Nowa żywność: Nowe składniki i nowa żywność

Definicje

Terminy „nowe składniki” i „nowa żywność” (z ang. novel food) zostały wprowadzone w prawodawstwie UE i zdefiniowane w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej (WE) nr 258/97 z dnia 27 stycznia 1997 r. dotyczącym nowej żywności i nowych składników żywności. Obecnie, to rozporządzenie jest zastępowane Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2283/2015 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie nowej żywności, zmieniającym Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 oraz uchylającym Rozporządzenie (WE) nr 258/97 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1852/2001. Rozporządzenia (WE) nr 258/97 i (WE) nr 1852/2001 tracą moc z dniem 1 stycznia 2018 r. Natomiast odesłania do Rozporządzenia (WE) nr 258/97 traktuje się jako odesłania do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2283/2015 z dnia 25 listopada 2015 r.

Zgodnie z podanymi aktami prawnymi, terminem „nowa żywność” lub „nowy składnik żywności” określany jest środek spożywczy bądź jego składnik, który nie posiada znaczącej historii zastosowania spożywczego w Unii lub jest produkowany metodami niestosowanymi przed dniem 15 maja 1997 r. w przemyśle spożywczym. Status „nowej żywności” lub „nowego składnika żywności” mogą posiadać zarówno środki spożywcze ogólnego spożycia, jak i produkty wzbogacane, produkty specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz suplementy diety. Istotne jest, aby nowa żywność i nowe składniki żywności nie stanowiły zagrożenia dla konsumenta (były równie bezpieczne, co żywność należąca do porównywalnej kategorii żywności), nie stwarzały ryzyka dla zdrowia ludzi, nie wprowadzały konsumenta w błąd (wymagają m.in. odpowiedniego etykietowania), a także nie różniły się od klasycznej żywności lub jej składników w taki sposób, że zwykłe spożycie będzie dla konsumenta niekorzystne pod względem żywieniowym.

Katalog Nowej Żywności

Jednym ze źródeł informacji nt. statusu nowej żywności lub jej składników jest Katalog Nowej Żywności (Novel Food Catalogue), stworzony przez Komisję Europejską w 2008 r. i umieszczony na stronie internetowej Komisji w dziale Novel Food (http://ec.europa.eu/food/safety/novel_food/catalogue/search/public/index.cfm). Katalog Nowej Żywności jest to baza nazw środków spożywczych lub składników żywności, zawierająca informację o aktualnym statusie, co oznacza, że nie jest on katalogiem zamkniętym. Nowa żywność podlega swoistym procedurom oceny bezpieczeństwa i dopuszczenia do obrotu. Oznacza to, że Katalog Nowej Żywności obejmuje tylko te składniki, które dotychczas były przedmiotem oceny przez panel Zespołu do Spraw Produktów Dietetycznych, Żywienia i Alergii (NDA, z ang. Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies) pracujący przy EFSA. Szacuje się, że rocznie pojawia się 7-10 nowych aplikacji nowej żywności lub nowych składników żywności. Do 2015 r. odnotowano około 180 aplikacji nowej żywności, z czego jak na razie 80 zostało autoryzowanych do użycia w UE pozytywną opinią panelu NDA. Do dnia 1 stycznia 2018 r. Komisja ma przygotować i opublikować unijny wykaz obejmujący nową żywność, na którą wydano zezwolenie lub którą zgłoszono.

Katalog Nowej Żywności zawiera ponad 500 pozycji, poklasyfikowanych na cztery grupy: jako środki spożywcze lub ich składniki posiadające znaczącą historię zastosowania przed dniem 15 maja 1997 r.; środki spożywcze lub ich składniki stosowane przed tą datą tylko w suplementach diety i wymagające ponownej oceny; środki spożywcze lub ich składniki niestosowane przed dniem 15 maja 1997 r. do spożycia i wymagające oceny przed dopuszczeniem na rynek; oraz środki spożywcze lub ich składniki, wobec których wymagane są dalsze informacje przed dokonaniem oceny.