Wkład własny: Finansowanie wkładu własnego

Finansowanie projektów unijnych opiera się na zasadzie refundacji poniesionych kosztów. W związku z tym podstawą realizacji takich projektów jest montaż finansowy, czyli pozyskanie z różnych źródeł środków finansowych, których część zostanie nam zwrócona w trakcie realizacji operacji lub po jej zakończeniu. Oczywiście refundacja wydatków dotyczy tylko kosztów kwalifikowalnych. W montażu finansowym konieczne jest uwzględnienie  w projekcie wszystkich rodzajów kosztów.

Finansowanie projektu

Wybór źródeł finansowania projektów unijnych zależy od wielu czynników. Zgodnie z informacjami Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, do najważniejszych należą: wartość projektu, czas trwania, rodzaj i wielkość beneficjenta, maksymalny dopuszczalny poziom finansowania, przedmiot finansowania, dochodowość projektu, regulacje prawne.

Ważnym czynnikiem mającym wpływ na koszt całego przedsięwzięcia oraz na budowę montażu finansowego jest moment przelewu pomocy unijnej na rachunek beneficjenta. Wypłata pomocy może odbywać się albo po zakończeniu realizacji operacji albo dodatkowo w trakcie trwania projektu – po zakończeniu danego etapu. Dlatego tam gdzie jest to możliwe należy etapować projekt. W ten sposób zmniejszamy „lukę czasową” pomiędzy poniesieniem kosztu a wypłatą pomocy, co ma niebagatelny wpływ na koszty całego projektu. Jest to szczególnie ważne, gdy korzystamy z zewnętrznych źródeł finansowania.

Najbardziej popularnym sposobem finansowania są środki własne beneficjenta. Dotyczy to wszystkich rodzajów kosztów występujących w projekcie. Ten rodzaj finansowania stosowany jest przez podmioty, które posiadają nadwyżkę finansową i występuje głównie w projektach o relatywnie niewielkich wartościach oraz niedługim okresie realizacji. Często też finansowanie za pomocą środków własnych jest łączone z innymi sposobami.

Specyficznym sposobem finansowania, możliwym w przypadku niektórych programów, jest zaliczkowanie. Zaliczkowanie realizacji projektu środkami unijnymi dotyczy wyłącznie kosztów kwalifikowalnych. Poziom zaliczkowania oraz liczba wypłacanych transz mogą być bardzo zróżnicowane w zależności od programu, działania, rodzaju beneficjenta lub maksymalnego poziomu dofinansowania. Zaliczkowanie jest dla beneficjentów najwygodniejszą i najtańszą formą finansowania projektów.

Oprócz ww. sposobów projekty unijne mogą być również finansowane m.in. poprzez kredyty oraz leasing.

Kredyt w projekcie unijnym

Wykorzystanie kredytów w montażu finansowym wiąże się z oddzieleniem finansowania części kosztów kwalifikowalnych podlegających refundacji oraz finansowania wkładu własnego beneficjenta wraz z kosztami niekwalifikowalnymi. Kredyty, z których finansuje się pierwszy rodzaj kosztów noszą nazwę kredytów pomostowych. Pozostałe koszty pokrywane są w ramach kredytów inwestycyjnych.

Obecnie coraz więcej banków oferuje kompleksową usługę kredytową dotyczącą wszystkich kosztów w projekcie. Często w takich przypadkach wymagany jest wkład własny beneficjenta.

Ważną kwestią przy definiowaniu potrzeb kredytowych w projekcie jest ustalenie realnego okresu mijającego od poniesienia kosztu do otrzymania środków przez beneficjenta. Ma to wpływ na wysokość kapitału potrzebnego do zapewnienia płynności finansowej inwestycji.

W przypadku finansowania projektu z kredytu od długości okresu rozliczenia kosztów zależą okres kredytowania, wysokość kredytu oraz harmonogram spłaty.

Z punktu widzenia banku istotnym elementem kredytu jest jego odpowiednie zabezpieczenie. W przypadku kredytów pomostowych jest to cesja wierzytelności z umowy o udzielenie pomocy. Często też banki stosują dodatkowo inne rodzaje zabezpieczeń. Taka sytuacja ma również pozytywny wpływ na sytuację beneficjenta – każde zabezpieczenie zmniejszające ryzyko banku powinno przełożyć się na mniejszy koszt obsługi kredytu.

Przedsiębiorca, który planuje w całości lub w części finansować projekt kredytem powinien przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy nawiązać kontakt z bankiem, w celu otrzymania promesy kredytowej. W programach unijnych za promesę uzyskuje się często dodatkowe punkty przy ocenie wniosku.

Korzystanie z leasingu

Coraz bardziej popularnym źródłem finansowania w projektach unijnych staje się leasing. Dotyczy to szczególnie inwestycji w środki trwałe. Jak zostało to wspomniane (w artykule dotyczącym wpływu formy prowadzenia działalności gospodarczej na możliwości pozyskania kapitału ze źródeł zewnętrznych) wykorzystanie leasingu nie jest zależne ani od wielkości firmy ani od formy prawno-organizacyjnej przedsiębiorstwa. Nie zależy też od wartości realizowanego projektu.

Poziom finansowania w tym przypadku jest zależny od firmy leasingowej, która może żądać dodatkowego zabezpieczenia przedmiotu leasingu lub wniesienia wkładu własnego. Wymagania te są jednak łagodniejsze od wymogów banków związanych z kredytem, co sprawia, że ta forma finansowania jest bardziej przystępna dla małych firm oraz firm nowych na rynku, które nie zbudowały jeszcze zdolności kredytowej.

Podobnie jak w przypadku kredytu przedsiębiorca na etapie przygotowania wniosku o przyznanie pomocy powinien zdobyć promesę. Promesa leasingowa często jest warunkiem koniecznym, aby skorzystać z tego rodzaju finansowania w projektach unijnych.