Mleczarstwo na Świecie: Turcja: Nabiał nad Bosforem

Joanna Górska
Forum Mleczarskie Biznes 3/2017 (29)

Turcja jest jednym z niewielu krajów na świecie, które są samowystarczalne jeżeli chodzi o zaopatrzenie w żywność swoich (blisko 80 mln) obywateli. Jest też znaczącym graczem na światowym rynku rolniczym, intensywnie wspieranym przez kolejne rządy. Mleczarstwo jest jednym z prężniej rozwijających się sektorów przemysłu spożywczego. Tradycyjne produkty mleczarskie cieszą się uznaniem konsumentów. Niemniej jednak od kilku lat zauważa się zmiany w stylu życia mieszkańców tego kraju, które zbliżają się do europejskich standardów. Powoli zmieniają się nie tylko potrzeby mocniej zurbanizowanego społeczeństwa, ale także modyfikacji ulega model konsumpcji.

Rolnictwo w Turcji

Turcja jest znaczącym graczem na światowym rynku rolniczym, z pozytywną nadwyżką eksportową. Siła tureckiego rolnictwa i przemysłu jest wypadkową rozmiaru rynku, struktury społeczeństwa (młodego) oraz dynamicznie działającego sektora prywatnego. Nieodzownym aspektem zmian jest też rozwój i przychody z turystyki, co sprawia, że Turcja jest atrakcyjnym partnerem handlowym. Rolnictwo w Turcji należy do najprężniej rozwijanych dziedzin gospodarki. Rolnictwo wytwarza ok. 10% PKB Turcji oraz zatrudnia 25% siły roboczej.

Cechą szczególną rolnictwa tureckiego są sprzyjające uprawom i hodowli warunki klimatyczne. Turcja posiada jedne z największych obszarów ziemi uprawnej na świecie. Około 35,5% powierzchni kraju przeznacza się na produkcję rolną, a 15% porastają lasy. W 2015 roku 24 mln ha było przeznaczone pod uprawy. Jednocześnie, od wielu lat poziom rolnictwa tureckiego przybliża się do standardów europejskich.

Turcja jest jednym z pięciu największych światowych producentów: bawełny, soczewicy, cebuli, buraków cukrowych, tytoniu, pomidorów, arbuzów, jabłek, winogron, orzeszków pistacjowych, orzechów włoskich, oliwek oraz owczego mleka. Obecnie sektor rolniczy wspierany jest przez rząd za pomocą takich samych instrumentów, jakimi posługuje się Unia Europejska. Skala wsparcia jest również porównywalna.

Działania rządów tureckich

Rolnictwo tureckie od lat 80 przeżywa intensywne zmiany. Każdy rząd próbował w jakiś sposób przyczynić się do rozwoju tego sektora gospodarki. Od lat 80. prowadzona jest systematyczna restrukturyzacja farm hodowlanych. W 2010 roku Turkish Agricultural Bank (TAB) oferował rolnikom zajmującym się hodowlą bydła mlecznego nieoprocentowane długoterminowe pożyczki, w celu rozwoju hodowli oraz dostosowania tureckich farm mlecznych do standardów europejskich. Wynikiem tej inicjatywy TAB wiele farm powiększyło swoją produkcję oraz znacznie rozwinęło i unowocześniło swoje hodowle. Szczególnie dobrze prosperującymi w tym zakresie obszarami są tereny Izmiru na zachodnim wybrzeżu kraju.

Rząd turecki opracował kolejny plan rozwoju rolnictwa do roku 2023, opierający się na zreformowaniu systemu subsydiów rządowych dla rolników i hodowców.

Każdego roku rząd turecki przeznacza ponad 7 mld tureckich lirów na subsydia dla tego sektora. Sam sektor mleczarski otrzymuje 0,09 tureckiego lira (0,03 euro) za litr mleka. Rząd turecki płaci też 50 lirów (15,65 euro) na głowę cielaka, rocznie, w celu pomocy w modernizacji hodowli, a także 200 lirów (62,61 euro) na sztukę bydła na rok, aby pomóc w utrzymaniu zdrowia bydła oraz dostosowania hodowli do wymogów UE.

Konsumenci tureccy

Obecnie w Turcji mieszka 76 mln ludzi z systematycznie zwiększającą się siłą nabywczą. Turcja jest największym rynkiem w regionie z wyraźnie zmieniającymi się zachowaniami konsumentów, szczególnie tych z młodszych grup docelowych. Młodzi ludzie uciekają do miast; za edukacją, lepszą pracą, by wieść wygodniejsze życie niż ich rodzice oraz korzystać z dobrodziejstw, które oferuje im współczesny świat. Wzrasta też liczba kobiet pracujących na pełny etat. Zmienia się model rodziny, który z jednej strony musi pogodzić tradycyjne rodzinne wartości, a z drugiej aspiracje zawodowe kobiet i młodych osób. Zmiana stylu życia i zwyczajów żywieniowych powoduje wzrost wymagań, jeżeli chodzi o parametry żywności, tj. jakość sensoryczna, wartość odżywcza, sposób pakowania i przechowywania. Dlatego też producenci chcąc wyjść naprzeciw nowym oczekiwaniom konsumentów oferują coraz ciekawszą i bardziej nowoczesną żywność (produkty pakowane indywidualnie, produkty z segmentu ready-to-eat, żywność mrożona itp.), co daje konsumentom możliwość szerokiego wyboru oraz tym samym – napędza wewnętrzną konsumpcję. W konsekwencji turecki przemysł spożywczy systematycznie rozwija się.

Strona 1 z 3