Fundusze unijne: Promocja żywności. Nowy PROW
W poprzedniej perspektywie budżetowej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 realizowany był program wsparcia dla producentów produktów żywnościowych produkowanych zgodnie z wybranymi systemami jakości. Udzielanie pomocy dla tych podmiotów związane było z jednej strony ze zwiększeniem rynkowej konkurencyjności produktów naturalnych o szczególnych walorach jakościowych i smakowych, z drugiej zaś strony celem było wzmocnienie rozpoznawalności krajowych i unijnych systemów jakości wśród konsumentów żywności. Ministerstwo Rolnictwa analizując poprzedni PROW uznało za zasadne kontynuowanie pomocy, na nieco jednak innych zasadach.
Pomoc „ze starego” PROW
Pierwotnie budżet działania 133 „Działanie informacyjne i promocyjne” (bo taka była urzędowa nazwa opisywanego instrumentu) wynosił aż 41,6 mln zł. Jednak przez długi czas większość z alokowanych środków finansowych pozostawała niewykorzystana. W konsekwencji po zakończeniu perspektywy budżetowej, ale jeszcze w dwuletnim okresie, kiedy można było wykorzystywać środki finansowe z poprzedniego okresu programowania (zasada n+2) Komitet Monitorujący PROW postanowił o realokacji środków do innych działań i w efekcie budżet na „działania informacyjne i promocyjne” zmniejszył się najpierw do 25 mln zł, a następnie do 17 mln zł.
Jak wynika z danych Ministerstwa Rolnictwa do końca 2015 r. 12 podmiotów podpisało 33 umowy o przyznanie pomocy, otrzymując wsparcie, co oznaczało wykorzystanie końcowego budżetu w całości.
Pomoc w ramach działania 133 dotyczyła produktów rolnych i artykułów spożywczych produkowanych w ramach unijnych systemów jakości: Chroniona Nazwa Pochodzenia (ChNP), Chronione Oznaczenie Geograficzne (ChOG), Gwarantowana Tradycyjna Specjalność (GTS) oraz rolnictwo ekologiczne. Spośród krajowych systemów były to: Jakość i Tradycja (administrowany przez Polską Izbę Produktu Regionalnego i Lokalnego), Quality Meat Program (QMP) oraz Integrowana Produkcja.
Beneficjentem pomocy mogła być grupa producentów będąca organizacją o dowolnej formie prawnej, która łączy podmioty aktywnie uczestniczące w systemach jakości żywności w odniesieniu do określonych produktów lub sposobu produkcji, w tym również podmioty działające na podstawie prawa spółdzielczego.
Ze środków PROW można było sfinansować działania z zakresu: promocji, reklamy, udziału w targach. Sfinansowana mogła zostać jednorazowa akcja lub cały zestaw działań rozłożony w czasie, jednak nie dłużej niż na dwa lata.
„Nowy” PROW
W PROW 2014-2020 kontynuacją wsparcia obszaru produkcji żywności w ramach systemów jakości jest poddziałanie „Wsparcie działań informacyjnych i promocyjnych realizowanych przez grupy producentów na rynku wewnętrznym” wkomponowane w działanie „Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych”. W ostatnim dniu 2015 r. Ministerstwo skierowało do konsultacji publicznych projekt rozporządzenia regulujący zasady realizacji mechanizmu wsparcia.
Uzasadnieniem kontynuacji wsparcia jest utrzymujący się niski poziom wiedzy na temat unijnych i krajowych systemów jakości w ramach których produkowane są artykuły spożywcze i w rezultacie niezadowalający popyt na tego rodzaju wysokojakościową żywność.
Tak jak poprzednio, beneficjentem pomocy będą mogły być grupy producentów. W uzasadnieniu do rozporządzenia warto zwrócić uwagę na szeroki zakres definicji grupy producentów. Będą mogły to być podmioty działające w ramach wybranej formy prawnej jak i działające na podstawie umowy, zawartej w formie pisemnej, o ile skupiają one uczestników systemów jakości. Przez grupę producentów należy rozumieć podmiot utworzony przez co najmniej dwóch producentów; mogą to być: grupa producentów, organizacja producentów, organizacja międzybranżowa, organizacja branżowa, konsorcjum, stowarzyszenie, kółko rolnicze, rolnicze zrzeszenie branżowe, spółdzielnia, izba gospodarcza. Podsumowując, definicja grupy producentów jest bardzo szeroka.