Produkty kozie: Rynek produktów kozich na świecie

Joanna Górska
Forum Mleczarskie Biznes 1/2015 (20)

Mleko i produkty kozie mają unikalną kompozycję wartości odżywczych. Przede wszystkim są postrzegane, jako wyroby o bardzo wysokiej jakości odżywczej białek oraz dużej zawartości średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych, przez co w szybszy i łatwiejszy sposób przechodzą przez układ pokarmowy oraz mają dobry wpływ na zarządzanie poziomem cholesterolu. Są też bogatym źródłem witamin A i D oraz magnezu i żelaza. Mleko i produkty kozie mogą być wygodną alternatywą dla osób uczulonych na mleko krowie.


Poziom produkcji mleka koziego w Europie i na świecie

Ogólnie w Europie produkuje się 1,52 mld litrów mleka koziego. Największym producentem jest Francja – 450 mln litrów oraz Hiszpania – 430 mln litrów. Jednak we Francji zauważa się lekko negatywny trend w produkcji mleka koziego i w minionym roku odnotowano spadek produkcji mleka koziego w tym kraju o 5,4%. W przypadku Hiszpanii produkcja mleka nie jest równomierna ze względu na zmiany klimatyczne.

Dużymi producentami mleka koziego są także Grecja – 300 mln litrów oraz Holandia – 225 mln litrów. Greckie mleko kozie jest głównie przerabiane na fetę, ale produkcja wykazuje pewne tendencje spadkowe. Co ciekawe wzrost zainteresowania mlekiem i wyrobami kozimi zanotowano w Holandii. Tego typu produkty są wytwarzane głównie w mniejszych farmach, które są tu bardzo popularne.

W Belgii i we Włoszech mleko kozie produkowane jest na poziomie 40 mln litrów rocznie. W obu tych krajach produkcja mleka pozostaje na stabilnym i niezmiennym poziomie. Na rynku brytyjskim poziom produkcji wynosi zaś około 25 mln litrów, a na rynku niemieckim 15 mln litrów.

Na świecie największymi producentami mleka koziego są: USA (100 mln litrów) oraz Kanada 60 mln litrów, dalej Meksyk (50 mln litrów). Obecnie szacuje się, że poza Unią Europejską produkuje się około 500 mln litrów takiego mleka. Całkowita produkcja światowa mleka koziego jest określana na poziomie 2025 mln litrów.

Struktura produktów kozich na świecie

Mleko kozie najszerzej jest wykorzystywane do produkcji serów. Według prowadzonych analiz uznaje się, że 85% mleka koziego wykorzystywane jest właśnie do produkcji różnego typu serów, przy czym 30% stanowią sery półtwarde – produkowane głównie w Holandii, Włoszech i Hiszpanii, 60% to sery świeże – tutaj liderem jest Francja, oraz 10% to sery twarożkowe, gdzie liderami w produkcji są Francja, Hiszpania i Holandia.

Badania wskazują, że 3% produkcji jest przekazywane na produkcję mleka w proszku (Holandia, Hiszpania, Nowa Zelandia) oraz 3% na produkcję mleka płynnego, które w największej ilości produkowane jest w Wielkiej Brytanii oraz Francji. 7% mleka koziego przerabia się na jogurty, które są najbardziej popularne we Francji, Hiszpanii, Włoszech i Grecji. Po jednym procencie mają lody z mleka koziego oraz masła.

Rozwój mleczarstwa koziego na przykładzie Holandii

Bardzo ciekawym przypadkiem rozwoju rynku produktów kozich jest Holandia. Przed 1980 rokiem mleko kozie nie budziło zainteresowania konsumentów i producentów. Dopiero w roku 1980 powoli zaczęły powstawać profesjonalne fermy zajmujące się hodowlą i przetwarzaniem mleka koziego na większą skalę. Obecnie w Holandii istnieje 310 profesjonalnych kozich farm oraz 880 popularnych w Holandii farm średniej wielkości. W obecnym roku Holandia może pochwalić się 4. pozycją w produkcji mleka koziego w Europie. Holendrzy posiadają 9 kolektorów mleka koziego oraz 15 przetwórni tego produktu. Dzięki bliskiej współpracy z instytutami rolniczymi oraz organizacjami naukowymi wspieranymi przez rząd, Holandia stała się jednym z największych producentów mleka koziego na świecie.

Farmerzy produkujący mleko kozie zrzeszeni są w specjalnej organizacji wspierającej ich dzialania (Dutch Agricultural Organisation Goat), a mleczarnie zrzeszone są w NGZO – (Netherlands Goat Fairy Organisation). Obie organizacje wspólnie działają na tzw. Goat Platform – w celu zapewnienia m.in. zrównoważonego rozwoju, prewencji przed rozwojem chorób oraz wspierają farmerów i producentów w sytuacjach kryzysowych. W Holandii bardzo dużą wagę przykłada się do współpracy z naukowcami i badaczami z tej dziedziny, wyższego wykształcenia farmerów oraz wspólnego działania sprzyjającego rozwojowi sektora. Dużą aktywność w dziedzinie rozwoju mleczarstwa koziego wykazuje Uniwersytet Wegeningen (WUR) oraz Holenderski Instytut ds. Badań Naukowych (NIZO). Wszelkie działania są wspierane oraz monitorowane przez rząd holenderski.

Strona 1 z 2