Upcycling w produkcji spożywczej

Zrównoważony rozwój i system zarządzania środowiskiem mają w przemyśle spożywczym ogromne znaczenie. Nieważne jednak, z jaką wydajnością pracują urządzenia i jak oszczędnie wykorzystywane są surowce podczas produkcji, ostatecznie producent i tak musi postawić sobie pytanie: co zrobić z pozostałymi materiałami odpadowymi? Odpowiedź na to pytanie otrzymają odwiedzający targi Anuga FoodTec, odbywające się w dniach 20-23 marca w Kolonii. Jednym z wiodących tematów międzynarodowego spotkania branżowego są strategie upcyclingu oraz innowacyjne procedury pozyskiwania surowców wtórnych z produktów ubocznych produkcji przemysłowej.

Tworzenie wartości z materiałów odpadowych otwiera przed producentami artykułów spożywczych ogromny potencjał. Z jednej strony upcycling produktów ubocznych, których znaczne ilości powstają podczas przetwarzania surowców pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, pozwala na efektywne gospodarowanie surowcami i jest ekologiczny. Z drugiej strony zaś biomasa zawiera szereg składników, które można wykorzystać jako dodatki do nowych produktów spożywczych. Dlatego też nowoczesne urządzenia i procedury służące do odzyskiwania i wykorzystania produktów ubocznych cieszą się szczególnym zainteresowaniem.
Od odpadków po superfood
Punktem wyjścia w przypadku każdej strategii upcyclingu jest zawsze możliwie dokładna segregacja powstających surowców wtórnych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Doskonałym przykładem udanego upcyclingu jest serwatka. Produkt odpadowy, którego duże ilości powstają podczas produkcji twarogów i serów żółtych, stał się niezwykle pożądanym „superfood”, stanowiącym wartość dodaną już nie tylko w salonach fitness. Dzięki zawartości białka, witamin i minerałów, surowiec ten na stałe zagościł jako składnik budyniów, napojów i smoothie – zaś jako zdemineralizowany koncentrat znajduje zastosowanie również w posiłkach dla niemowląt. Wielu wystawców uczestniczących w targach Anuga FoodTec prezentuje szereg uznanych technologii, służących do wyodrębniania składników serwatki i dalszego przetwarzania pozyskanych komponentów na produkty zarówno płynne, jak i w proszku.
Wyodrębnianie wartościowych składników dzięki procedurze separacji
Kluczową rolę odgrywają przy tym procedury separacji membranowej, a przede wszystkim ultrafiltracja. Dzięki niej możliwe jest uzyskanie koncentratu o zawartości nawet 35% białka serwatkowego. W celu uzyskania izolatu białka serwatkowego 90%, należy oddzielić od serwatki tłuszcz przy zastosowaniu mikrofiltracji. Laktoza oraz minerały takie jak wapń i fosfor pozyskiwane są w procesie nanofiltracji lub osmozy odwróconej ze strumienia permeatu izolacji białka. Dzięki umiejętnemu połączeniu dynamicznych procedur filtracji powstają wzbogacone produkty, zawierające wysokiej jakości składniki o odpowiedniej koncentracji.
Oprócz filtracji membranowej w ramach upcyclingu przyjęła się również technologia separacji. Sprawdza się ona szczególnie w przypadku lecytyny, powstającej jako produkt uboczny podczas przetwarzania nasion soi, słonecznika i rzepaku.
Substancje tluszczopodobne są cenione w przemyśle spożywczym jako naturalne zamienniki syntetycznych emulgatorów i stabilizatorów. W celu pozyskania lecytyny stosuje się szybkobieżne separatory, oddzielające lecytynę od surowego oleju.
Nowe składniki z resztek
Upcycling umożliwia rozszerzenie oferty naturalnych dodatków do produktów spożywczych, co widać na przykładzie pektyny. Produkt uboczny powstający w procesie produkcji soku jabłkowego stanowi gotową substancję żelującą, bez której przemysł spożywczy nie jest w stanie się obejść. Znajdujące się w wytłoczynach polifenole w przyszłości wzbogacą paletę naturalnych barwników do produktów spożywczych o odcienie brązu. Celem projektu finansowanego przez niemieckie Federalne Ministerstwo Gospodarki i Energetyki jest opracowanie zakrojonej na szeroką skalę procedury służącej wykorzystaniu odpadów z procesu produkcji soków i stworzenie zamiennika karmelu amoniakalnego.
Efektywne gospodarowanie surowcami
Program targów Anuga FoodTec pokazuje, iż podobnie jak recycling, tak również upcycling – przekształcanie produktów ubocznych produkcji przemysłowej w wartościowe surowce wtórne – będzie w przyszłości stanowić nieodzowny element przemysłu spożywczego.
Urządzenia przedstawione na targach w Kolonii można już dziś włączyć do wszystkich powszechnie stosowanych procesów produkcji. Rosnące ceny surowców, jak również coraz większą świadomość ekologiczna na świecie wymagają oszczędnego i wydajnego gospodarowania surowcami naturalnymi.
Kwestie te zostaną również poruszone podczas konferencji otwarcia „Oszczędne gospodarowanie surowcami – wyzwania i możliwości”, która odbędzie się 20 marca na targach w Kolonii. Natomiast 22 marca dodatkowe Forum Profesjonalistów zajmie się w szczególności omówieniem kwestii upcyclingu oraz wykorzystania produktów ubocznych.