Produkty tradycyjne i regionalne: ...swego nie znacie
Polskie regionalne i tradycyjne produkty mleczarskie nie cieszą się powszechną sławą wśród rodaków. Niektóre z nich znane są wyłącznie osobom zamieszkującym ściśle określony obszar ich powstawania. Brak wiedzy o nich w szerszym gronie często wiąże się z brakiem odpowiedniego kapitału, co sprawia, że często produkty tradycyjne dalej pozostają nieznane
Na Liście produktów tradycyjnych, z którą można zapoznać się na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, znajduje się obecnie 1289 produktów pochodzących z różnych terenów Polski, w tym 79 produktów mlecznych. Spośród produktów mlecznych wyróżnione zostały m.in.: Twaróg hajnowski, Bryndza żywiecka, Kozi twaróg z Eufeminowa, Ser zgorzelecki, Twaróg z Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej, Masło z Bychawy, Redykołka, Kozi ser twarogowy z Kozłowa, Oscypek, Ser domowy smażony z kminkiem, Wielkopolski ser smażony czy Ser żółty smażony podkarpacki. Najnowszym produktem mleczarskim, który został dodany do listy w maju bieżącego roku jest Ser ziemny z Kornicy wytwarzany w województwie mazowieckim. Każdy produkt opisany jest według schematu: wygląd, kształt, wielkość, konsystencja, smak i zapach, barwa, tradycja, pochodzenie oraz historia produktu. Lista produktów tradycyjnych to swego rodzaju informator o sposobie wytwarzania produktów tradycyjnych, nie jest ona jednak tożsama z ochroną nazwy oraz weryfikacją zgodności wytwarzania z zadeklarowanym sposobem produkcji. Ponadto Lista ma służyć określeniu tradycyjnych produktów, nie zaś określeniu ich wytwórców.
Produkty wpisane na listę Chroniona Nazwa Pochodzenia to produkty rolne i spożywcze, które zostały wyprodukowane, przetworzone oraz przygotowane na konkretnym obszarze geograficznym, przy użyciu tradycyjnych metod. Chroniona Nazwa Pochodzenia to system wprowadzony przez UE w celu promowania i ochrony nazw produktów rolnych i środków spożywczych wysokiej jakości. Obok Chronionej Nazwy Pochodzenia Unia stosuje jeszcze systemy: Chronione Oznaczenie Geograficzne oraz Gwarantowana Tradycyjna Specjalność. Chronione Oznaczenie Geograficzne zapewnia powiązanie danego produktu z konkretnym obszarem geograficznym oraz zakłada, że przynajmniej jeden z etapów wytwarzania danego produktu ma miejsce na danym obszarze. Gwarantowana Tradycyjna Specjalność oznacza natomiast, że produkty mają tradycyjny skład lub sposób produkcji.
Źródło: europa.Eu
Podmiotem, który w Polsce jest odpowiedzialny za system rejestracji produktów o określonym pochodzeniu geograficznym i specyficznej, tradycyjnej jakości, jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jak wynika z ustawy o rejestracji, ochronie nazwy, oznaczeń produktów rolnych, środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych jest Minister właściwy do spraw rynków rolnych. To on przyjmuje, ocenia i przekazuje do Komisji Europejskiej wnioski o rejestrację nazwy pochodzenia, oznaczenia geograficznego oraz gwarantowanej tradycyjnej specjalności. Wniosek o rejestrację w tych trzech obszarach złożyć może jedynie grupa, której praca związana jest z danym produktem. Istnieje także możliwość złożenia wniosku przez kilka grup z różnych państw członkowskich lub trzecich, jak również złożenie wniosku przez pojedynczą osobę fizyczną lub prawną, przy określonych warunkach. Co ciekawe, w każdym państwie członkowskim symbole graficzne Chronionego Oznaczenia Geograficznego, Chronionej Nazwy Pochodzenia i Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności wyglądają tak samo – różni je jedynie napis w języku danego kraju.
Grzegorz Marciniak
Dyrektor ds. Marketingu i Sprzedaży w Frąckowiak (ZPSiH)
Kategoria produktów regionalnych i tradycyjnych już z definicji stanowi mocny potencjał sprzedażowy w obecnych czasach pośpiechu, wygody oraz niezdrowego jedzenia. Klient chętnie szuka i kupuje te produkty, o ile są w asortymencie jego sklepu. Jeśli nie, ma do wyboru inne, powszechnie dostępne albo inny sklep, w którym stawia się na jakość i różnorodność produktów i stają się one wyróżnikiem przyciągającym popyt. Dzięki temu branża handlowa coraz bardziej interesuje się tą kategorią produktów, ale niestety nadal wymaga niskiej ceny, która jest przecież zaprzeczeniem jakości, tradycji i smaku, który pamiętamy z dzieciństwa. Można by rzec: coś za coś. Produkty regionalne i tradycyjne zaspokajają gusta i wyjątkowe wymagania świadomych klientów i dlatego są nieco droższe.
Jednak nie na tyle, aby szczególnie nadszarpnąć portfel. Warto jeść produkty, które dają zadowolenie w czasie i po jedzeniu, nawet jeśli kosztują nieco więcej a nie te, które cieszą tylko przy zakupie (z powodu niższej ceny) a po juz nie, ponieważ nie smakowały... Cóż z oszczędności na takim produkcie... Teoretycznie zaoszczędzi się jeszcze więcej nie kupując go w ogóle i przeznaczając budżet na zakupy produktów tradycyjnych, które nigdy nie zawodzą smakiem. Jak nasz domowy ser smażony.