Żywność wygodna: Convenience food

Idea tworzenia żywności wygodnej to jeden z najbardziej kreatywnych elementów biznesu spożywczego. Jest to żywność o wysokim stopniu dyspozycyjności, zapewniająca konsumentowi możliwość szybkiego przygotowania posiłku. Żywność wygodna nie tylko rozwija pomysłowość przedsiębiorców w tworzeniu okazji do konsumpcji nowych produktów, ale wychodzi naprzeciw konsumentom dostarczając im produkty po prostu wygodne w codziennym życiu. Okazuje się, że pogoń za wygodą nie zna granic.

Definicja żywności wygodniej

Termin „żywność wygodna” pochodzi bezpośrednio od angielskiego wyrażenia „convenience food” lub „processed food” i oznacza grupę produktów spożywczych, które dzięki odpowiedniemu przetworzeniu pozwalają na szybkie i łatwe przygotowanie ich do spożycia w różnych okolicznościach. Według aktualnej definicji „taka żywność powinna ponadto być tak zabezpieczona, aby możliwa była właściwa dystrybucja, sprzedaż i przechowywanie.”

Żywność wygodna to produkty, półprodukty lub dania gotowe do łatwej konsumpcji lub do szybkiego przygotowania do spożycia nawet przez całkowitego laika kulinarnego. Mogą być serwowane na zimno lub na ciepło po szybkim podgrzaniu w garnku, piecyku lub mikrofali. Do tego typu produktów należą m.in. dania mrożone, chłodzone, w słoikach lub wszelkiego rodzaju butelkach. Są to produkty pakowane w różnych technologiach, tj. modyfikowana atmosfera (MAP), pakowanie próżniowe (VP) czy w kontrolowanej atmosferze (CAP).

Istotą tych produktów jest prostota, wygoda, szybkość przygotowania oraz konsumpcji. Gdyby jeszcze dodać do tego korzystną wartość odżywczą to mielibyśmy do czynienia już z pełnią szczęścia dla konsumenta.

Idea

Pierwszymi, którzy wpadli na pomysł produkowania – w pewnym sensie – wygodnej w użyciu żywności byli Aztekowie. Autorzy pierwszego w świecie produktu wygodnego mielili kukurydzę na mączkę, suszyli ją i otrzymywali użyteczny produkt nadający się do transportu na dłuższe trasy. Aby uzyskać danie o pożądanej konsystencji i smaku dodawali po prostu wodę i gotowali potrawę. Tego typu produkty były używane przez Azteków głównie podczas podróży, a nie jak dzisiejsze produkty wygodne z potrzeby zaoszczędzenia czasu.

Jednak prawdziwy rozkwit żywności wygodnej nastąpił podczas I wojny światowej, kiedy to na potrzeby armii rozpoczęto na masową skalę produkcję różnego rodzaju konserw. W okresie II wojny światowej segment żywności wygodnej rozwinął się o sektor żywności mrożonej. Krajem gdzie do perfekcji opanowano sztukę produkcji nowoczesnej żywności wygodnej stały się Stany Zjednoczone, które wytwarzały ją na potrzeby wojska. Armia wymagała produktów o długim terminie przydatności do spożycia i jednocześnie łatwych do przygotowania, dosłownie na polu bitwy. Później wiele pomysłów zaadaptowano na potrzeby gospodarstw domowych. Dzisiaj przemysł żywności wygodnej rozprzestrzenił się na całym świecie i stanowi bardzo dochodowy interes.

Klienci żywności wygodnej

Pierwszymi konsumentami nowoczesnej żywności wygodnej byli jak wiemy żołnierze. Wkrótce się okazało, że zmieniające się czasy kreują nową potrzebę rynku. Trudno dzisiaj powiedzieć, co było pierwsze: czy zabiegany klient czy pomysłowi amerykańscy biznesmeni, który taki wizerunek klienta stworzyli. Fakt pozostaje faktem: idea żywności wygodnej rozprzestrzeniła się po wszystkich kontynentach i rozwija się we wszystkich sektorach spożywczych.

Nie da się ukryć, iż zapotrzebowanie na tego typu żywność wzrosło wraz z rozwojem cywilizacji i wszechogarniającym nas pędem i permanentnym brakiem czasu. Kiedyś żywność wygodna nie była potrzebna, bo w gospodarstwach domowych za przygotowanie posiłków odpowiedzialne były kobiety. Wzorowa Pani Domu nie tylko piekła drób i kotlety, ale wytrwale przygotowywała rodzinne śniadania, kanapki dla dzieci i męża później scalała rodzinę podczas wieczornej kolacji. W wielu przypadkach ludzie czerpali plony z przydomowych ogródków lub z własnych gospodarstw rolnych, a w miastach świeże produkty spożywcze kupowano na targach. Wypad na targ był codziennym elementem stylu życia, gdzie nie tylko plotkowano o najnowszych wydarzeniach dnia, ale także był on miejscem, gdzie zaopatrywano się w świeże mleko, mięso, owoce lub warzywa.

Codzienne zakupy były koniecznością, bowiem przez stulecia głównym problemem było przechowanie żywności. Musimy pamiętać, iż pierwsza lodówka pojawiła się na rynku dopiero w 1913 roku (USA i Niemcy), a lodówka z zamrażalnikiem zagościła w wybranych domach dopiero w 1939. W Polsce pierwsze tego typu urządzenie wyprodukowano w 1956 roku. Ludzie nie mieli zatem warunków do przechowania żywności i dopiero pojawianie się takich urządzeń dało zielone światło do rozwoju przemysłu spożywczego. Znaleziono sposób jak przetworzoną żywność przechowywać.

Zatem do rozwoju sektora spożywczego (w tym żywności wygodnej) w dużej mierze przyczyniły się rozwój cywilizacji, postęp technologiczny oraz zmiana stylu życia i rola kobiety w życiu rodziny. Z czasem zmienił się też model rodziny, w którym kobieta nie tylko pełniła rolę gospodyni domowej, ale i kobiety pracującej, która coraz częściej zaczęła wychodzić z domu i mniej czasu spędzała w kuchni. Zmieniły się też priorytety i potrzeby kobiet, które nie tylko spełniają częściej swoje marzenia, studiują, pracują, podróżują, ale i później zaczęły wychodzić za mąż i coraz później rodzić dzieci.

W związku z powyższym zaczęło pojawiać się coraz więcej gospodarstw jedno- i dwuosobowych. Rzadziej spotykamy wielopokoleniowy model rodziny, coraz więcej ludzi starszych mieszka oddzielnie. Żywność wygodna z czasem stała się także bardzo poręczna dla osób z tej grupy wiekowej, które niekiedy mogą mieć problemy z przygotowaniem samodzielnie pełnego posiłku chociaż – co należy wspomnieć – wiele starszych osób na takie produkty nie stać i wielu seniorów z rezerwą podchodzi do tego typu nowości.

Wyjście kobiety z domu przyczyniło się do rozwoju produktów, które szybko nadawały się do przygotowania posiłku, a wszędzie dostępna żywność wygodna stała się coraz bardziej popularna i coraz bardziej potrzebna.