Handel: Wyzwania handlu w Polsce

W dniach 19-20 marca 2014 r. w Hotelu Marriott odbyła się kolejna edycja kongresu Poland & CEE Retail Summit. Kongres jest uważany za największe i najważniejsze spotkanie branży handlowej i FMCG w Polsce.

Jak podkreślano jedną z największych bolączek handlu jest obecnie utrzymujące się spowolnienie gospodarcze, a także niepewność jutra i bezrobocie wpływające na siłę nabywczą konsumentów. Te zjawiska uderzają również w branżę spożywczą ponieważ powodują, że klient nie akceptuje dodatkowych wydatków. Jednocześnie na przestrzeni ostatnich 6 lat widać wyraźnie zmiany w układzie sił. Ciągle jeszcze dominującym segmentem sklepów jest tzw. maly format sklepu. Prawie zdublowała się liczba sklepów dyskontowych, które w chwili obecnie obejmują już ilościowo 20% polskiego rynku.

W związku z taką sytuacją rosnące wyzwania stojące przed rynkiem FMCG spowodowały, że w tym roku uwaga gości i prelegentów skupiała się szczególnie wokół zasad, które powinny przyświecać rozwojowi handlu w najbliższych latach. Wymieniano wśród nich przede wszystkim elastyczność i szybkie reagowanie na zachodzące na rynku zmiany, uważne obserwowanie potrzeb coraz bardziej wyedukowanych i wymagających konsumentów i dostosowywanie się do nich, dalszy rozwój marek własnych, które budują lojalność, integrację łańcucha dostaw oraz konieczność położenia nacisku na dalszy rozwój odrabiającego straty handlu małoformatowego, ponieważ jego zaniedbanie może odbić się na całym biznesie. Dla współczesnego konsumenta liczy się bowiem możliwość zrobienia zakupów szybko i blisko domu.

Konsument współczesny

W centrum uwagi wszystkich prelegentów był niewątpliwie konsument. Jednakże jego rola oraz sposób zachowania uległy daleko idącym modyfikacjom. W przeszłości życie konsumenta była prostsze. Mieliśmy ograniczoną wiedzę oraz dostęp do nowoczesnych kanałów informacyjnych. Naszą wiedzę czerpaliśmy głównie z informacji zdobywanych poprzez prasę, radio i telewizję. Dzisiaj konsument czerpie wiedzę, ale i też jest bombardowany informacjami ze smartfonów, przesyłek e-mail, działań on line, social mediów oraz różnego typu aplikacji. Jak podkreślał przedstawiciel Nielsena – obecny klient narażony jest na ogromny wybór, ale i systematyczny brak czasu.

W efekcie pojawił się klient określany mianem „smart konsument”. W pewnym stopniu jest to klient wyedukowany przez producentów i sieci handlowe. Jest to konsument, który wie czego chce i ma większe oczekiwania w stosunku do produktów i usług. Wynikiem takiej postawy jest zaostrzenie konkurencji wśród placówek handlowych. Wzrasta liczba realizowanych konsolidacji handlu, tworzeniu grup współpracy. Nieustannie rozwija się rynek marek własnych sieci handlowych oraz wzrasta liczba dyskontów (Nielsen).

Kim są smart klienci?

We współczesnym świecie zdecydowanie zmieniły się obszary zainteresowania współczesnego konsumenta. Dzisiaj osoby odwiedzające sklepy to konsumenci, którzy niejednokrotnie są przygotowani do zakupów. Przeglądają gazetki, szukają informacji w sieci czy social mediach o określonych produktach. Dlatego też nie dziwi, iż szukają promocji oraz wszelkiego typu okazji. W zakresie ich zainteresowań są nowe „innowacyjne produkty” o określonych wartościach. Coraz częstej klienci szukają produktów „szytych na miarę”.

Obecny konsument to osoba szukająca przyjemności i wygody podczas dokonywania zakupów, oraz poczucia zrobienia dobrego interesu zakupowego. Komunikacja powinna być relatywnie prosta i dopasowana. Według Nielsen wciąż rośnie moda na poszukiwanie promocji. W Polsce w 2009 roku było nimi zainteresowanych 27% klientów, a w 2012 już 34%.

Zachowania klientów

Jesteśmy społeczeństwem konsumenckim nastawionym na zakup upatrzonych produktów. Jednocześnie producenci i sieci handlowe atakują nas z wszystkich stron, chcąc pokazać jak najwięcej swoich produktów i przekonać nas do ich zakupów. Na te zakupy wydajemy coraz więcej pieniędzy. Innymi słowy kupujemy więcej, częściej i wydajemy więcej. Motorem zmian konsumentów są zmieniające się potrzeby, pojawiające się innowacje, owe usługi i produkty. Konsumenci szukają zatem produktów, usług lub marek które są w stanie sprostać ich nowo tworzonym wymaganiom i potrzebom. Pod wpływem zmian zewnętrznych klienci zmieniają także swoje wartości i styl życia.