Koniec rosyjskich kontroli weterynaryjnych w UE?

Od września 2004r. – tj. momentu zamknięcia rosyjskich granic dla polskich produktów mleczarskich w naszym kraju odbyło się już kilka kontroli weterynaryjnych przeprowadzanych przez inspektorów Federacji Rosyjskiej. Celem tych kontroli była weryfikacja stanu dostosowania polskich zakładów mleczarskich do rosyjskich wymagań weterynaryjnych i fitosanitarnych.
Spośród około 200 zakładów przetwarzających mleko, aktualnie uprawnienia eksportowe na rynek Federacji posiada 28. Zainteresowanych uzyskaniem takich uprawnień jest o wiele więcej, ale rosyjscy inspektorzy rzadko odwiedzają nasz kraj i przeprowadzają kontrolę w zaledwie kilku do kilkunastu zakładach rocznie.
Do niedawna problem rosyjskich kontroli weterynaryjnych dotyczył jedynie nowych krajów członkowskich, z którymi Federacja Rosyjska rozmawiała na zasadach bilateralnych. Mimo, że przedstawiciele ZPPM zarówno na forum Komisji Europejskiej, jak też na forum Europejskiego Stowarzyszenia Mleczarskiego od lat sygnalizowali problem kontroli i ograniczonego dostępu do rynku rosyjskiego dla polskich zakładów mleczarskich (spełniających takie same wymagania w zakresie higieny i bezpieczeństwa produkcji, jak zakłady z tzw. starej Unii) dopiero w ostatnich miesiącach – kiedy kontrole objęły również kraje UE-15, daje się dostrzec zmianę podejścia Komisji Europejskiej do tego problemu.
Na początku sierpnia br. zastępca dyrektora generalnego Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. zdrowia publicznego i ochrony konsumentów (DG SANCO) – Paola Testori Coggi zwróciła się do Gienadija Oniszenki – szefa Federalnej Służby Nadzoru nad Ochroną Praw Konsumentów i Zdrowia Publicznego z pismem, w którym szczegółowo wskazano podobieństwa wymogów UE oraz Federacji Rosyjskiej w stosunku do higieny i bezpieczeństwa produkcji mleka i przetworów mlecznych. W piśmie tym wspomniano o możliwości wzajemnego uznawania wymogów – zwłaszcza tych, które służą tym samym celom.

Wzajemne uznawanie wymagań weterynaryjnych ułatwiłoby dostęp do rynku rosyjskiego (ale również unijnego) – tym bardziej, że liczba zakładów uprawnionych do eksportu na obszar Federacji Rosyjskiej może w najbliższym czasie się zmniejszyć, gdyż już niebawem - 1 września br. mija termin dostosowania unijnych zakładów do wymogów Ustawy Federalnej nr 88-F3 z dnia 12 czerwca 2008r. – regulamin techniczny dla mleka i przetworów mlecznych.
W myśl porozumienia zawartego 30 kwietnia br. pomiędzy Komisją Europejską a władzami Federacji Rosyjskiej po 1 września br. uprawnienia eksportowe na obszar Federacji będą posiadać jedynie te zakłady mleczarskie, które pomyślnie przejdą rosyjskie kontrole (zakłady które uprawnień nie posiadają) lub przejdą kontrole przeprowadzane przez kompetentne służby krajów członkowskich potwierdzające spełnienie nowych rosyjskich wymagań (zakłady, które uzyskały uprawnienia w wyniku rosyjskich kontroli przeprowadzanych w latach poprzednich lecz nie były kontrolowane przez rosyjskich inspektorów po wejściu w życie nowych wymagań zapisanych w Ustawie Federalnej nr 88-F3).
Ponieważ w tym roku rosyjskie służby weterynaryjne nie skontrolowały i najprawdopodobniej nie skontrolują wszystkich unijnych zakładów zainteresowanych rynkiem Federacji, a możliwość całkowitego dostosowania do rosyjskich przepisów wymagać będzie od zakładów dużych nakładów (nie tylko finansowych, ale również organizacyjnych) wspomniane pismo do Pana Gienadija Oniszenki zostało skierowane również do wiadomości Siergieja Dankwerta – szefa Federalnej Służby Nadzoru Weterynaryjnego i Fitosanitarnego Federacji Rosyjskiej z jednoczesną prośbą o przedłużenie terminu dostosowania unijnych zakładów mleczarskich do rosyjskich wymagań.
Póki co, pozostaje jedynie wierzyć w skuteczność unijnej dyplomacji oraz praktyczne podejście rosyjskich władz.
Marcin Hydzik, Prezes Zarządu ZPPM