Cynk [Zn]

Cynk jest wszechobecny w organizmie. Jest niezbędny dla spełniania takich podstawowych funkcji organizmu jak trawienie, rozmnażanie się i wzrost. Prawidłowo zbilansowany sposób żywienia zapewnia wystarczająca podaż cynku. Klinicznie objawy niedoboru cynku, tj. opóźnienie wzrostu u dzieci, impotencja oraz zmiany skórne, występują rzadko. Cynk stosowany jest w profilaktyce niepłodności męskiej, leczeniu trądziku, anoreksji, zajadów oraz przy opryszczce, infekcjach wirusowych, anemii sierpowatej, dzwonieniu w uszach, zapaleniu stawów, wrzodach, zaburzeniach rozwojowych, alergiach. Zalecane spożycie: 10 mg/dzień.

Funkcje w organizmie

Cynk jest obecny w każdej komórce roślinnej i zwierzęcej. Jest niezbędny do syntezy DNA, do właściwego rozwoju płodu i nowej tkanki, gojenia się ran i infekcji skórnych, owrzodzeń. Łagodzi objawy łuszczycy, reguluje pracę gruczołów łojowych.

Wraz z witaminą A, B6 i B12 cynk jest niezbędny do prawidłowego wzrostu i rozwoju dzieci. Wchodzi w skład ponad 100 enzymów biorących udział w trawieniu i wykorzystywaniu tłuszczów, białek i węglowodanów.

Uczestniczy w procesach wytwarzania energii. Wspomaga działanie układu immunologicznego i regeneracji tkanek. Cynk pomaga w produkcji przeciwciał, wpływa na pracę grasicy i limfocytów T, białych krwinek, które zwalczają wirusy i szkodliwe bakterie, co pomaga nam w przezwyciężaniu infekcji.

Podnosi sprawność organizmu, poprawia sprawność intelektualną, zapobiega demencji starczej. Pomaga zachować właściwy poziom cholesterolu we krwi, reguluje ciśnienie, metabolizm witaminy D oraz wapnia, zwiększa przyswajanie witaminy A.

Dopuszczalne oświadczenia zdrowotne na produktach żywnościowych [3]:

• Cynk pomaga w utrzymaniu prawidłowej równowagi kwasowo-zasadowej
• Cynk pomaga w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu węglowodanów
• Cynk pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji poznawczych
• Cynk pomaga w prawidłowej syntezie DNA
• Cynk pomaga w utrzymaniu prawidłowej płodności i prawidłowych funkcji rozrodczych
• Cynk przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu makroskładników odżywczych
• Cynk przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu kwasów tłuszczowych
• Cynk przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu witaminy A
• Cynk pomaga w prawidłowej syntezie białka
• Cynk pomaga w utrzymaniu zdrowych kości
• Cynk pomaga zachować zdrowe włosy
• Cynk pomaga zachować zdrowe paznokcie
• Cynk pomaga zachować zdrową skórę
• Cynk pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu testosteronu we krwi
• Cynk pomaga w utrzymaniu prawidłowego widzenia
• Cynk pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego
• Cynk pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym
• Cynk bierze udział w procesie podziału komórek

Objawy niedoboru

Brak cynku powoduje zahamowanie wzrostu i zaburzenia w odnowie tkanek (tj. skóry, błon śluzowych) oraz obniżenie odporności immunobiologicznej organizmu. Zaburzenia czucia, smaku i węchu. Brak cynku wywołuje białe plamy na paznokciach, wysypki skórne, słaby wzrost włosów, problemy ze skórą, nadmierne wypadanie włosów, trądzik. Sprzyja depresji, wrażliwość, chorobom umysłowe. Wywołuje niedostateczne funkcjonowanie gruczołów płciowych.

Objawy nadmiaru

Spożycie powyżej 200 mg cynku może spowodować ostre objawy toksyczne, tj. nudności i wymioty. Nadmiar cynku może zaburzać wchłanianie miedzi i żelaza.

Źródła w żywności

Źródła cynku to czerwone mięso oraz produkty mięsne, mleko i produkty mleczne, parmezan, chleb i inne produkty zbożowe (graham). Inne źródła: żółtko jajka, warzywa strączkowe: groch, soczewica, ciecierzyca, orzechy (brazylijskie, laskowe, ziemne, włoskie), kukurydza, ryż, sardynki, ostrygi, krewetki, małże oraz kiełki i otręby pszenne.