink w Mintel

Analizując globalny rynek, fermentacja, jako jedna z najstarszych metod konserwowania żywności, przeżywa swoisty renesans, co pozytywnie wpływa na zainteresowanie produktami takimi jak kimchi, kefir, kombucha oraz maślanka, które oferują unikalne benefity zdrowotne i smakowe. Taki „powrót do przeszłości” koresponduje z jednym z globalnych trendów firmy Mintel dla rynku żywności i napojów – „In Tradition We Trust”, czyli „Wierzymy w Tradycję”. Mówi on o tym, że rosnące grono konsumentów poszukuje obecnie poczucia bezpieczeństwa i autentyczności płynących z inspiracji tradycyjnymi recepturami, smakami i formatami. Moda na fermentowane produkty związana jest także z zainteresowaniem żywnością naturalnie funkcjonalną, ze szczególnym uwzględnieniem produktów, które poprawiają komfort trawienny. Według danych firmy Mintel, prawie siedmiu na dziesięciu (69%) respondentów w Polsce uważa, że prozdrowotne benefity oferowane przez żywność naturalną są dla nich atrakcyjniejsze niż dodane atrybuty oferowane przez żywność funkcjonalną/fortyfikowaną. Przyglądając się bliżej kategorii maślanki, największa aktywność pod kątem innowacyjności zauważalna jest w Europie, ze szczególnym uwzględnieniem rynku niemieckiego. Marki starają się budować przewagę konkurencyjną oraz wpisywać się w zmieniające się oczekiwania konsumentów między innymi poprzez eksperymenty z wariantami smakowymi, pozycjonowanie „wolne od laktozy” oraz oferowanie wariantów organicznych. Mówiąc o innowacjach z profilami smakowymi warto wspomnieć o ciekawych wariantach z rynku polskiego, m.in. Maślanka Mrągowska o smaku pieczonego jabłka czy też wprowadzona latem 2016 roku edycja mango & kardamon.

W trybie eko

Rosnące zapotrzebowanie ze strony rynku na produkty bio i ekologiczne znajduje odzwierciedlenie również w omawianej kategorii, a prekursorami zmian w tym względzie są najczęściej twórcy najsilniejszych marek oraz plasujące się niejako na przeciwległym biegunie małe gospodarstwa ekologiczne. Jedną z najnowszych propozycji w tym segmencie rynek zawdzięcza Grupie Mlekovita, która odpowiadając na potrzeby współczesnych konsumentów poszerzyła asortyment o kefir EKOlogiczny 375 g w poręcznej butelce. Forma podania w wariancie „on the go” sprawia, że zaspokojone zostały jednocześnie oczekiwania w zakresie wygodnego użytkowania – opakowanie pozwala na skorzystanie z napoju poza domem, w biegu, na treningu itp.

Surowcem do produkcji wytwarzanego w zakładzie Grupy Mlekovita w Trzebownisku kefiru EKOlogicznego, opatrzonego znakiem certyfikacji ekologicznej, jest mleko z certyfikowanych gospodarstw ekologicznych położonych na mało uprzemysłowionych terenach południowo-wschodniej Polski. Mają one za sobą wieloletnią tradycję i niezmienne metody uprawy roślin i hodowli bydła, a krowy karmione są paszami wytwarzanymi w gospodarstwie.

Podobne podejście reprezentuje rodzinne ekologiczne gospodarstwo rolne Eko Kniaź położone w powiecie szczecineckim w miejscowości Grabowo, które w ramach tradycyjnych i przyjaznych naturze procesów wytwórczych dostarcza rynkowi m.in. kefir bio o smaku, zapachu i konsystencji tradycyjnego wiejskiego kefiru. Cechą charakterystyczną produktu jest niższa od zwykle spotykanej kwasowość. W ofercie tego dostawcy jest również maślanka bio.

Ciekawy produkt

Maślanka truskawkowa to najpopularniejszy smak owocowy w grupie napojów fermentowanych. Szczególnie indywidualny charakter mają przy tym maślanki z przetłoczeniami charakterystycznymi dla danej marki. W tym względzie wyróżniają się produkty marki Ale! mleczarni Radomsko (OSM). Butelka PET maślanki ma wytłoczone duże logo spółdzielni dokładnie nad etykietą informacyjną. Stojąca frontem do klienta butelka komunikuje swojego producenta przez pół wysokości opakowania.

Producent: Radomsko (OSM).

Potrzeby odbiorców stawiających na ekologiczne warianty zaspokaja również Temar (PPH), który wprowadził do oferty biokefir marki Andechser Natur. Produkt pochodzi z mleka wytwarzanego wyłącznie w gospodarstwach ekologicznych, a wygodna forma opakowania – butelka z zakrętką – umożliwia wielokrotne otwieranie i zamykanie.

Mirosław Domański

Prezes Zarządu w Piaski (OSM)

W ostatnich latach rynek tradycyjnych kefirów i maślanek przeżywa prawdziwy renesans. Produkty te w wielu domach są podstawą codziennego jadłospisu i stanowią niezastąpioną propozycję na śniadanie, lunch lub lekką przekąskę, a wielu konsumentów nie wyobraża sobie rozpoczęcia dnia bez szklanki kefiru lub maślanki. Nic dziwnego, lista zalet spożywania tych produktów jest bardzo długa. Ich regularne spożywanie pomaga zachować dobrą kondycję psychiczną i fizyczną.

Spośród produktów spółdzielni Piaski (OSM) dużą popularnością cieszy się Kefir jak dawniej. Konsumenci pokochali go za wyjątkowy, tradycyjny smak oraz delikatną, kremową konsystencję. Picie kefiru wpływa znakomicie na procesy trawienne, regulując pracę układu pokarmowego. Walory zdrowotne i odżywcze Kefiru jak dawniej zostały docenione również w ubiegłorocznej edycji konkursu Forum Mleczarskiego Lider Forum 2017, w której nasz produkt zajął trzecie miejsce w kategorii Top Jakość, a w 2016 roku został narodzony certyfikatem w konkursie Wojewódzki Lider Smaku, który wyróżnia najlepsze potrawy i produkty z regionu lubelskiego.

Nowością w ofercie spółdzielni Piaski (OSM) jest Kefir bez laktozy. Wprowadzenie w 2017 roku, przy współudziale ZUH Robico, tego produktu na rynek było odpowiedzią na potrzeby tych konsumentów, którzy ze względu na nietolerancję cukru zawartego w mleku nie mogą sięgać po produkty mleczne. Kefir bez laktozy wyróżniają doskonałe walory smakowe i odżywcze. Kefir Robico bez laktozy zawiera szczep bakterii probiotycznych - Lactobacillus rhamnosus. Bakterie te mogą w sposób korzystny wpływać na zdrowie i samopoczucie osób spożywających produkty z ich zawartością.

Działania naszej spółdzielni znakomicie wpisują się w ostatnio panujący trend wśród konsumentów, czyli powrót do „natury”. Sukces naszych produktów wynika w dużej mierze z zachowania długoletniej tradycji ich wytwarzania. Proces dojrzewania kefiru zachodzi w butelce, dzięki czemu zachowuje on wszystkie swoje zdrowotne właściwości oraz pyszny smak „jak dawniej”.

Natura wzbogacona smakiem

Najpopularniejszymi i najdłużej obecnymi w obrocie produktami są oczywiście naturalne kefiry i maślanki, które dostarcza pokaźne grono działających na rynku firm mleczarskich. Na tak nasyconym rynku wyróżnienie się graniczy niekiedy z cudem. Jedną z możliwości jest zaproponowanie niesztampowego opakowania. Niemałą część rynku stanowią kefiry i maślanki podane w najbardziej tradycyjnej formie, czyli w kubkach, ale również butelki i kartony z zakrętką stają się powoli „chlebem powszednim”. Tym bardziej więc uwagę przyciągają mniej popularne rozwiązania, jak szklana butelka, będąca synonimem produktów Robico (ZUH) lub kefir Primo firmy Zott Polska proponowany w opakowaniu łączącym tradycję z nowoczesnością, które sprawdzi się także w podróży – kubku z pokrywką.

Kefir jest synonimem produktu naturalnego, dlatego w jego składzie powinny być tylko mleko i mikroflora kefirowa. Zasadzie tej wierna jest również mleczarnia Milkpol.

Ze szczególnym pietyzmem do produkcji napojów fermentowanych podchodzi mleczarnia Piaski (OSM), której Kefir jak dawniej czerpie z najlepszych wzorców polskiego mleczarstwa. Nowoczesne opakowania z tradycyjną grafiką przypominają, że to, co najlepsze, nie zmienia się. Dla konsumentów i handlowców ważnymi zaletami produktów marki Piaski jest ich ogólna spójność i odróżnianie się na półce. Produkt jest bogatym źródłem składników odżywczych, korzystnie wpływa na procesy trawienne i chroni organizm przed infekcjami. Proces dojrzewania kefiru zachodzi w butelce.

Tomasz Barski

Wiceprezes Zarządu ds. Handlu w Mlecz (ZPM) w Wolsztynie (Grupa Lacpol)

Uważamy, że perspektywy sprzedażowe dla kategorii napojów mlecznych fermentowanych (w tym maślanek) są optymistyczne z kilku powodów. Na przestrzeni ostatnich lat, kiedy trend „czystej etykiety” odgrywa coraz większą rolę na rynku spożywczym, nabiał – w tym maślanka – znacząco na tym korzystają. Jednocześnie rośnie liczba konsumentów szukających produktów z żywą florą bakteryjną, które klienci regularnie konsumują nie tylko w sezonie letnim. Dodatkowo, w przypadku maślanek, konsumenci odkrywają nowe sposoby zastosowania tego produktu – nie tylko jako napoju gaszącego pragnienie szczególnie latem, ale również jako składnika wielu dań, potraw, a nawet wypieków. Produkowane przez nas napoje mleczne idealnie wychodzą naprzeciw powyższym trendom rynkowym. Walory smakowe zostały docenione wieloma nagrodami (w tym Złotym Medalem Polagra Food Międzynarodowych Targów Poznańskich 2017).

Kefiry i maślanki są utożsamiane z naturą, a ta z wariantami klasycznymi, ale rynek nie byłby rynkiem, gdyby również w tej kategorii nie podjęto eksperymentów – z perspektywy czasu można już powiedzieć, że bardzo udanych – ze smakiem. To drugi, po opakowaniach, dobry patent na wyróżnienie się spośród zalewu innych propozycji. Efektem jest kilka mocnych punktów na mapie producentów, którzy poszli w tym kierunku, a jednym z najsilniejszych jest Grupa Mlekovita. Firma może pochwalić się posiadaniem w asortymencie m.in. maślanek w tak ciekawych odmianach smakowych, jak truskawkowa, cytrynowa lub pieczone jabłko, których dodatkowym walorem jest wygodna forma podania, czyli butelka, coraz częściej wypierająca tradycyjny kubek. Bogatą ofertę w tym zakresie stworzyła również spółdzielnia Mlekpol (SM), oferująca smakowe maślanki w nowoczesnych kartonach z zakrętkami. Obok truskawkowej maślanki Milko, funkcjonuje szeroki wachlarz lidera rynkowego, produktów marki Mrągowska – wersje brzoskwiniowa, truskawkowa, owoce leśne, pieczone jabłka, cytrynowa lub mango-kardamon. Obaj wymienieni gracze stworzyli w tym segmencie także produkty, które śmiało mogą być pozycjonowane w kategorii deserowych – maślanki stracciatella. Smakowe odmiany wprowadziły również inne spółdzielnie – ulubiony przez Polaków wariant truskawkowy jest obecny w portfolio takich producentów, jak Jana (ŚSM), Radomsko (OSM), Włoszczowa (OSM) i Robico (ZUH), a także Krasnystaw (OSM) i Garwolin (OSM). Dwie ostatnie spółdzielnie oferują dodatkowo maślanki brzoskwiniowe, a Krasnystaw (OSM) także jagodową. O ciekawą propozycję pokusiła się Maluta Nowy Dwór Gdański (OSM), która wprowadziła na rynek maślankę truskawkowo-jabłkową.

Ciekawy produkt

Te kefiry – brzoskwiniowy i truskawkowy – zostały wytworzone z mleka krów żywionych paszami bez GMO. Ten oczywisty walor oraz znane smaki zamknięte w estetycznych butelkach pozwalają wyróżnić się na stanowczo zbyt tradycyjnie wyglądającej półce z produktami fermentowanymi. Spółdzielnia z Wielkopolski pokazuje jak sprzedawać dobrze znany produkt, aby trafiał w gust wybrednych konsumentów.

Producent: Jana (ŚSM).

Tak jak maślanka smakowa nie jest już ewenementem na rynku, tak kefir inny niż naturalny wciąż należy do kategorii „białych kruków”. To także jednak powoli się zmienia. Wyjątkiem potwierdzającym regułę było np. wprowadzenie przez sieć handlową Piotr i Paweł kefiru marki własnej, którego nazwa jest tożsama z nazwą sieci, m.in. w wariantach truskawkowym i brzoskwiniowym. Do wytwórców, którzy postanowili zmienić kształt rynku w tym zakresie należy również firma Lactalis Polska, która zaoferowała kefiry Jovi o smakach truskawka, owoce leśne i suszona śliwka, Jana (ŚSM) z kefirami waniliowym, brzoskwiniowym i truskawkowym. To tym bardziej wart odnotowania fakt, że producenci na razie nieśmiało wzbogacają tę kategorię o warianty warzywne i owocowo-warzywne. Do bardzo ciekawych propozycji w tym obszarze należy zaliczyć również ofertę mleczarni Jana (ŚSM), która proponuje kefiry z ogórkiem i koperkiem. Na uwagę zasługuje też niedawna inicjatywa Grupy Mlekovita – zaproponowanie rynkowi fermentowanych probiotycznych mlecznych napojów DarPRO o smakach cytrynowym i truskawkowym, zawierających opatentowany w Polsce szczep probiotyczny L. plantarum PL4 i podanych w najnowocześniejszej możliwej formie, czyli butelce z zakrętką.

Joanna Kołodyńska

Kierownik Działu Marketingu w Łowicz (OSM)

Napoje fermentowane to niedoceniane źródło dobroczynnych bakterii, które zasiedlając nasz układ pokarmowy dbają o odporność, metabolizm, prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Powinny być codziennym składnikiem diety. Zazwyczaj mają obniżoną zawartość tłuszczu, nie zawierają żadnych dodatków (czysta etykieta), a w procesie fermentacji laktoza rozkładana jest na cukry proste, są wiec odpowiednie także dla osób z nietolerancją laktozy. W ofercie Łowicz (OSM) dostępne są kefiry i maślanki doskonale znane i cenione na rynku od wielu lat. Ofertę uzupełniliśmy pysznym zsiadłym mlekiem w kubku, oraz mlekiem acidofilnym. To ostatnie zasługuje na szczególną uwagę. Jest delikatnie kwaskowy w smaku i ma płynną, zagęszczoną konsystencję. Zawiera żywe kultury bakterii Lactobacillus Acidophilus, które wytwarzają kwas L(+) mlekowy. Wartość żywieniowa tego napoju wynika ze zdolności bakterii mlekowych do zasiedlania przewodu pokarmowego człowieka oraz udokumentowanych właściwości prozdrowotnych, co pozycjonuje ten produkt wśród funkcjonalnych napojów nowej generacji. Pakowany w wygodną butelkę o pojemności 400 g doskonale wpisuje się w trend „on the go”.

Kwaśne mleko, słodkie wspomnienia

Dość ciekawym uzupełnieniem rynkowej oferty kefirów i maślanek jest zsiadłe mleko. Coś, co w wielu polskich domach przez lata było uważane za przysmak i tworzone własnym sumptem, dziś gości na półkach sklepowych. Produkt, który ma wiele zalet – począwszy od faktu, że jest doskonałym źródłem białka, poprzez skuteczne zapobieganie zaparciom, biegunkom i wzdęciom, a skończywszy na tym, że jest łatwiejszy do strawienia przez dorosłego człowieka niż tradycyjne mleko – ma również szerokie zastosowanie kulinarne. Zsiadłe mleko doskonale smakuje zarówno jako samodzielny posiłek, jak i podane z naleśnikami, plackami lub ziemniakami, zwłaszcza młodymi.

W ten rarytas zaopatrują polskich konsumentów takie firmy jak Grupa Mlekovita, Garwolin (OSM), Mlekpol (SM), Łowicz (OSM), Piątnica (OSM), Radomsko (OSM), Maluta Nowy Dwór Gdański (OSM), Piaski (OSM), Lactalis Polska, Bieluch (SM) i Krasnystaw (OSM). Tradycyjnemu produktowi towarzyszy tradycyjne opakowanie, czyli kubek, stosowany przez niemal wszystkich wymienionych producentów. Wyjątkami są m.in. Krasnystaw (OSM) i Piaski (OSM), które postawiły na butelkę (Krasnystaw OSM) oraz dodatkowo unikalną formę opakowania – miskę (Piaski OSM, Krasnystaw OSM). Zważywszy dość duże nasycenie rynku wydaje się to świetnym posunięciem, tym bardziej, że taka forma ułatwia dodanie do produktu wyjściowego innych składników.

Unikalny produkt

DarPRO to probiotyczny fermentowany napój serwatkowy będący źródłem witamin B2 i H. Zawiera wyselekcjonowane i szczegółowo przebadane w Polsce, żywe bakterie Lactobacillus plantarum PL4, które naturalnie występują w przewodzie pokarmowym zdrowych ludzi, oraz lekkostrawne białka serwatkowe i witaminy z grupy B.

Badania naukowe dowiodły, że szczep Lactobacillus plantarum PL4 ma zdolność przylegania do błony śluzowej jelita, hamowania rozwoju grzybów i bakterii, stymuluje produkcję białek uszczelniających jelito. Lactobacillus plantarum PL4 poprawia funkcjonowanie przewodu pokarmowego dzięki właściwościom umożliwiającym uszczelnienie bariery jelitowej, ma silne działanie antyoksydacyjne dzięki czemu wygasza stany zapalne jelita, a ponadto przeciwdziała ich przyczynom poprzez eliminację bakterii chorobotwórczych.

Producent: Grupa Mlekovita.