Słowacja: Mliečne výrobky, czyli nabiał ze Słowacji

Joanna Górska
Forum Mleczarskie Handel 5/2015 (72)

Słowacja to niewielkie państwo śródlądowe w Europie Środkowej o powierzchni zaledwie 49 034,7 km². Oprócz Polski graniczy z Austrią, Czechami, Ukrainą oraz Węgrami. Powierzchnia kraju w 61% jest górzysta, z licznymi kotlinami śródgórskimi. Użytki rolne zajmują 40,4% powierzchni kraju. Większość terenów pod uprawę znajduje się na południu kraju w dolinach Dunaju i Cisy. Na Słowacji uprawia się głównie pszenicę, kukurydzę, jęczmień, buraki cukrowe, winorośl, tytoń. Hoduje się bydło, trzodę chlewną, drób oraz owce. Rolnictwo słowackie jest zmechanizowane i wydajne.

Sytuacja gospodarcza

W pierwszym kwartale 2015 r. PKB Słowacji osiągnął wartość 17,8 mld euro. Największy wpływ na PKB i jego dynamikę ma tempo rozwoju słowackiego eksportu, który tworzy 80% PKB. Około 83% eksportu skierowane było do państw UE (z tego 40% do 15 starych państw członkowskich), co powoduje wysokie uzależnienie Słowacji od rozwoju sytuacji gospodarczej w największych krajach europejskich, w tym głównie w Niemczech (udział ponad 21%). Istotnym problemem Słowacji jest niska siła nabywcza konsumentów tego kraju. Średnia pensja w 2013 roku wynosila 842 euro. Mimo licznych inicjatyw rządowych sytuacja na rynku pracy nie jest zadowalająca. W pierwszym kwartale 2015 r. stopa bezrobocia na Słowacji osiągnęła 12,4%. Słaba siła nabywcza Słowaków w dużym stopniu wpływa na decyzje zakupowe.

Špeciality zo Slovenska – hity kuchni słowackiej

Kiedy turysta wchodzi do jakiejkolwiek restauracji słowackiej pierwszym działem menu są „Špeciality zo Slovenska“. W każdej karcie króluje bryndza, czyli rodzaj miękkiego słonego sera z owczego mleka o silnym aromacie i smaku, który jest jednym z najpopularniejszych tradycyjnych wyrobów mleczarskich na Słowacji. Pierwsza wytwórnia bryndzy (manufaktura) została założona w Detvie w 1787 roku, a druga, działająca do dziś, w Zwoleńskiej Slatinie (Zvolenská Slatina) w roku 1797.

Najbardziej charakterystycznym daniem narodowym Słowacji są bryndzowe haluszki ze słoniną – kluseczki z ciasta ziemniaczanego wymieszane z owczym serem – czyli właśnie z bryndzą. Do bryndzowych haluszków najlepiej pasują: maślanka, kwaśne mleko lub tradycyjna żętyca – czyli napój z serwatki mleka owczego. Inną specjalnością Słowaków są pierogi z bryndzą, śmietaną oraz słoninką oraz placki ziemiaczne z bryndzą. Bryndza wykorzystywana jest także jako pasta do kanapek oraz składnik podkreślający smak wielu lokalnych potraw na bazie ziemniaków.

Tradycyjne produkty

Jednak bryndza to nie wszystko. Słowacja słynie z wielu ciekawych produktów, które zostały zarejestrowane i wpisane na europejską listę produktów tradyjnych. Należą do nich m.in. półtwardy Klenovecký syrec z mleka owczego lub krowiego z dodatkiem owczego. Sery te produkowane są w szałasach lub na farmach. Taki ser wyróżnia charakterystyczny mozaikowaty wzór. Konsystencja sera jest delikatna, elastyczna z dopuszczalnymi maleńskimi dziurkami. Aromat i zapach sera jest przyjemnie serowy. Starsze wersje mają bardziej wyrazisty smak oraz mogą być bardziej słone. Sery wędzone charakteryzują się wyraźnym wędzonym smakiem.

Kolejnym zarejestrowanym produktem są zázrivské vojky (serowe nitki) i zázrivský korbáčiki (serowe warkoczyki). Są to sery z masy parzonej typu pasta filata wyciągnięte i skręcone w charakterystyczne nitki lub /i warkoczyki. Odmianą warkoczyków są także zarejestrowane korbaczyki orawskie (Oravský korbáčik).

Kolejnymi ciekawymi przykładami serów tradyjnych są: Tekovský salámový syr, który produkowany jest z mleka krowiego, salasznicki ser owczy (Ovčí hrudkový syr – salašnícky) oraz słowacki oscypek, czyli Slovenský oštiepok, w kształcie charakterystycznej beczułki z odciśniętymi wzorami.

Strona 1 z 4