Masło: Popyt rośnie

Masło stanowi produkt żywnościowy zarówno o walorach smakowych jak i wysokiej wartości odżywczej. Są w nim duże ilości witaminy A, retinolu i β-karotenu oraz wit. D i E. Masło dostarcza też dużych ilości cholesterolu (220-250 mg/100 g produktu) oraz energii. Masło śmietankowe zawierające 73,5% tłuszczu dostarcza 659 kcal/100 g, a masło ekstra (82,5% tłuszczu) 735 kcal/100 g.

Około 82% masła chłodniczego i ekstra stanowią tłuszcze, w ponad połowie są to tłuszcze nasycone (54%), w jednej piątej tłuszcze jednonienasycone, a około 3% stanowią tłuszcze wielonienasycone. Masło ma też do 3% tłuszczów trans. Stołyhwo i Rutkowska (2007) wskazują jednak, że w maśle występują krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które nie odkładają się w tkance tłuszczowej, gdyż są łatwo spalane, a dodatkowo mają one właściwości przeciwgrzybiczne i przeciwbakteryjne.

Określenie „masło” jest zastrzeżone dla produktów bez domieszek tłuszczów roślinnych o określonej zawartości tłuszczu mlecznego. Produkty bez domieszek tłuszczów roślinnych o zawartości tłuszczu 62-80%, 41-60% lub poniżej 39% noszą nazwę tłuszczów mlecznych do smarowania X%.

Spożycie masła w Polsce

Z budżetów gospodarstw domowych GUS wynika, że średnie spożycie masła na osobę w 2016 roku kształtowało się na poziomie 0,28 kg i było nieco niższe niż na początku XXI wieku, kiedy to wynosiło 0,31 kg na osobę. W okresie ostatnich dziesięciu lat najniższy poziom spożycia masła odnotowano w latach 2012-2014, miesięczne spożycie masła wynosiło wówczas 0,25 kg na osobę. Według danych Canadian Dairy Information Centre w Unii Europejskiej większym spożyciem masła od Polaków cechują się Francuzi, Duńczycy, Niemcy oraz Czesi.

Polski rynek masła

Najbardziej popularne rodzaje to masło ekstra i śmietankowe. Masło ekstra powstaje ze śmietany pasteryzowanej i ukwaszonej, zaś masło śmietankowe z nieukwaszonej śmietanki. Odmienne technologie produkcji powodują, że masła te cechują się zróżnicowanym smakiem. Z powodu naturalnego ukwaszenia śmietany masło ekstra zawiera, co najwyżej 0,6% laktozy, natomiast masło śmietankowe zawiera jej od 2% do 3%. Tak więc, masło ekstra jest odpowiedniejsze nie tylko dla osób z nietolerancją laktozy, ale również dla osób chorych i starszych. Masło śmietankowe jest bardziej cenione, z uwagi na walory smakowe. Oprócz wspomnianych rodzajów masła są też inne, na przykład masło smakowe, masło klarowane, masło dietetyczne i inne.

Ciekawy produkt

Masło irlandzkie Greeners jest masłem w 100% pochodzącym i produkowanym w Irlandii. Produkowane jest ze śmietany najwyższej jakości, przy zachowaniu tradycyjnej irlandzkiej receptury. To prawdziwe, pełnowartościowe masło, powstałe z myślą o wymagających smakoszach. Zawartość tłuszczu wynosi 82%. Produkt nie zawiera barwników. Produkt wyróżnia delikatny smak różny od tradycyjnego polskiego masła oraz kremowa konsystencja, dzięki której masło można bez trudu rozsmarować w krótkim czasie po wyjęciu z lodówki. Oprócz różnicy w technologii wytwarzania masła istotne także jest to, że w Irlandii jest zupełnie inny klimat niż w Polsce, a ma to ogromne znaczenie dla walorów organoleptycznych – trawa i pasze, które spożywają tamtejsze krowy mają ogromny wpływ na poziom liczby jodowej w tłuszczu mlecznym. Im wyższa liczba jodowa tym bardziej elastyczna konsystencja masła. Marka Greeners oferuje konsumentom prawdziwy smak irlandzkiej tradycji.

Producent: Mlekoma Dairy.

Bogatą ofertę masła ma Grupa Mlekovita: w opakowaniach po 200 g – Masło Polskie Ekstra 82%, Masło Polskie bez laktozy, Masło Polskie ekstra lekko solone, Masło Polskie Śmietankowe 60% tłuszczu; w opakowaniach po 100 g – Masło Polskie ziołowe, Masło Polskie czosnkowe; w opakowaniach po 300 g i 500 g masło Ekstra osełka 82% tłuszczu oraz nowość: Masło Polskie po 45 sztuk w opakowaniach po 10 g lub 15 g.

Gostyń (SM) proponuje swoim klientom masło Gostyńskie ekstra w kostkach 250 g oraz masło osełka marki Zanetti w opakowaniach 200 g. Lacpol (PHZ SM) oferuje masło Ekstra Staropolskie w kostkach. Podobnie ROTR (SM) oferuje masło ekstra w kostkach 200 g.

Szeroką ofertę maseł posiada mleczarnia Łowicz (OSM): masło ekstra łowickie w kostkach i kubkach 200 g, Masło osełka łowicka w kostkach 200 g oraz masła smakowe w kubkach 125 g, tj. Masło ekstra łowickie solone z czosnkiem lub z solą.

Warto wspomnieć propozycję firmy Sertop, która postawiła na mniejsze opakowanie masła klarowanego dla konsumentów – kubek 200 g. Firma Sertop bardzo aktywnie wykorzystuje do promocji swoich produktów komunikację z konsumentami, zwłaszcza w mediach społecznościowych. Sertop stawia bardzo mocno na portal społecznościowy facebook, gdzie znajdują się liczne ciekawostki oraz przepisy kulinarne z wykorzystaniem masła klarowanego. Firma chlubi się także nagrodą w konkursie Kuchnia Poleca oraz certyfikatem i tytułem Top Produkt w konkursie Doceń Polskie.

Współcześnie konsumenci zwracają uwagę na naturalność produktów i na aspekty ekologiczne związane z produkcją. Produkty, które będą posiadały cechy wpisujące się w wyżej wymienione oczekiwania konsumenckie mają szansę na większe zainteresowanie konsumentów.

Andrzej Grochoła

Kierownik Marketingu w Piaski (OSM)

Na rynku dostępnych jest wiele produktów masłopodobnych, które poza nazwą nie mają z masłem nic wspólnego. Prawdziwe, tradycyjne masło nie może bowiem zawierać mniej niż 82% tłuszczu mlecznego. Ponadto w jego składzie nie znajdziemy żadnych dodatków chemicznych.

Istnieją bardzo sztywne regulacje prawne, które wyraźnie określają, jakie produkty zaliczają się do masła, a jakie nie i wszyscy producenci muszą się do nich stosować, np. wykorzystując odpowiednie etykietowanie i nazewnictwo, aby nie wprowadzać konsumentów w błąd, którzy z kolei są coraz bardziej uważni i ostrożni w swoich decyzjach zakupowych. W przypadku żywności konsumenci starają się sięgać tylko po sprawdzone, wartościowe i wysokiej jakości produkty.

Większość konsumentów stosuje masło do smarowania pieczywa, a ich wybór określonego produktu podyktowany jest nie tylko ceną, ale też walorami smakowymi oraz jego składem. Najchętniej wybierają produkty w 100% naturalne, bez sztucznych dodatków.

Mleczarnia Piaski (OSM) posiada w swojej ofercie tradycyjne, naturalne Masło Ekstra o zawartości tłuszczu 82%, które jest cenione przez konsumentów ze względu na znakomite walory smakowe oraz wysoką wartość odżywczą. Nie zawiera ono żadnych konserwantów i ulepszaczy. Jest źródłem witamin A, D i  E, naturalnie rozpuszczalnych w tłuszczach. Produkt doskonale sprawdza się w kuchni. Może być stosowany zarówno do smarowania pieczywa, smażenia, jak i dodatek do wypieków. Masło Ekstra Spółdzielni Mleczarskiej w Piaskach dostępne jest w kostce 200 g.

Masła niekonwencjonalne i do celów specjalnych

Obok konwencjonalnych maseł pojawiają się też masła tradycyjne. Żywność tradycyjna to kategoria produktów wyróżniających się cechami wynikającymi ze specyfiki surowców, metod przetwarzania i miejsca pochodzenia. Polscy konsumenci pozytywnie odnoszą się do żywności tradycyjnej i od wielu lat zainteresowanie konsumentów tym rodzajem żywności wzrasta. Na Listę Produktów Tradycyjnych wpisane są: Masło tradycyjne z Filipowa oraz Masło swojskie. Masło tradycyjne z Filipowa powstaje ze śmietany z mleka krowiego pochodzącego wyłącznie z gmin Filipów i Przerośl, a masło swojskie z gminy Dąbrowa Białostocka położonej w województwie podlaskim. Wiele osób pamiętając smak domowego masła z dzieciństwa, albo słuchając o nim opowieści tęskni za jego smakiem i odczuwa potrzebę jego skosztowania.

Tambor, Jaworska i Przybylski (2015) wykazali występowanie istotnych różnic sensorycznych między masłami tradycyjnymi a konwencjonalnymi w zakresie cech smaku „maślanego” oraz „innego” zapachu i smaku. Wspomniani badacze stwierdzili jednak, że powyższe różnice nie miały wpływu na końcową ogólną jakość sensoryczną. W zakresie wartości odżywczej nie wykazano istotnych różnic między masłami tradycyjnymi a masłami konwencjonalnymi, z wyjątkiem mniejszej w masłach tradycyjnych zawartości suchej masy beztłuszczowej. I mimo że nie wykazano różnic między masłem konwencjonalnym a tradycyjnym to wzrastające zainteresowanie żywnością tradycyjną i regionalną może oznaczać nowe możliwości konkurencyjne dla przedsiębiorców, może być również inspiracją dla rozwoju przedsiębiorczości i innowacji.

Producenci masła dostrzegają też nisze, do których warto skierować swoje produkty. W ofercie maseł znajdują się produkty dla osób z nietolerancją laktozy. I tak na przykład takim osobom Grupa Mlekovita oferuje Masło Polskie bez laktozy w kostkach 200 g, a Łowicz (OSM) proponuje masło bez laktozy w kubkach po 125 g. W sprzedaży detalicznej dostępne są też masła przeznaczone do celów kulinarnych. Grupa Mlekovita posiada ofertę maseł klarowanych bogatą pod względem gramatury opakowań. W portfolio firmy znajduje się Masło Klarowane w kubkach 250 g, 500 g oraz 1 kg, a także w kostkach 200 g. Sieć Biedronka proponuje masło klarowane we wiaderkach po 500 g pod marką Mleczna Dolina.

Bibliografia

1. Budżety gospodarstw domowych w 2016 roku (2017). Warszawa, GUS.
2. Stołyhwo A., Rutkowska J. (2007). Tłuszcz mleczny: struktura, skład i właściwości prozdrowotne. W: Chemia żywności. Red. Z.E. Sikorski, WNT, Warszawa.
3. Tambor K., Jaworska D., Przybylski W. (2015). Porównanie jakości sensorycznej i wartości odżywczej polskich maseł tradycyjnych i konwencjonalnych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 581.

Ciekawy produkt

Grafika tego masła jest aż do szpiku kości łowicka. Masła w pasiastych barwach nie da się pomylić z żadnym innym. Mocne skojarzenie z Łowiczem, czystymi równinami, na których od lat pasą się zwierzęta, jeszcze lepiej skłania do zakupu.

Producent: Łowicz (OSM).