Innowacje Baby Food: Perspektywa rozwoju branży mleczarskiej Baby Food

Do zwiększenia popytu na gotową żywność dla dzieci przyczyniają się zasadniczo dwa czynniki: pierwszy to wzrost aktywności zawodowej kobiet, drugi to popularyzacja zachodniego stylu życia. Wraz ze wzrostem świadomości rodziców, dotyczącej kwestii żywieniowej dzieci, zwiększa się także zainteresowanie takimi produktami, które zapewnią prawidłowe odżywianie i rozwój poprzez dostarczanie dzieciom niezbędnych składników odżywczych w odpowiednich dla nich proporcjach. Rodzice oczekują od takich produktów przede wszystkim wysokiej jakości i szeroko pojętego bezpieczeństwa. Wszelkie wymogi żywieniowe dzieci w różnym przedziale wiekowym spełnia kategoria produktów spożywczych o nazwie pochodzącej z języka angielskiego „Baby Food”. Zgodnie z wytycznymi wprowadzonymi przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) oraz Światową Organizację Zdrowia (WHO) w żywieniu dzieci należy wykorzystywać wysokiej jakości, naturalną żywność. Zaleca się, aby pochodziła ona z kontrolowanych upraw czy hodowli. Od gotowych przetworów, produkowanych dla niemowląt i małych dzieci, określanych jako środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oczekuje się zaś niskiego stopnia przetworzenia. Ponadto środki te muszą spełniać, według prawa żywieniowego, bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące składu, wartości odżywczej lub jakości zdrowotnej niż pozostałe produkty spożywcze obecne na rynku. Podstawowymi różnicami między produktami dla niemowląt i małych dzieci, a żywnością przeznaczoną dla dorosłych są te dotyczące składu ilościowo-jakościowego, procesu wytwarzania, opakowania, a także znakowania produktów. Zasadami przeprowadzania prawidłowej oceny żywności przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci zgodnie ze standardami zajmuje się między innymi Instytut Matki i Dziecka czy Centrum Zdrowia Dziecka. Wydawanie opinii na temat danego produktu, nie tylko żywnościowego, obejmuje bardzo szczegółowe badania i analizy receptury, jakości, procesu produkcyjnego czy dokumentacji wyrobów zgłoszonych do wydania opinii przez zespół medyczno-żywieniowy. Aby dokonać oceny żywności dla dzieci należy mieć na uwadze między innymi specyfikę wieku rozwojowego (który charakteryzuje się przykładowo dynamicznym rozwojem tkanek, niedojrzałością przewodu pokarmowego, układu moczowego, czy słabo wykształconymi mechanizmami odtruwania) z którego wynika duże zapotrzebowanie na składniki odżywcze przez organizm dziecka. Z tego względu można wyróżnić kryteria oceny żywności dla dzieci, takie jak: właściwy dobór i jakość surowców wykorzystywanych w procesie produkcji, zminimalizowanie obecności substancji dodatkowych lub pomocniczych, soli, sacharozy, tłuszczów nasyconych, właściwa wartość odżywcza, która odpowiada obowiązującym normom żywieniowym dla dzieci, wiarygodność producenta, bezpieczeństwo produkcji, systemy zabezpieczające odpowiednią jakość produktu finalnego albo też sam profil zdrowotny produktu.

Ostatnie kryterium – profil zdrowotny produktu, jest szczególnie istotny, w związku z częstszym występowaniem u dzieci alergii pokarmowych, nietolerancji pokarmowych czy nadwrażliwości pokarmowej. Ostatni aspekt jest niezmiernie istotny ze względu na stosowanie diety, odpowiednich zasad żywienia jako sposobu na walkę z chorobą. Alergia pokarmowa może objawiać się najostrzejszą formą jaką jest wstrząs anafilaktyczny. Jest to ostra reakcja układu odpornościowego pod wpływem przeciwciał klasy IgE skierowanych przeciwko konkretnemu alergenowi pokarmowemu. Natychmiastowa reakcja alergiczna powstaje w odpowiedzi na takie produkty w diecie jak orzeszki ziemne, jaja, mleko, soja, nabiał lub pszenica. Z kolei nietolerancja pokarmowa w odróżnieniu od alergii, nie jest reakcją ze strony układu immunologicznego, a wynika z niedoborów enzymatycznych w przewodzie pokarmowym. Spożyta przez dziecko żywność nie jest wtedy prawidłowo trawiona. Przykładem nietolerancji pokarmowej jest nietolerancja laktozy, która powoduje rozwolnienie, wzdęcia, biegunki, gazy. Jeśli chodzi o nadwrażliwość pokarmową tzw. opóźnione reakcje pokarmowe, to termin ten odnosi się do wszystkich pozostałych opóźnionych reakcji organizmu, które nie wynikają ani z reakcji układu immunologicznego ani z niedoborów enzymatycznych. Mogą one dotyczyć dowolnego narządu wewnętrznego. Rodzice dzieci zdiagnozowanych przez lekarzy oczekują zatem od producentów produkcji i dystrybucji takiej żywności, która nie zaszkodzi ich pociechom, a wręcz przyczyni się do prawidłowego funkcjonowania, rozwoju i wzrostu dzieci w różnym wieku. Z tego względu pożądana jest także wartość dodana w produkcie. W przetworach mlecznych może to być np. zwiększona zawartość wapnia, większa ilość wit. D, a w przypadku produktów zbożowych: dodatek witamin z grupy B i soli żelaza; w sokach i przecierach owocowych: dodatek witaminy C. W przypadku badań dotyczących oceniania jakości produktów spożywczych typu „Baby Food” obejmują one oznaczenie poziomu zanieczyszczeń pestycydami, azotanami i azotynami, niektórymi metalami szkodliwymi dla zdrowia, jak ołów, kadm lub rtęć, oznaczenie ilości substancji niekorzystnych np. akrylamidów, a także oznaczenie poziomu czystości mikrobiologicznej.

Według badań dotyczących profilów klientów sklepów wyróżniono tzw. „klienta Baby Food”, który wydaje znacznie więcej pieniędzy podczas zakupów niż przeciętny klient, traktując żywność dla dzieci jako kategorię docelową. Do najważniejszych podkategorii „Baby Food” stanowiących około 63% sprzedaży całkowitej zaliczane są dwie podkategorie: Mleka oraz Kaszki. Pozostałe to posiłki w słoiczkach (zupki, obiadki), napoje, deserki, musy, herbatki czy też jogurty. W przypadku najważniejszych podkategorii – mleka modyfikowane dla niemowląt i małych dzieci – wyróżnia się takie produkty jak: mleka początkowe podawane od urodzenia, mleka następne podawane po szóstym miesiącu życia, mleka typu junior podawane po dwunastym miesiącu życia, bądź po dwudziestym czwartym czy też mleka specjalistyczne. W przypadku kaszek rozróżnia się na przykład kaszki mleczne, bezmleczne lub też funkcjonalne. Ze względu na wiek dzieci, segment mleka modyfikowanego można podzielić na produkty typu: standard, follow on, growing up odpowiadające wiekowo kolejno: 0-6 miesięcy, 6-12 miesięcy, 1-3 lata. Na rynku dominują produkty typu standard. Ciekawą grupą produktów są także probiotyki i prebiotyki, których dodatek do diety niemowląt korzystnie oddziałuje na modyfikację ekosystemu jelitowego oraz stan zdrowia dzieci wywierając wielokierunkowy wpływ na organizm dziecka. Powszechnymi, uznanymi szczepami probiotycznymi są głównie bakterie z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, mikroorganizmy te stanowią przeważającą część mikroflory jelitowej zdrowego dziecka. Obecność Bifidobacterii chroni młody organizm przed rozwojem patogenów, przyczyniając się do ograniczenia chorób. Prebiotyki to substancje będące składnikami pożywienia, które nie ulegają trawieniu, a pobudzają aktywność mikroorganizmów. Niektóre produkty żywnościowe, takie jak kefiry, jogurty, mleko acidofilne, są cenne dla dzieci ze względu na wartości odżywcze jak wapń lub ryboflawina, ale także ze względu na poprawianie stanu mikroflory przewodu pokarmowego. Synbiotyk to połączenie probiotyku i prebiotyku. Produkty te przyspieszają kolonizację przewodu pokarmowego bakteriami mlekowymi wzmacniając naturalną barierę ochronną organizmu już od pierwszych dni życia dziecka. Noworodkom urodzonym przez cesarskie cięcie zaleca się podawanie mleka modyfikowanego z dodatkiem bifidobakterii.

Podsumowując, sektor szeroko pojętych produktów przeznaczenia żywieniowego „Baby Food” stanowi perspektywę do wdrażania nowych produktów bądź udoskonalania już istniejących, umożliwiając tym producentom poszerzenie oferty handlowej, co wiąże się z pozyskaniem nowej grupy konsumenckiej o określonych wymaganiach budując także zaufanie wśród konsumentów ze względu na specyfikę produkcji, atestów badań jak i samego, najmłodszego konsumenta, jakim jest dziecko.