Pompy: Pompy w produkcji żywności cz. 2

mgr inż. Oliwia Sokołowska
Forum Mleczarskie Biznes 1/2018 (31)
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Uniwersytet Nauk Stosowanych w Offenburgu (Niemcy)

Na rynku dostępnych jest mnóstwo ofert handlowych dotyczących pomp. Firmy oferują doradztwo w zakresie doboru pomp do instalacji przemysłowych, kalkulatory umożliwiające przeprowadzanie odpowiednich przeliczeń inżynierskich, w celu jak najtrafniejszego zastosowania urządzeń w zakładzie produkcji żywności, a także konsultacje i opinie specjalistów z branży. Tak szerokie spektrum możliwości wynika z bardzo dużej konkurencji na rynku, co niejako przekłada się na wzrost jakości świadczonych usług lub dbałości o dobre i długotrwałe relacje z klientem.

Poza pompami jako urządzeniami dostępne są także zaawansowane rozwiązania z dziedziny elektroniki i automatyzacji w zakresie sterowania pracą pomp jak również najnowocześniejsza elektronika do monitorowania całości procesu wraz z komputerowymi aplikacjami. Ponadto dobór odpowiedniego sprzętu jest poprzedzony szeregiem badań. Niezmiernie istotne jest więc określenie właściwości fizycznych, parametrów reologicznych i technologicznych płynów, które będą poddawane przesyłowi, gdyż pozwala to na minimalizację kosztów przedsięwzięcia.

Oprócz atestów higienicznych, wymogów konstrukcyjnych itp. istotne jest również produkowanie pomp zgodnie z rozporządzeniami i dyrektywami tak, aby możliwie jak najlepiej zabezpieczyć sprzęt i użytkowników przed szkodliwymi skutkami ich pracy. Przykładem może być chociażby dyrektywa ATEX dotycząca pracy urządzeń w miejscach zagrożonych wybuchem np. strefy pylenia. Warto dodać, że jest to jedna z pierwszych dyrektyw regulujących warunki pracy urządzeń takich jak pompy napędzane silnikiem właśnie bądź przekładnie redukcyjne, niezależnie od tłoczonego przez pompę medium. Względy bezpieczeństwa są niezmiernie ważne, dlatego też należy zawsze dokładnie analizować każdy aspekt dotyczący bezpieczeństwa przy wprowadzaniu nawet minimalnych zmian w istniejących już instalacjach produkcyjnych, jak również, co jest oczywiste, w tych, które pozostają na etapie projektowania tak, aby z możliwie największym prawdopodobieństwem wyeliminować zagrożenie poprzez odpowiedni dobór wszystkich urządzeń tworzących daną linię technologiczną. Wlicza się w to także przeprowadzenie oceny ryzyka. Kolejnym przykładem przepisów, które mają zastosowanie w przemyśle, a które zostały na przestrzeni ostatniego roku zaostrzone jest zbiór zasad i kryteriów Dyrektywy Ekoprojektowej Unii Europejskiej. Zaostrzeniu podlegają przepisy dotyczące m.in. omawianych produktów. Co się jednak za tym dość ogólnym stwierdzeniem kryje?


Otóż nowe wymagania mają związek ze sprawnością silników elektrycznych i sprawnością hydraulicznych pomp wodnych tzw. MEI czyli z minimalnym wskaźnikiem efektywności (jednostka bezwymiarowa). W praktyce oznacza to, że obydwa wskaźniki muszą mieć od tej pory jeszcze wyższe wskaźniki wykorzystania energii. Te produkty, które nie spełniają zaostrzonych przepisów nie mają pozwolenia na sprzedaż na terenie Unii Europejskiej.

Nie bez znaczenia pozostaje odpowiednie gospodarowanie przepływem energii w zakładzie. Dlatego warto mieć na uwadze kontrole środowiskowe i związane z tym różnego rodzaju obciążenia. Ciekawe jest to, że wiele stosowanych przez firmy rozwiązań umożliwia takie ustawienia sterowników w szafach sterowniczych danej instalacji, że następuje automatyczne optymalizowanie zużycia energii na najmniejsze z możliwych. W dzisiejszych czasach nie dziwi już fakt otrzymywania wiadomości tekstowych z informacjami dotyczącymi alertów czy raportów na temat etapów produkcji bezpośrednio z instalacji procesowych, a także możliwość sterowania zdalnego np. pompami właśnie dzięki aplikacjom instalowanym w telefonie umożliwiającym kontrolę, monitorowanie i analizę nawet kilku lokalizacji. Wiąże się to z takimi zaletami jak zwiększenie kontroli produkcji, lepsza, dokładniejsza analiza danych wejściowych i wyjściowych. Niesie to ze sobą konieczność posiadania kontaktu z wysoko wyspecjalizowanym serwisem w przypadku awarii lub uszkodzeń a także z możliwością ingerencji w instalację ze strony osób trzecich. Skutkuje to koniecznością wdrożenia także systemów zabezpieczeń, haseł i oprogramowań antywirusowych chroniących produkcję zwłaszcza w przypadku podłączenia instalacji bądź jej elementów do Internetu. Monitorowanie, zdalne sterowanie lub ścisła kontrola zachodzących procesów w zakładzie przetwórstwa żywności muszą być administrowane przez osoby do tego powołane i odpowiednio zabezpieczone. Specyfika doboru pomp polega na tym, że są one częścią większego systemu i samodzielnie nie funkcjonują. Ich cechą charakterystyczną jest współpraca z innymi urządzeniami, a zatem dobór najlepszej pompy względem danej instalacji wymaga dużej wiedzy, doświadczenia i całościowego podejścia do procesu w którym będzie dana pompa uczestniczyć tak, aby opracować najskuteczniejsze rozwiązanie. Zindywidualizowane podejście zapewnia tym samym wysokie dopasowanie do reżimu technologicznego i jak największą kontrolę. Asortyment dostępnych na rynku pomp jest bardzo szeroki. Od dozujących pomp cyfrowych, poprzez membranowe, obiegowe, cyrkulacyjne itp., do którego dobierany jest także odpowiedni osprzęt. Stale unowocześniane rozwiązania powodują, że nawet stare instalacje po odpowiednim przystosowaniu mają szansę stać się nowoczesne i o wiele lepiej prosperować. Świat industrialny od pewnego czasu przenika się ze światem wirtualnym, dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu i wizualizacji można odbywać spacer po zakładzie nie ruszając się z miejsca, monitorować nawet te miejsca w których przebywanie człowieka mogłoby być zagrożeniem dla jego zdrowia bądź życia i znacznie szybciej reagować na nawet najmniejsze zmiany zadanych wcześniej parametrów procesowych.

Jakub Stobiecki, Manager Sanitary Equipment w OptiFlow

Jakub Stobiecki

Manager Sanitary Equipment w OptiFlow

Śledząc rozwój rynku produktów spożywczych, w tym również produktów mlecznych, od kilku lat zauważamy potrzebę dostosowania wydajności procesów produkcyjnych do wymagań klientów, których obecnie reprezentują duże sieci dystrybucyjne. W praktyce oznacza to elastyczność linii umożliwiającą produkcję zróżnicowanych, pod względem reologicznym, produktów w zmiennych wydajnościach – od krótkich serii, zmian smaków, dodatków, do wysoko wydajnych stałych partii/serii.

W 2018 roku wprowadzamy na rynek nowy rodzaj pompy dwuśrubowej Wangen Twin. Pozwala ona na dużą elastyczność dzięki dużemu zakresowi pokrywanej wydajności oraz możliwości pompowania cieczy o skrajnie różnej lepkości i gęstości.

Kolejną nowością jest pompa dwuśrubowa Wangen model VarioTwin. Jest to pierwsza na świecie pompa dwuśrubowa z koszem i śrubą wstępną przeznaczona do delikatnego przepompowywania produktów, które same nie są w stanie napłynąć na pompę. Dobrym przykładem jest tu pompowanie twarogu. Pompa wyposażona jest w dwa niezależne napędy. Umożliwia to dokładne zgranie wydajności śruby podającej z wydajnością tłoczenia. Śruba podająca wykonana w formie wstęgi zabezpiecza pompę przed jej przeciążeniem, jednocześnie delikatnie napychając pompę na produkt, nie powoduje jego zniszczenia.

Ze względu na coraz większą konkurencję w branży mleczarskiej, wszystkie zakłady przykładają coraz większą wagę do kosztowej efektywności produkcji. Składa się na nią nie tylko zakup linii produkcyjnych, ale również poszczególnych urządzeń jak i ich koszty utrzymania. Mamy tutaj na myśli nie tylko koszt części zamiennych, ale również czas niezbędny na dokonanie serwisu. Nasze pompy dwuśrubowe Wangen Twin, jak i krzywkowe marki JEC serii ZL charakteryzują się łatwością obsługi. Np. wymiana uszczelnienia w przypadku naszych pomp krzywkowych nie wymaga demontażu pompy z linii produkcyjnej. Mechanizm różnicowy w pompach Wangen Twin i JEC ZL podczas wymiany śrub lub krzywek, które w zakresie danego modelu możemy zmieniać w ramach kilku wariantów, nie wymaga rozbierania pompy i synchronizacji mechanizmu różnicowego. Wszystko, co zostało wymienione powyżej, jest możliwe dzięki przewidywaniu potrzeb klientów już na etapie projektowania pomp.

Obserwując ostatnie zmiany na rynku mleczarskim przewidujemy, że obok trwającej konsolidacji zakładów mleczarskich w duże grupy producenckie, gdzie istotne są: duża wydajność i stabilność produkcji, powstaną małe, rodzinne zakłady wytwarzające naturalne i ekologiczne produkty. W ich przypadku zasadnicze znaczenie będą miały koszty inwestycyjne. Oznacza to, że będą oni poszukiwać tańszych, lecz niezawodnych urządzeń.