Seniorzy: Nabiał dla osoby starszej

2018-02-02

Seniorzy: Nabiał dla osoby starszej

Joanna Górska

Forum Mleczarskie Handel 6/2017 (85)

Z roku na rok rośnie liczba osób, które wpisują się w grupę seniorów, czyli osób w wieku powyżej 65 lat. Postęp cywilizacyjny przyniósł rewolucyjną poprawę jakości życia ludzi na świecie oraz wydłużył czas jego trwania. Na naszych oczach systematycznie rośnie istotna do rozważenia (z punktu widzenia rozwoju rynku) grupa konsumentów, której potrzeby, coraz częściej będą musiały być brane pod uwagę podczas przemyśleń nad dalszym rozwojem firmy.

Długość życia rośnie

Badania demograficzne wskazują, że w XIX w. ludzie żyli 2-krotnie krócej niż dzisiaj. W wielu krajach, szczególnie w zachodnich obserwuje się znaczący wzrost odsetka osób w wieku starszym. Przykładowo, szacunki US Census Bureau wskazują, że średnia wieku w USA wynosi 38,3 roku, a w roku 2030 będzie to już 40 lat. Już dzisiaj 1/3 Amerykanów ma więcej niż 50 lat, a do 2030 roku liczba seniorów wzrośnie o 1/5.

Z roku na rok zwiększa się udział osób starszych w społeczeństwie niemieckim, przy jednoczesnym spadku liczby urodzeń. Średnia długość życia sięga 82 lat (u mężczyzn) i nawet 88 lat u kobiet. Przed 100 laty wynosiła ona odpowiednio 46 lat dla mężczyzn i 52 lata dla kobiet. Wg badań Berlińskiego Instytutu ds. Ludności i Rozwoju liczba 80-latków w ciągu kolejnych 40 lat potroi się i w 2050 roku wyniesie ponad 9 milionów, co będzie stanowiło ok. 12% całego społeczeństwa niemieckiego. Podobny trend obserwuje się w Skandynawii: w Szwecji i Finlandii jest to około 17% i prognozy wskazują na dalszy wzrost. Nieubłagalne szacunki europejskie na rok 2020 r. wskazują nawet 25%.

W Polsce w 1980 roku udział osób z tej grupy wiekowej wynosił 10%. Prognozy wskazują, że seniorów w naszym kraju w roku 2020 będzie około 20%. Wg najnowszego raportu GUS w końcu czerwca 2017 r. ludność Polski liczyła 38 422 tys. osób. Statystycy zauważają przy tym, że Polaków ubywa już szósty rok i jest to wynik „niekorzystnych tendencji, przede wszystkim w zakresie przyrostu naturalnego”. Od 2013 r. jest obserwowany ubytek naturalny wynikający z niskiej liczby urodzeń przy jednoczesnym niewielkim, ale systematycznym wzroście liczby zgonów, wynikających ze wzrostu liczby i odsetka osób w starszym wieku.

Ciekawy produkt

„Jak dawniej” to hasło, które ma swoją nośność także wobec seniorów. Produkty o tradycyjnym wizerunku, ale nowoczesne, są dobrze odbierane wśród konsumentów, w tym także osób starszych. Przykładami trafnych i uniwersalnych wyrobów są produkty z piaseckiej linii „Jak dawniej”.

Producent: Piaski (OSM).

Przyczyny starzenia się społeczeństw

Proces starzenia się społeczeństw jest problemem globalnym i jest związany, w głównej mierze, ze zwiększającym się przeciętnym trwaniem życia. Ogólnie uważa się, że wydłużenie się życia jest trendem pozytywnym, świadczącym o poprawie warunków życia. Życie wydłuża się na skutek postępu technologicznego, stałego dostępu do żywności, podwyższonego poziomu higieny oraz lepszej opieki zdrowotnej.

Aktualnie 1% wszystkich światowych innowacji jest kierowana do segmentu seniorów. Wskazuje się, że do 2050 roku 1 na 5 mieszkańców globu będzie osobą w wieku powyżej 60 lat. Szacuje się, żę wydatki seniorów do 2020 roku mogą osiągnąć poziom nawet 10 bilionów USD (źródło: raport Tetra Pak).

Jednocześnie wyraźnie widać, że przesuwa się wiek pierwszej prokreacji. Jest to niewątpliwie wynikiem wzrostu dostępności edukacji oraz zmiany stylu życia wielu młodych osób. Możliwość realizacji zawodowej, inwestowania w siebie oraz wyśrubowany poziom oczekiwań od życia (własne mieszkanie, samochód, zwiedzenie świata) bardzo często wiąże się z przesuwaniem decyzji o dzieciach na późniejsze lata. Dlatego też w zachodnich społeczeństwach dzieci rodzą się później i jest ich mniej.

W takiej sytuacji trudno się dziwić młodym kobietom, że nie chcą pozostawać w domu i wychowywać dzieci, ale chcą się kształcić i realizować zawodowo. Taka postawa niejednokrotnie mocno koryguje ich plany macierzyńskie. Wynikiem takiej sytuacji jest spadek dzietności, co wiąże się z mniejszą liczbą dzieci przypadających na jedną kobietę. W związku z powyższym rośnie liczba osób o dłuższym stażu wiekowym, a jednocześnie przychodzi na świat adekwatnie mniej nowych obywateli.

Paradoksalnie dochodzimy do dość trudnej socjologicznie sytuacji, gdy wzrasta nam liczba starszych obywateli, którzy wymagają specjalnych warunków życia, ochrony zdrowia, żywienia i opieki. Starzenie się społeczeństwa wiąże się z dodatkowymi wydatkami na specjalistyczne żywienie, opiekę medyczną, rehabilitację lub opiekę nad osobami mniej sprawnymi.

Osoby starsze bardzo często cierpią na schorzenia układu pokarmowego. Jest to wynikiem zażywania m.in.: leków, co niejednokrotnie uszkadza układ pokarmowy. To powoduje, że bardzo często nie wszystkie dostarczone składniki są wchłaniane przez organizm w odpowiedniej ilości. To z kolei powoduje nieprawidłową pracę innych narządów, ponieważ są one niedożywione.

Naturalne starzenie się organizmu

Na ogólny stan zdrowia wpływają takie czynniki jak predyspozycje genetyczne, stan zdrowia, styl życia, sposób żywienia, aktywność fizyczna i umysłowa, podatność na stres, używki i alkohol oraz ogólne zadowolenie z życia. Bez względu jednak ile czasu spędzamy pracując nad sobą, w tyle głowy musimy mieć świadomość, że każdego kolejnego dnia nasz organizm podlega naturalnym procesom starzenia się.

Nasz wiek biologiczny nie zawsze pokrywa się z naszym wiekiem kalendarzowym. Naukowcy podkreślają, nie wszyscy starzejemy się jednakowo, a tempo procesu starzenia może być odmienne u różnych osób i zależy od wielu czynników. Wiek biologiczny związany jest ze sprawnością funkcjonalną organizmu, zmianami w tkankach i organach, zachodzącymi z upływem czasu.

W przeprowadzanych badaniach na populacjach starszych osób wykazano, że u 62% osób starszych występuje hipercholesterolemia, u 76% nadciśnienie, u 41% nadwaga, u 32% otyłość, u 22% cukrzyca typu 2. Niewielka część osób charakteryzuje się niedowagą – dotyczy to 1,6% mężczyzn i 1,4% kobiet. U 40% badanych stwierdzono niedoborowy poziom witaminy D we krwi. (źródło: Międzynarodowe badanie „NuAge – Dieta Seniora”).

Na czynniki genetyczne na razie nie mamy jeszcze wpływu. Niemniej jednak jesteśmy w stanie zmodyfikować nasz styl życia na bardziej korzystny dla zdrowia, zmodyfikować dietę, unikać nałogów (nikotyna, alkohol, środki pobudzające) oraz włączyć systematyczną aktywność fizyczną. Czynnikami mającymi wpływ na procesy starzenia się są także uwarunkowania społeczne i psychologiczne, które wpływają na osobowość człowieka.

W zasadzie moment, od którego uznaje się daną osobę za starszą jest sprawą umowną. Aktualnie przyjmuje się, że okres starości zaczyna się między 60 a 65 rokiem życia. Do celów socjologicznych ten okres w naszym życiu dzieli się na krótsze odcinki, definiowane jako wiek podeszły (od 60 do 74 lat), wiek starszy (od 74-90 lat) oraz sędziwy (90+ lat).

Problemy fizjologiczne wieku starszego

Organizm starzeje się już od 40. roku życia, a objawy tego procesu uwydatniają się po 60. roku życia. Klasycznie starzenie się organizmu prowadzi do zmniejszenia wydolności pracy narządów, zaburzenia równowagi ogólnoustrojowej, zmniejszenia odporności na choroby, obniżenia sprawności układu nerwowego i ruchowego. Spada sprawność intelektualna. Znacznie częściej ulegamy wszelkiego typu urazom. Nasze narządy pracują mniej sprawnie.

Dość poważną sprawą (szczególnie z punktu widzenia dietetyki tej grupy społecznej) są zaburzenia w odczuwaniu smaku i zapachu, co w łatwo może prowadzić do utraty apetytu i braku łaknienia, a tym samym do niedożywienia organizmu. Ludzie starsi robią się drobniejsi, mięśnie tracą elastyczność, często dochodzi do zachwiania gospodarki elektrolitycznej. Organizmowi nie są dostarczane w odpowiedniej ilości składniki odżywcze, co wiąże się z zaburzeniem pracy całego organizmu. Ludzie starsi z natury mniej piją.

Ciekawy produkt

Oszczędne w grafice twarogi Bez laktozy marki Czarnocin to jedne z takich produktów, które docenią seniorzy mający problemy trawienne tradycyjnego nabiału. Producent ma praktykę w opracowaniu produktów z wartością dodaną, w portfolio znajduje się bowiem serek kanapkowy z ziołami do smarowania z kwasami Omega, który pomaga utrzymać właściwy poziom cholesterolu we krwi.

Producent: Milkpol.

Bardzo częstym problemem osób starszych są choroby zębów i dziąseł, oraz konieczność używania sztucznych szczęk. Niestety problemy te niejednokrotnie upośledzają proces rozdrabniania i żucia pokarmów, co ma również konsekwencje w dalszym procesie trawienia. Dodatkowo, w starszym wieku występuje też tendencja do zmniejszenia wydzielania się śliny. Pojawiają się zmiany w błonach śluzowych jelit i żołądka, które upośledzają przyswajanie wielu składników pokarmowych.

Wyniki badań z ostatnich lat wskazują na wiele tzw. pozakostnych funkcji wit. D, w tym m.in. jej rolę w zmniejszaniu ryzyka rozwoju nowotworów, chorób auto-immunologicznych, sercowo-naczyniowych, a także cukrzycy lub depresji.

Kolejnym, wskazywanym przez fizjologów żywienia problemem, jest zwolnienie pracy, czyli charakterystycznych skurczów układu pokarmowego (perystaltyki jelit) odpowiadających za przesuwanie się pokarmów przez układ pokarmowy. Zwolnienie dynamiki skurczów sprzyja wolniejszemu przesuwaniu trawionego pokarmu przez układ pokarmowy oraz zaleganiu mas kałowych i uporczywych zaparć. Osoby starsze bardzo często cierpią na schorzenia układu pokarmowego. Jest to wynikiem fizjologicznej niesprawności układu pokarmowego wynikającej z wieku jak również ze spożycia substancji, które niszczą nabłonek (np. leki), co niejednokrotnie uszkadza układ pokarmowy. To powoduje, że bardzo często nie wszystkie dostarczone składniki są wchłaniane przez organizm w odpowiedniej ilości. To z kolei powoduje nieprawidłową pracę innych narządów i układów. Do zaburzeń układu pokarmowego zaliczyć należy także osłabienie wydzielania się żółci i soku trzustkowego, co może powodować zaburzenia trawienia i nietolerancje pokarmowe.

Osoby starsze bardzo często mają problemy z licznymi chorobami układu krążenia, podwyższoną wartością cholesterolu (hipercholesterolemia), cukru, (cukrzyca) i innymi chorobami geriatrycznymi. Niestety u seniorów może pogarszać się sprawność pracy nerek, ukrwienie tkanek. Następuje „ucieczka” wapnia z organizmu, co sprzyja rozwojowi osteoporozy oraz wynikającym z niej podatnościom na złamania i znacznym ograniczeniem sprawności fizycznej i/lub nawet trwałego kalectwa, a nawet śmierci.

Cechami charakterystycznymi dla tego okresu są także spadek odporności, tendencje do występowania stanów zapalnych, podatność na choroby układu oddechowego oraz choroby nowotworowe. Systematyczne obniżanie się sprawności fizycznej i umysłowej powoduje, że stopniowo seniorzy mają problemy ze standardowym funkcjonowaniem na poziomie podstawowej egzystencji.