Rynki międzynarodowe (Stany Zjednoczone): Amerykański sen?

Mleczarstwo jest jednym z czołowych sektorów wpływających na rozwój gospodarki USA. W Stanach Zjednoczonych podkreśla się, że jego rozwój ma istotny wpływ nie tylko na produkcję mleka i jego przetwórstwo, ale także rozwój wielu sektorów pobocznych, będących w bliższym lub dalszym powiązaniu biznesowym z tym działem gospodarki. Mleczarstwo w skali kraju kreuje blisko milion miejsc pracy. Z roku na rok produkcja mleka, jako surowca rośnie. Mleczarstwo amerykańskie boryka się jednak z wieloma problemami. Zmienia się struktura i relokacja gospodarstw rolnych, wzrasta potrzeba optymalizacji zakładów produkcyjnych, by sprostać konkurencyjności. Od kilku lat zmianie ulega model konsumpcyjny, do którego trzeba się elastycznie dostosować. Ewoluują wymagania konsumentów co do jakości i wartości odżywczej produktów. Rynek napędzają innowacje oraz szybka reakcja na potrzeby konsumentów.

Charakterystyka ogólna

Rynek amerykański to jedna z najaktywniej rozwijających się gospodarek świata, której działania w znacznym stopniu wpływają na otoczenie rynkowe i konkurencję w kraju i na świecie. Stany Zjednoczone to państwo o ogromnym potencjale nabywczym – trzecie (po Chinach i Indiach) pod względem liczby ludności. Analizy wskazują, że amerykańskie mleczarstwo tworzy w przybliżeniu blisko 140 mld USD przychodu, 29 mld USD dochodu od gospodarstw domowych oraz kreuje blisko 900 000 miejsc pracy. Praca ta nie tylko związana jest z hodowlą i przetwórstwem mleka, ale także wpływa na zatrudnienie w innych dziedzinach, tj.: handel, eksport, służby weterynaryjne, ubezpieczenia, banki, dostawcy opakowań, dodatki do żywności, rozwiązania IT, logistyka i transport oraz reklama i promocja i innych rozwiązań wspomagających.

Zmiany strukturalne

Na przestrzeni ostatnich lat zmieniła się wyraźnie struktura amerykańskiego rolnictwa. W te zmiany wpisuje sie także mleczarstwo. Obecnie rolnictwo amerykańskie podąża w dwóch kierunkach. Po pierwsze następują coraz liczniejsze konsolidacje, co skutkuje przejściem mniejszych firm pod skrzydła większych. Po drugie nasila się koncentracja przemysłu, co powoduje, że relatywnie niewielka liczba firm kontroluje większość sprzedaży.

Wspomniana konsolidacja prowadzi do systematycznego zwiększenia wydajności, a tym samym redukcji kosztów. W ten sposób wiele wiodących firm może osiągnąć przewagę konkurencyjną na rynku. Prowadzone redukcje kosztów oraz restrukturyzacje są realizowane na każdym etapie działania przedsiębiorstw, od produkcji po marketing i promocję. Konsolidacje prowadzą także do zmniejszenia kosztów współpracy z gospodarstwami rolnymi, spółdzielniami oraz kosztów logistyki i sprzedaży. De facto firmy obniżając koszty na jednostkę produkcji stają się coraz bardziej konkurencyjne i mogą sprzedać więcej po niższych kosztach, niż mniej rentowne przedsiębiorstwa. Takie działanie prowadzi do sytuacji, gdzie potrzebna jest mniejsza liczba gospodarstw rolnych mogących sprostać wymaganiom branży. W rezultacie mniej gospodarstw mleczarskich produkuje taką samą ilość mleka i jego przetworów.

Produkcja mleka w USA

W USA działa około 51 000 farm mlecznych produkujących mleko, sery, jogurty i inne produkty mleczarskie, zarówno na rynek krajowy jak i na eksport. Około 97% amerykańskich farm znajduje sie w rękach firm rodzinnych lub spółdzielni mleczarskich. Rolnictwo w Stanach Zjednoczonych to kompleks różnego typu mniejszych lub większych firm, które dostarczają mleko do przetwórni mleczarskich. Średnia wielkość stada wynosi 115 krów. Większość stad (74%) to mniej niż 100 krów mlecznych. Farmy o wielkości ponad 100 akrów produkują 85% mleka. W USA średnio 1 krowa daje blisko 26,5 litra mleka na dzień oraz około 9463 l mleka rocznie. Amerykańskie farmy produkują 209 mld kg mleka rocznie. Farmy mleczarskie są prowadzone na całym terenie USA we wszystkich 50 stanach.

Mimo że mleko produkowane jest we wszystkich stanach, to 10 stanów generuje 3/4 całkowitej produkcji tego surowca. Do największych producentów mleka zaliczyć należy Kalifornię (20,5%, 19,5 mld kg), Wisconsin (13,5%, 12,25 mld kg), Idaho (6,7%: 5,90 mld kg), Nowy Jork (6,7%: 5,9 mld kg), Pensylwanię (5,2%: 5,54 mld kg) oraz Teksas (5%: 5,54 mld kg).

Obecnie 20 północnoamerykańskich firm przetwarzających mleko generuje 76% dochodu ze sprzedaży w regionie.

Całkowita produkcja mleka w okresie 1989-2013 wzrosła o 50%. USA należy do największych producentów mleka (12%), po UE (UE-27) oraz Indiach. Z historycznego punktu widzenia przez 25 lat zapotrzebowanie na mleko (do konsumpcji i produkcji) wzrosło o blisko 33,57 mld kg, czyli blisko 54%. Średnioroczny wzrost jest stały i wzrasta 1,8% na rok (wg USDA/ERS).