Praktyczne aspekty umów dystrybucyjnych, czyli co dostawca wiedzieć powinien o…pełnomocnictwie i pełnomocnikach przy negocjacjach i podpisywaniu umowy dostawy

Iwona Szczepańska
Przegląd Mleczarski 5/2011

W poprzednich numerach „Przeglądu Mleczarskiego” wprowadziłam Państwa do tematyki, jaką przez najbliższe wydania będę się zajmować na łamach PM. Będą to zagadnienia prawne i praktyczne związane z umowami dystrybucyjnymi i warunkami handlowymi, jakie dostawcy zawierają z sieciami handlowymi, ważne zapisy z tych umów, porady dotyczące korzystnych rozwiązań lub przynajmniej minimalizujących niekorzystne skutki, czynami nieuczciwej konkurencji, opłatami pozamarżowymi – omówię orzeczenia sądowe, które zapadły w spornych sprawach między sieciami a dostawcami. To wszystko w comiesięcznym cyklu porad prawnych PM dla dostawców sieci handlowych.

Bardzo ważną kwestią, która wielokrotnie „wychodzi” podczas audytów umów zawieranych między sieciami a dostawcami jest kwestia osób upoważnionych do zawierania umów, czyli zaciągania zobowiązań w imieniu firmy.

Co do zasady powinno być tak, że podpisują umowę osoby właściwe do reprezentowania firmy. Bardzo ważnym, jest aby umowa została podpisana przez właściwe i odpowiednio upoważnione osoby.

Jeśli umowę podpisuje inna osoba niż wskazana w umowie spółki i uwidoczniona w KRS – np. Dyrektor Handlowy – powinien on legitymować się ważnym i aktualnym pełnomocnictwem do reprezentowania danej firmy w określonym zakresie (np. zawieranie umów dostaw (ogólne) lub do zawarcia konkretnej umowy (szczegółowe), często w pełnomocnictwie podane są górne kwoty do jakich osoba upoważniona ma prawo zaciągać zobowiązania w imieniu firmy).

Zdarza się, że pod umową podpisuje się osoba niemająca właściwego umocowania – aby uniknąć negatywnych skutków takich działań należy zdać sobie sprawę z wagi i znaczenia pełnomocnictwa.

Pełnomocnictwo i pełnomocnicy uprawnieni do zawierania umów

Zgodnie z prawem cywilnym, pełnomocnictwo to jednostronne oświadczenie osoby (mocodawcy), na mocy którego inna osoba (pełnomocnik) staje się upoważniona do działania w imieniu mocodawcy. Innymi słowy, każda czynność wykonana przez pełnomocnika w imieniu mocodawcy i w zakresie udzielonego pełnomocnictwa wywoła skutki na rzecz mocodawcy.

W obrocie gospodarczym spotykamy najczęściej umowy zawierane na piśmie pod rygorem nieważności. Dlatego też osoba, która jest pełnomocnikiem kontrahenta (osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, spółki cywilnej lub spółek handlowych) powinna również legitymować się pełnomocnictwem w formie pisemnej. Takie pełnomocnictwo może być udzielone w formie zwykłej, jak i notarialnej – przy zawieraniu umowy dostawy nie ma wymogu pełnomocnictwa w takiej formie – pełnomocnictwo w formie notarialnej jest natomiast pod sankcją nieważności wymagane do wszystkich czynności co do których ustawa przewiduje szczególną notarialną formę zawarcia umowy, np. sprzedaż nieruchomości.

Zasady reprezentacji, czyli kto kogo reprezentuje przy podpisywaniu umów

  1. osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą reprezentuje sama siebie,
  2. spółkę cywilną reprezentuje każdy wspólnik w zakresie zwykłego zarządu (przy większych transakcjach bezpieczniej żądać zgody wszystkich wspólników lub pełnomocnictwa udzielonego przez pozostałych wspólników temu, który zawiera umowę),
  3. spółki handlowe osobowe – każdy wspólnik może reprezentować taką spółkę lub jej zarząd, wspólnicy mogą też ustanowić pełnomocnika,
  4. spółki handlowe kapitałowe: reprezentuje zarząd w sposób wpisany do rejestru przedsiębiorców (KRS), stąd należy dokładnie czytać odpis z KRS i sprawdzać z danymi wpisanymi w umowie.

Pamiętajmy:

  • spółki handlowe mogą być reprezentowane również przez prokurenta (jest to rodzaj pełnomocnictwa udzielonego przez przedsiębiorcę, który podlega obowiązkowemu wpisowi do rejestru przedsiębiorców) – prokurent musi być wpisany do KRS,
  • pełnomocnikiem przedsiębiorcy może być również inna osoba lub osoby, jego pracownik lub osoba niezwiązana z nim żadną umową, ale zawsze musi się legitymować odpowiednim pełnomocnictwem,
  • pełnomocnictwo dla takiej osoby musi być udzielone przez właściwe osoby patrz punkt 2, jeśli zgodnie z KRS spółkę reprezentuje dwóch członków zarządu to pełnomocnictwo udzielone i podpisane tylko przez jednego członka zarządu jest nieprawidłowe i należy domagać się odpowiedniej reprezentacji,
  • pełnomocnictwo może przewidywać w swojej treści możliwość ustanowienia dalszych pełnomocników, czasami robi się z tego kilkustopniowy „przekładaniec” – ważne aby w procesie sprawdzania prawidłowości udzielania takiego „złożonego” pełnomocnictwa móc skontrolować wszystkich kolejnych pełnomocników aż do pierwszego pełnomocnictwa.
Strona 1 z 2