Polskie innowacje dla rolnictwa

Opublikowany w tym roku raport Massachusetts Institute of Technology stara się odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób globalny system produkcji żywności jest w stanie wyjść naprzeciw wyzwaniu wykarmienia blisko dziesięciomiliardowej populacji ludzi, jaka zamieszkiwać będzie Ziemię w 2050 roku. Jedną z takich odpowiedzi jest rolnictwo precyzyjne i technologie informatyczne. Także w Polsce podejmowane są próby tworzenia tego typu innowacji dla sektora rolnego.

Najnowsza aktualizacja raportu demograficznego Departamentu Spraw Ekonomicznych i Społecznych ONZ prognozuje, że w ciągu najbliższych 15 lat populacja Ziemi wzrośnie do poziomu 8,5 miliarda ludzi, by w roku 2050 osiągnąć 9,7 miliarda. Jak twierdzi Józef Zegar z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, do tego czasu podaż produkcji rolnej powinna zwiększyć się o 70%, a przy założeniu, że rolnictwo obsługiwać ma także potrzeby energetyczne, np. poprzez produkcję biopaliw, podaż ta powinna się co najmniej podwoić .
Jednocześnie eksperci są sceptyczni wobec dominującego dotychczas modelu produkcji rolnej. Okazuje się bowiem, że dominujące w krajach północno-atlantyckich rolnictwo industrialne gwarantuje wprawdzie ekonomiczną efektywność produkcji żywności, ale jednocześnie zbyt mocno oparte jest na nieodnawialnych zasobach naturalnych, a długofalowo prowadzi do degeneracji gleby czy zanieczyszczenia wód. Wśród rozwiązań tego problemu wskazuje się zrównoważoną gospodarkę rolną, wykorzystującą innowacyjne technologie.
W raporcie MIT jako jeden z obszarów, gdzie poszukiwać można tego typu innowacji, jest rolnictwo precyzyjne, przez które należy rozumieć szereg technologii komputerowego wspomagania gospodarki rolnej. Wymienić można tu monitoring plonów, tworzenie map pól uprawnych czy nawet wykorzystanie zdjęć lotniczych (wykonywanych np. przy użyciu dronów) do obserwacji tego, jaki jest potencjał plonotwórczy danego terenu. Dysponując takimi informacjami, maszyny stosowane w rolnictwie precyzyjnym mogą, przykładowo, selektywnie dozować nawozy i środki ochrony roślin, szczególnie wspomagając obszary pól o największym potencjale. W rezultacie uzyskać można więcej plonów wyższej jakości i jednocześnie zmniejszyć negatywne oddziaływanie agrochemikaliów na środowisko. Rolnictwo precyzyjne wpisuje się także w nurt internetu rzeczy (Internet of Things), proponując umieszczanie w glebie podłączonych do sieci bezprzewodowych czujników, które na bieżąco monitorują własności gleby i przekazują te informacje rolnikowi. W przypadku branży mleczarskiej możliwe jest zaś wykorzystanie zdjęć satelitarnych i obserwacji naziemnych w celu tworzenia prognoz wegetatywnych dla łąk i pastwisk. Dzięki tym danym możliwe jest przewidywanie ilości produkowanego mleka, co w rezultacie umożliwia planowanie i lepszą organizację procesu przetwórczego w mleczarniach.
Innowacji istotnych z punktu widzenia branży rolniczej poszukuje się także w dziedzinie logistyki. Zastosowanie systemów nawigacyjnych usprawnia transport mleka, plonów rolnych czy nawozów. Sęk w tym, by cyfrowe mapy pozwalały na wyznaczanie tras z uwzględnieniem dróg polnych i leśnych, które rzadko obsługiwane są przez dostępne na rynku mapy i rozwiązania nawigacyjne. Osobnym zagadnieniem jest kwestia planowania transportu. Największe w Polsce mleczarnie odbierają mleko od nawet kilkunastu tysięcy rolników każdego dnia, wykorzystując do tego floty kilkudziesięciu samochodów. Jednakże wyznaczenie najkrótszej trasy dla jednego pojazdu, który każdy z kilkudziesięciu punktów odwiedzić musi i może tylko jeden raz, jest zadaniem niewykonalnym dla człowieka, a najszybszemu dzisiaj komputerowi rozwiązanie tego problemu zajęłoby kilkadziesiąt tysięcy lat. Z pomocą przychodzą tu systemy optymalizujące planowanie tras, które – wykorzystując algorytmy heurystyczne – są w stanie w stosunkowo krótkim czasie wyznaczać optymalne w przybliżeniu trasy dla całej floty pojazdów. Korzyści ze stosowania takich rozwiązań są oczywiste, gdyż pozwalają one nie tylko minimalizować koszty dzięki redukcji zużycia paliwa, ale również ograniczać ilość emisji CO2 do atmosfery.
To między innymi te technologie będą przedmiotem seminarium „Lepsza droga do mleczarstwa w Polsce”, które odbędzie się w dniach 8-9 października b.r. w Sopocie. W seminarium organizowanym przez gdańską firmę technologiczną BetterSolutions udział wezmą reprezentanci branży mleczarskiej, świata nauki oraz branży informatycznej. Wydarzenie zostało objęte patronatem Forum Spółdzielczości Mleczarskiej. Seminarium ma być okazją do wymiany doświadczeń i wiedzy, jak wdrażać innowacje w rolnictwie.