Ciała obce: Zagrożenia fizyczne. Jak zapobiegać? Jak wykrywać?

Krzysztof Żarczyński
Forum Mleczarskie Biznes 1/2011 (10)

Zagrożenia fizyczne. Jak zapobiegać? Jak wykrywać?

Dzięki systemowi HACCP dobrze wiemy, że zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, w praktyce oznacza konieczność zapanowania nad trzema podstawowymi typami zagrożeń, jakimi są zanieczyszczenia mikrobiologiczne, chemiczne i fizyczne. Dla producentów środków spożywczych od lat najważniejsze jest dążenie do eliminowania (lub redukowania do akceptowalnego poziomu) przede wszystkim zagrożeń mikrobiologicznych; główną przyczyną zachorowań związanych ze spożyciem produktów spożywczych jest pojawienie się w żywności niepożądanych bakterii patogennych. Rozwój drożdży, pleśni czy też niektórych typów bakterii, to również duży problem jeśli chodzi o psucie się żywności. Problematyka kontroli przedostawania się oraz wzrostu mikroorganizmów w żywności, stała się więc przedmiotem wielu opracowań i przewodników. Niestety, zbyt mało uwagi poświęca się metodom walki z pozostałymi typami zagrożeń, a praktyka pokazuje, że dla większości firm produkujących żywność to zanieczyszczenia fizyczne (ciała obce) są główną przyczyną reklamacji ich produktów. Nierzadko reklamacjom tym towarzyszą zgłoszenia zranień lub zachorowań w związku ze spożyciem zanieczyszczonego produktu. Pojawienie się w żywności jakiegokolwiek przedmiotu mogącego spowodować uszkodzenia ciała lub mogącego w inny sposób negatywnie wpłynąć na jego funkcje, musi być traktowane jako poważne zagrożenie bezpieczeństwa żywności.

Zagrożenia fizyczne i ich źródła

Zagrożenia fizyczne stanowią ciała obce/ materiały wprowadzone w sposób niezamierzony do produktu (np. odłamki szkła, włosy), jak również naturalnie występujące składniki żywności (np. pestki owoców), które nie są składnikiem produktu, a ze względu na swój kształt lub rozmiar mogą spowodować szkodę fizyczną i zagrozić zdrowiu konsumentów. Źródłem zagrożeń fizycznych są: niehigienicznie zaprojektowane i źle kontrolowane procesy produkcyjne, pracownicy nieprzestrzegający zasad Dobrej Praktyki Higienicznej, wprowadzane do procesu produkcyjnego zanieczyszczone surowce.

Dlaczego ciała obce stanowią zagrożenie zdrowia?

Najwięcej odnotowywanych incydentów związanych z obecnością ciał obcych w żywności, dotyczy uszkodzeń zębów, zranień jamy ustnej i przełyku, uszkodzeń przewodu pokarmowego. Dane statystyczne wskazują, że najczęstszą przyczyną tych uszkodzeń jest pogryzione lub połknięte szkło. Uszkodzenia ciała zdarzają się w około 5% przypadków połknięcia ciał obcych, zwykle towarzyszy im silny ból oraz zwiększone ryzyko infekcji w skaleczonym miejscu. Nawet jeśli nie dochodzi do uszkodzenia ciała, wiele osób skarży się na silny ból, doświadcza zawrotów głowy lub wymiotów. W celu usunięcia z organizmu obcych ciał dość często wymagana jest pomoc chirurgiczna (w około 80% przypadków połknięte ciało obce samoczynnie jest wydalane z organizmu w ciągu 3-5 dni).



Strona 1 z 6