Rynki międzynarodowe: Rynek Maroka

Joanna Górska
Forum Mleczarskie Biznes 2/2015 (21)

Od kilkunastu ostatnich lat mleczarstwo marokańskie przechodzi znaczne przeobrażenia. Zainteresowanie mlekiem wywodzi się głównie ze zwiększającego się dochodu Marokańczyków oraz dochodowości tego biznesu dla firm i państwa.

Marokański rozwój sektora mleczarskiego został ujęty w ramy tzw. Zielonego Planu dla Maroka (The Green Morocco Plan GMP), który przewiduje wzrost produkcji mleka w Maroku do 2020 roku do poziomu 5 mld litrów, czyli podwojenie jej w stosunku do roku 2012. Wartość inwestycji w sektor mleczarski w tym okresie szacuje się na 12 mld drahm, co ma przysporzyć 15% roczną dynamikę wzrostu.

Maroko w czołówce partnerów handlowych krajów afrykańskich

Maroko (Królestwo Marokańskie) to państwo położone w północno-zachodniej Afryce nad Oceanem Atlantyckim i Morzem Śródziemnym. Graniczy z Algierią, Saharą Zachodnią i hiszpańskimi enklawami w Afryce: Ceutą i Melillą. Należy do państw Maghrebu w skład, której wchodzą także Tunezja, Algieria, Libia, Mauretania i Sahara Zachodnia. Kraj o powierzchni 445,5 tys. km2 zamieszkuje 33,23 mln osób. Wg Międzynarodowego Funduszu Walutowego wartość całkowitego PKB w 2013 roku wynosiła 105,1 mld USD.

Maroko jest krajem rolniczo-surowcowym, o stosunkowo dobrze rozwiniętym przemyśle przetwórczym. Grunty orne stanowią ok. 20% pow. kraju, a łąki i pastwiska ok. 50%. Rolnictwo daje zatrudnienie około 40% społeczeństwa, ale dostarcza zaledwie 14% PKB.

Polityka gospodarcza zmierza do zróżnicowania struktury gospodarki, zmniejszenia uzależnienia od eksportu fosforytów, łagodzenia dużych różnic regionalnych i wzmocnienia sektora prywatnego. Gospodarka Maroka jest uważana za stosunkowo liberalną, regulowaną przez prawa popytu i podaży.

W 2009 roku Światowe Forum Ekonomiczne umieściło Maroko na drugim miejscu jako kraj o najbardziej konkurencyjnej gospodarce w Afryce Północnej, tuż za Tunezją.

Maroko jest głównym beneficjentem współpracy technicznej i finansowej UE z tytułu Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa. Według informatora ekonomicznego naszego MSZ – kraje UE znajdują się wśród czołowych inwestorów zagranicznych w Maroku. Od wielu lat przodują: Francja (2013: 1,3 mld euro, wzrost o 19,1% w stosunku do 2012 roku), Wielka Brytania (0,2 mld euro), Luksemburg (0,2 mld euro), Niemcy (0,1 mld euro) oraz Hiszpania (0,1 mld euro).

Maroko jest tradycyjnie jednym z głównych partnerów handlowych Polski spośród krajów Afryki i Bliskiego Wschodu. Według danych Ministerstwa Gospodarki (na podstawie danych GUS) wartość wzajemnych obrotów osiągnęła w 2013 roku 403,0 mln euro (dynamika 110% w stosunku do poprzedniego roku), w tym polskiego eksportu – 214,3 mln euro, a importu z tego kraju – 188,7 mln euro (dynamika odpowiednio 115% i 105%). W efekcie dwustronna wymiana towarowa zamknęła się dodatnim dla RP saldem wynoszącym 25,6 mln EUR.

Mleczarstwo marokańskie

Według Irish Food Board sektor rolniczy w Maroku stanowi ważny element gospodarki, odpowiadający za 14% PKB (6,6 mld euro) i za około 7% eksportu. W Maroku w przeważającej liczbie farm produkuje się głównie bydło na mięso i przy okazji mleko, a zaledwie 5% farm zajmuje się wyłącznie produkcją mleka. Wg raportu FAO – Dairy Development in Marocco, 10-15 krów „kreuje” jedno miejsce pracy, co tworzy około 40 tys. pełnoetatowych miejsc pracy tylko przy bezpośredniej produkcji mleka. W 2012 roku produkcja mleka w Maroku szacowana była na poziomie 2,5 mld litrów. Plan Green Marocco (GMP) przewiduje w ciągu 8 lat podwojenie produkcji.

Mleko jest dostarczane do zakładów mleczarskich przez spółdzielnie mleczarskie, które odbierają je od blisko 1000 punktów odbiorczych na terenie całego kraju. Oprócz produkcji przemysłowej na terenie Maroka funkcjonuje nieformalna instytucja tzw. sklepów mleczarskich (tzw. mahlabates), które oferują tradycyjne wyroby mleczarskie. Szacuje się, iż w instytucji tej może pracować nawet 20 tys. ludzi. Wg danych FAO szacuje się, że branża mleczarska, włącznie z działami handlowymi mleczarskimi, może tworzyć około 772 tys. miejsc pracy z 7,5 miliona osób pracujących w rolnictwie (15 milionów w całym Maroku).

Konsumpcja mleka w Maroko ciągle pozostaje na niskim poziomie, ale systematycznie wzrasta (ok. 7,8% rocznie). Dzieje się tak dzięki większej dostępności produktów mleczarskich poprzez szerszą dystrybucję via nowo powstające i rozwijające się centra handlowe.

W 2011 roku spożywano w Maroku 8 tys. ton serów twardych importowanych (całkowita konsumpcja serów 30 tys. ton). W 2014 roku konsumpcja tych serów wzrosła o 7% wartościowo (do wartości ok. 227 mln euro), podczas gdy konsumpcja serów wzrosła zaledwie o 3%.

Strona 1 z 3