Opakowania zbiorcze i transportowe
O opakowaniu mówi się jako o „cichym sprzedawcy” ale też i „opiekunie” produktu. Wielokrotnie opisywaliśmy właściwości opakowań bezpośrednich, tym razem skupimy się na opakowaniach zewnętrznych – zbiorczych i transportowych
Opakowania transportowe spełniają zadanie czysto techniczne – muszą zapewnić opakowaniom jednostkowym ochronę przed czynnikami zewnętrznymi i ułatwić przemieszczanie towaru w łańcuchu logistycznym. Wybór opakowania zewnętrznego zależy od rodzaju towaru, jego wartości, sposobu transportu i czasu jego trwania, rodzaju środka transportu, wymagań kontrahenta, wymagań innych podmiotów np. inspekcji handlowej albo wymogów sanitarnych. Właściwy dobór opakowań zbiorczych ułatwia prace przeładunkowe, obniża koszty transportu i pozwala efektywnie wykorzystać przestrzeń ładunkową. Opracowując opakowanie transportowe w jeszcze większym stopniu niż przy opakowaniu jednostkowym powinno się zwrócić uwagę, by było możliwie tanie oraz w możliwie minimalnym stopniu powiększało gabaryty i ogólną masę ładunku. Opakowanie transportowe powinno być trwałe, ale jego wykonanie nie może być bardzo skomplikowane i pracochłonne – zwłaszcza że jest szczególnie narażone na uszkodzenia i niejednokrotnie ma charakter opakowania jednorazowego. Ważne jest, żeby było możliwie łatwe do oznakowania zarówno przy użyciukodów kreskowych jak i tagów RFID.
Biorąc pod uwagę tworzywa z jakiego zbudowane są opakowania transportowe, wyróżnia się drewniane, tekturowe, papierowe, metalowe, szklane, z tworzyw sztucznych i mieszane (do budowy ich wykorzystuje się kombinacje wymienionych tu materiałów). Uwzględniając sposób wykorzystania opakowań, dzieli się je na opakowania jednorazowego i wielokrotnego użytku. Kiedyś najbardziej popularnym opakowaniem transportowym były drewniane skrzynki. Potem wyparły je pudełka wykonane z tektury falistej, które mimo dużej konkurencji ze strony materiałów z tworzyw sztucznych, nadal są powszechnie stosowanym materiałem opakowaniowym. Elementy pudeł kartonowych łączone są ze sobą za pomocą zszywek z drutu, samoprzylepną taśmą czy klejem na zakładkę. Oprócz pudeł składanych, stosuje się jeszcze pudła wieczkowe lub przegubowo-wieczkowe. Konstrukcja pudeł jest istotną sprawą, gdyż bezpośrednio wpływa na ich wytrzymałość. W celu zwiększenia wytrzymałości na ściskanie stosuje się wewnętrzne elementy wzmacniające. Rodzaj użytej tektury również w zasadniczo wpływa na wytrzymałość pudeł. Obecnie na coraz szerszą skalę stosuje się tektury siedmiowarstwowe. Grubość ich wynosi od 9 do 16 mm. Tektury ciężkie o gramaturze ponad 1000 g/m2 mają dużą wytrzymałość mechaniczną, są odporne na nacisk, przebicie i wilgotność. Pewną przewagę nad skrzyniami drewnianymi, a także kartonami mają opakowania z tworzyw sztucznych. Mają niewielką masę i jednocześnie dużą odporność mechaniczną oraz chemiczną. Dobrze znoszą także oddziaływanie czynników atmosferycznych. Opakowania te można wykonywać w różnych barwach i pokrywać dowolnymi nadrukami. Stosunkowo łatwo można je przystosować do zmechanizowanego pakowania i transportu. Są typowymi opakowaniami wielokrotnego użytku. Opakowania z tworzyw sztucznych mogą być wykorzystywane w bardzo szerokim zakresie temperatur.
Aby wszystkie funkcje związane z opakowaniami transportowymi były właściwie spełnione, przy projektowaniu opakowań należy przede wszystkim dążyć do ich standaryzacji, pamiętać o łatwości ich przemieszczenia, a także przewidzieć obrót tymi opakowaniami (opakowania zwrotne) oraz brać pod uwagę wymagania związane z ich utylizacją. Wymiary opakowań transportowych są uzależnione od urządzeń magazynowych (w tym w szczególności gniazd regałowych o ustalonej wielkości), ramp, wrót i dróg dojazdowych o odpowiedniej wielkości, używanych urządzeń transportu wewnętrznego (m.in. wózki unoszące, podnośnikowe, przenośniki), wagonów, skrzyń ładunkowych samochodów, kontenerów, maszyn pakujących, materiału na opakowania w odpowiednich wielkościach wyjściowych (czyli rozmiary arkuszy tektur, płyt pilśniowych, sklejek itp.), no i w końcu palet, na których najczęściej transportowane są ładunki.
Jakub Świętek
Product Development and Designer Department Manager w firmie Smurfit Kappa Polska oddział w Koninie
Rozważając kwestię opakowań zbiorczych i transportowych, nie można zapomnieć o pozostałych elementach ochronnych z tektury falistej. Tektura falista stosowana jest do rozwiązań zabezpieczających produkt w środku, jako ekologiczna alternatywa dla wkładek polistyrenowych. Kratownice, narożniki, wkładki itp. organizują przestrzeń w opakowaniu zbiorczym jednocześnie ochraniając produkt. Elementy takie zaprojektowane są tak, aby można było łączyć je bez użycia jakichkolwiek dodatkowych materiałów jak klej, czy taśma. W pełni dopasowane do produktu, łatwe do składania i montażu, oraz w pełni nadające się do powtórnego przetworzenia.
Powszechnie stosowane elementy zabezpieczające opakowania na palecie jak: narożniki, nakładki na paletę, to kolejna duża grupa produktowa, gdzie zastosowanie ma tektura falista. Narożniki przeznaczone do ochrony, stabilizacji i wzmacniania ładunków na paletach, zarówno podczas transportu, jak i składowania na magazynie. Zastosowanie narożników pozwala chronić tylko miejsca najbardziej narażone na uszkodzenia, w przeciwieństwie do rozwiązań, które chronią cały produkt.
Czy też całościowe rozwiązania – jak wypełniacze proponowane przez Smurfit Kappa – zabezpieczające całe palety przed przesuwaniem i zniszczeniem towaru w transporcie, poprzez uzupełnienie wolnej przestrzeni między paletami. Przy przewożeniu produktów o dużej wadzę, mając na uwadze określoną ładowność samochodów dostawczych, pozostawia się czasem puste miejsca. Jest to ryzykowna sytuacja, która przy transportach na duże odległości, może spowodować że towar przesunie się i zarazem zniszczy. Tanim, łatwym do zastosowania i ekologicznym rozwiązaniem może być w tych przypadkach wypełniacz z tektury falistej.