Alergeny na linii
Coraz więcej osób cierpi na różnego rodzaju alergie. Szacuje się, że problem alergii pokarmowych dotyczy około 3% osób dorosłych oraz 6-8% dzieci. Czym jest więc alergia pokarmowa i dlaczego stanowi zagrożenie dla konsumentów? Jak producent żywności powinien zadbać o bezpieczeństwo swoich wyrobów?
Alergię pokarmową można określić jako niewłaściwą reakcję systemu odpornościowego na pewien składnik żywności, który u osób zdrowych normalnie nie wywołuje żadnej reakcji. Już niewielka ilość alergenu może zainicjować wywołanie reakcji organizmu, której skutki mogą się okazać niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia osoby uczulonej.
Reakcje alergiczne na produkty spożywcze różnią się gwałtownością przebiegu. Do typowych objawów alergii pokarmowej zalicza się biegunki, bóle brzucha, wymioty, nudności, wysypki skórne. Mniej charakterystycznymi objawami są zawroty głowy, silne migreny, kłopoty ze słyszeniem niektórych dźwięków, zaburzenia widzenia. Z najnowszych badań wynika, że alergie pokarmowe u dorosłych mogą być przyczyną stanów zapalnych jelit, żołądka, nadmiernej senności. Na szczęście, większość reakcji alergicznych jest stosunkowo łagodna, lecz u pewnej grupy ludzi objawy są bardzo rozległe i mogą nawet zagrażać życiu poprzez wywołanie wstrząsu anafilaktycznego. Wstrząs może wystąpić nawet po kilku minutach od spożycia alergenu. Towarzyszy mu nagły spadek ciśnienia krwi i może on okazać się śmiertelny w skutkach, jeśli nie zostanie natychmiast podjęta akcja ratunkowa.
Jakie produkty mogą wywoływać alergie?
Najczęściej spotykane alergie pokarmowe to alergie na białko mleka krowiego i jego przetwory (masło, śmietana, lody, jogurty, sery), białko obecne w orzechach arachidowych, laskowych i włoskich. Źródłem powszechnie występujących alergii są również owoce cytrusowe, owoce drobnopestkowe (truskawki, poziomki, maliny), kakao i czekolada, jaja, sezam, soja, ryby, skorupiaki, mięczaki. Ponadto często uczulają pomidory, rośliny strączkowe, seler.
Termin „alergie pokarmowe” często jest nadużywany dla określenia wszystkich niepożądanych reakcji organizmu na pokarm. Należy pamiętać, że w przypadku alergii musi nastąpić reakcja układu odpornościowego organizmu na uczulający składnik żywności. Alergen (prawie zawsze białko w uczulającym produkcie) zapoczątkowuje łańcuch reakcji układu immunologicznego, łącznie z wytwarzaniem przeciwciał, które po połączeniu z białkiem alergenowym inicjują wydzielanie do organizmu substancji chemicznych, takich jak histamina. Substancje te odpowiedzialne są za powstawanie wspomnianych dolegliwości.
W przypadku nietolerancji pokarmowych, takiej reakcji obronnej ze strony układu odpornościowego nie ma, a odpowiedź organizmu jest spowodowana brakiem możliwości trawienia lub przyswojenia pewnego składnika żywności. Typowym przykładem nietolerancji pokarmowej jest na przykład nietolerancja laktozy. Należy zwrócić uwagę na to, że w pewnych przypadkach żywność wywołująca alergię może także wywoływać nietolerancję. Mleko i produkty pochodzenia mlecznego mogą być źródłem alergii (alergia na białka mleka), jak również nietolerancji (nietolerancja laktozy). Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku pszenicy – może ona wywoływać zarówno alergię (białko pszenicy), jak i nietolerancję (gluten).